Messerschmitt Me-209, 1938

Samolot rekordowy, myśliwski. Niemcy.
Samolot rekordowy Messerschmitt Me-209 V1 w zbiorach Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie. (Źródło: Bergfalke2 via "Wikimedia Commons").
Pod koniec lat 1930-tych Niemcy stały się posiadaczem licznych lotniczych rekordów świata. Najbardziej cennymi z propagandowego punktu widzenia były rekordy prędkości max lotu. W kategorii tej rywalizowały ze sobą zawzięcie dwie firmy: Messerschmitt i Heinkel. Historia samolotu Messerschmitt Me-209 zaczęła się już w 1937 r., gdy rywalizacja pomiędzy Heinklem a Messerschmittem osiągnęła swoje apogeum. Jesienią 1937 r. na samolocie Messerschmitt Me-109 V13 zarejestrowano prędkość max 610,95 km/h, którą jednak zaraz potem udało się pobić Heinklowi, autorowi wyśmienitej konstrukcji Heinkel He-100. W dniu 30.03.1939 r. pilot fabryczny Hans Dieterle ustanowił na samolocie He-100 V8 nowy rekord świata, wynoszący 746,4 km/h.

Zespół Messerschmitta opracował projekt samolotu, który byłby odpowiedzią na wyzwanie konkurencji i właśnie w ten sposób powstał Me P1059. Pod oznaczeniem tym krył się mały samolot o bardzo dobrze opracowanej aerodynamice, wyposażony w specjalnie przygotowany silnik Daimler-Benz DB 601 ReV o mocy 1140 kW (1550 KM). Cała koncepcja maszyny sprowadzała się do jednej prostej myśli- pobić rekord. Dlatego też niektóre rozwiązania zastosowane w Me-209 nie mogły sprawdzić się w praktyce, tak aby samolot mógł zostać uznany za nadający się do spełniania zadań natury wojskowej. Z tego też powodu samolot okazał się, trudny w pilotażu. Pierwszy płatowiec Me-209 V1, z serii czterech prototypów, powstał wiosną 1938 r. i w czerwcu został wytoczony z hangaru w celu przejścia prób naziemnych. Do tego celu zainstalowano na nim standardowy silnik Daimler-Benz DB 601 A, który następnie wymieniono na jednostkę, zdatną do bicia rekordu. Aby zapewnić jak najmniejszy ciężar własny samolotu pozbawiono go niemal całkowicie wyposażenia. Ciekawy był system chłodzenia silnika oparty o metodę wyparną. Pierwszy lotu wykonał 1.08.1939 r. W dniu 8.02.1939 r. został oblatany Me-209 V2, jednak 4.04.1939 r. uległ rozbiciu.

W dniu 26.04.1939 r. na samolocie Me-209 V1 pilot Fritz Wendel ustanowił światowy rekord prędkości- 755,138 km/h. Do celów propagandowych rekord ten został zgłoszony do FAI, jako osiągnięty na samolocie Messerschmitt Me-109R co miało sugerować osiągnięcie rekordu na seryjnym samolocie myśliwskim. Rekord F. Wendla przetrwał do 16.08.1969 r. i został pobity przez amerykańskiego pilota Darryla Greenamyera na podrasowanym samolocie Grumman F8F-2 ”Bearcat”. Mimo silnika o mocy 2279 kW (3100 KM), w jaki był wyposażony jego samolot, uzyskano wówczas prędkość max- 776,67 (wg [2]- 776,449) km/h. Najwyższa prędkość tego samolotu wynosiła 820,824 km/h.

Trzeci prototyp Me-209 V3 oblatany został w maju 1939 r. Używano go następnie do testów. Prototyp Me-209 V4 zbudowano na początku wiosny 1939 r., a oblatano 12.05.1939 r. Właściwie był to Me-209 V1, tyle tylko, że dostosowany do wojskowych wymogów i uzbrojony. Jako napęd zastosowano silnik Daimler-Benz DB 601A, wymieniony później na DB 601N. Za silnikiem zainstalowano działko MG FF/M, z którego można było prowadzić ogień poprzez silnik, a nad nim znajdowały się 2 kaemy MG 17. Planowano wzmocnienie uzbrojenia poprzez zastąpienie kadłubowego działka MG FF, działkiem MK 108 kal. 30 mm. Dwa działka tego samego typu miały zostać zainstalowane w skrzydłach. Początkowo zastosowano skomplikowany system chłodzenia powierzchniowego, tak jak na V1, ale koncepcja ta nie zdawała egzaminu. Dlatego dokonano wymiany całego systemu na standardowy, składający się z dwóch chłodnic pod centropłatem. W stosunku do V1 przebudowie uległy także skrzydła, powiększony został statecznik pionowy i skrócono podwozie główne, m.in. po to, aby nieco poprawić widoczność pilota do przodu podczas kołowania. Zabieg ten niewiele wszakże zmienił, co wraz z innymi wadami czyniło go nieprzydatnym w jednostkach liniowych. Pomimo braku predyspozycji Me-209 V4 do pełnienia roli maszyny bojowej, testy kontynuowano aż do stycznia 1941 r., kiedy to zrezygnowano ostatecznie z tego samolotu.

Koniec kariery Me-209 V4 nie oznaczał wszakże zakończenia prac nad następcą Me-109, występującym pod takim samym oznaczeniem. Do programu Me-209, nazwanego już jednak Me-209/II, powrócono pod koniec 1942 r. RLM wydało wtedy wytyczne do konkursu na nowy myśliwiec dla Luftwaffe, mający zastąpić dotychczasowe konstrukcje: Messerschmitt Me-109G oraz Focke-Wulf Fw-190A. Była to już zupełnie nowa konstrukcja nie mająca nic wspólnego z rekordowym Me-209.

W Polsce.

Po 1945 r. samolot Messerschmitt Me-209 V1, nr fabr. 1185 ze znakami D-INJR, został odnaleziony na złomowisku koło Czarnkowa i złożony w pomieszczeniach Okręgowej Składnicy Lotniczej w Gądkach pod Poznaniem. Następnie był przechowywany w magazynach w Pilawie i Wrocławiu, skąd w 1963 r. trafił do Muzeum Lotnictwa i Astronautyki w Krakowie. Samolot znajduje się w stanie niekompletnym, bez silnika, śmigła, kół oraz usterzenia poziomego. Samolot znajduje się w zbiorach muzeum w stanie zdekompletowanym. Zachował się tylko kadłub z kompletnym usterzeniem bez skrzydeł, silnika, śmigła i podwozia.

Konstrukcja:
Jednomiejscowy dolnopłat o konstrukcji metalowej.
Kabina zakryta.
Podwozie klasyczne chowane w locie.

Uzbrojenie:
- Me-209 V4- 1 działko MG FF/M kal. 20 mm zamontowane za silnikiem, prowadziło ogień poprzez silnik, 2 kaemy MG 17 kal. 7,92 mm nad silnikiem.

Silnik:
- Me-209 V1- początkowo Daimler-Benz DB 601A, wymieniony później na DB 601N. W czasie lotu rekordowego zastosowano specjalny silnik Daimler-Benz DB-601ARJ (V10) o mocy max 1140 kW (1550 KM) z możliwością jej zwiększenia na okres jednej minuty do 1691 kW (2300 KM). Wg [3]- o mocy 1330 kW (1800 KM),
- Me-209 V4- Daimler-Benz DB 601 A, wymieniony później na Daimler-Benz DB 601N o mocy startowej 882 kW (1200 KM) i mocy max 934 kW (1270 KM).

Dane techniczne Me-209 V1 (wg [1]):
Rozpiętość- 7,8 m, długość- 7,24 m, wysokość- 2,4 (wg [2]- 2,98) m, powierzchnia nośna- 10,7 (wg [2]- 10,55) m2.
Masa własna- 2100 kg.
Pozostałe dane są nie znane.

Dane techniczne Me-209 V4 (wg [2]):
Rozpiętość- 10,04 m, długość- 7,24 m.
Masa startowa- 2800 kg.
Prędkość max- 600 km/h, prędkość przelotowa- 500 km/h, wznoszenie- 1125 m/min., pułap praktyczny- 11000 m, zasięg max- 915 km.

Galeria

  • Samolot rekordowy Messerschmitt Me-209 V1. (Źródło: archiwum).

Źródło:

[1] Krzyżan M. ”Samoloty w muzeach polskich”. Wydawnictwo Komunikacji i Łączności. Warszawa 1983.
[2] Murawski M. ”Samoloty Luftwaffe 1933-1945”. Tom 2. Wydawnictwo Lampart. Warszawa 1997.
[3] Michulec R. ”Messerschmitt Me-109 cz. 3”. Seria Monografie Lotnicze nr 44. Wyd. AJ-Press. Gdańsk 2000.
blog comments powered by Disqus