Na początku 1943 r. w zakładach Messerschmitta przygotowano samolot doświadczalny Me-109G-3/V-49 (wywodzący się z wersji Messerschmitt Me-109G-3) wyposażony w makietę, a następnie oryginalny silnik wysokościowy Daimler-Benz DB 628A, utrzymujący moc 882 kW (1200 KM) na wysokości 12000 m. Następnie silnik DB 628A zabudowano na samolocie Me-109 V-50 (zbudowany na bazie Me-109G-5), oblatanym 18.05.1943 r. Wkrótce dołączył do niego Me-109V-49. Po badaniach w ośrodku doświadczalnym Luftwaffe w Rechlinie (czerwiec) Me-109V-50 skierowano do centrum badawczego firmy Daimler-Benz w Echterdingen k. Stuttgartu. W ślad za tym, wiosną (wg [5]- latem) 1943 r. Willy Messerschmitt przestąpił do prac nad myśliwcem wysokościowym Me-109H (pułap 13000-15000 m). Bazą dla tych prac był Me-109G-5, który otrzymał powiększony (rozpiętość 13,26 m, powierzchnia nośna 22,2m²) i przesunięty do przodu płat, wydłużony (dla zachowania wyważenia) kadłub (10,55 m) i powiększone usterzenie. Zbudowano trzy kolejne samoloty doświadczalne Me-109V-51, Me-109V-52 i Me-109V-53 (prawdopodobnie napędzane silnikami DB 605A) na których testowano nowo przyjęte rozwiązania aerodynamiczno-konstrukcyjne. Wg [5]- na ich temat brak jest jakichkolwiek bliższych danych. Założono produkcję trzech wariantów Me-109H: myśliwiec Me-109H-2, uzbrojony w działko MG 151/20 i dwa kadłubowe kaemy MG 131, myśliwiec Me-109H-2/R-2 z silnikowym działkiem MK 108 i dwoma działkami MG 151/20 pod skrzydłami, samolot rozpoznawczy Me-109H-3 (Rb 50/30 lub Rb 75/30).

Pierwszy prototyp Me-109H, Me-109V-54 oblatano 5.11.1943 r. Od początku 1944 r. był on badany w Rechlinie, a następnie Echterdingen, gdzie ostatecznie 18 sierpnia zniszczyły go alianckie bomby. 22.12.1943 r. oblatano prototyp Me-109V-55, który otrzymał silnik DB 605B (1600 KM) z powiększoną sprężarką z silnika DB 603, zmienioną konstrukcję końcówek płata, powiększone klapy i lotki oraz przekonstruowane usterzenie. Me-109V-55 został rozbity 14.04.1944 r. W takcie wykonywanych lotów były do nich duże uwagi, m.in. ze względu na nie najlepsze charakterystyki pilotażowe. Budowę trzeciego prototypu Me-109H- Me-109V-56(?) przerwano w kwietniu 1944 r. po tym jak Ministerstwo Lotnictwa Rzeszy nakazało Messerschmittowi koncentrację wysiłku na rozwoju myśliwców tłokowych Messerschmitt Me-109K i odrzutowych Messerschmitt Me 262. Kilka Me-109H prawdopodobnie przetrwało decyzję RLM o zaniknięciu programu i po zainstalowaniu na nich silników DB 605A zostało skierowanych do jednostek, w których wykorzystano je w akcjach nad Wielką Brytanią.

Latem 1943 r. podjęto decyzję o wdrożeniu do produkcji nowej, ujednoliconej wersji myśliwca Messerschmitt Me-109G oznaczonej Me-109K. Nowy myśliwiec miał być napędzany silnikiem DB 605DM (DBM/DCM, 1800/2000 KM), uzbrojony w trzy działka MK 108 (w tym dwa zabudowane w płacie) i dwa kadłubowe kaemy MG 131 oraz zbudowany z maksymalnym wykorzystaniem surowców niestrategicznych. Samolot otrzymał nowe okapotowanie silnika, zmodyfikowaną owiewkę kabiny oraz w pełni zakryte podwozie główne i wciągane kółko tylne. Ze względu na kłopoty z silnikiem DB 605DM oraz deficyt działek MK 108 planowano produkcję trzech wariantów Me-109K: Me-109K-1 z silnikiem DB 605A z instalacją GM 1 i działkiem silnikowym MG 151/20; Me-109K-2 z kabiną ciśnieniową, silnikiem DB 605AS z instalacją GM 1 i działkiem silnikowym MG 151/20; Me-109K-3, odmiana Me-109K-2 z działkiem silnikowym MK 108.

Decyzja z wiosny 1944 r. spowodowała jednak rezygnację z produkcji wariantów Me-109K-1, K-2, K-3 na korzyść lekkiego myśliwca Me-109K-4. Otrzymuje on wcześniej planowany silnik i uzbrojenie: 1 działko MK 108 i 2 działka MG 131, standardowo wysoki statecznik pionowy, powiększone koła i wysoką goleń kołka ogonowego, powiększono w nim chłodnicę oleju i zbiornik olejowy oraz chłodnicę cieczy do chłodzenia silnika, zbiornik mieszanki MW 50 w kadłubie zostaje przesunięty do przodu (co poprawia zapas stateczności samolotu), wprowadzono zmiany w instalacji paliwowej i tlenowej, zlikwidowano maszt antenowy. Produkcję Me-109K-4 uruchomiono w zakładach Messerschmitt w Regensburgu w sierpniu 1944 r., a pierwsze myśliwce tego typu w linii pojawiły się w październiku 1944 r.

Myśliwiec Me-109K-4 standardowo mógł być doposażony w podkadłubowy zbiornik paliwa 300 l lub wyrzutniki bombowe (1 x500 kg, 1 x250 kg, 4x50 kg), dwie gondole strzeleckie MG 151/20, a także zestaw przyrządów pokładowych do lotów w każdych warunkach atmosferycznych w dzień i w nocy (podobnie jak wcześniej wybrane serie Me-109G). We wrześniu 1944 r. oblatano prototyp Me-109K-6 z wbudowanymi w płacie dodatkowymi działkami MK 108. W październiku 1944 r. testowano samoloty Me-109K-4 uzbrojone w nowe długolufowe działko silnikowe MK 103 kal. 30 mm lub MG 151/20 (ze względu na deficyt działek MK 108; z tego względu przewidywano i ich zabudowę w skrzydłach). W przygotowaniu dla Me-109K był płat o drewnianej konstrukcji, testowano też nowe sprawniejsze śmigła itp. W trakcie produkcji zainstalowano w nim nowsze modele silnika DB 605D: DM, DBM lub DCM. Silniki wersji DM oraz DCM, wraz z wtryskiem MW 50, posiadały max moc startową ok. 1471 kW (2000 KM), a na wysokości ponad 1000 m nawet 1507 kW (2050 KM). Z wtryskiem MW 50 niektóre Me-109K-4 osiągały prędkość 727 lub 710 km/h. Myśliwiec Me-109K do marca 1946 r. miał być wyprodukowany w liczbie 12700 egz. Zbudowano do marca-kwietnia 1945 r.: wg [1]- 1100-1300 egz, wg [3]- prawdopodobnie 754 egz natomiast wg [4]- 1700-1800 egz. wersji Me-109K.

Niektóre źródła wspominają o produkcji wariantu Me-109K-6 od początku 1945 r., ze skrzydłowym uzbrojeniem w postaci 2 działek MK 108 kal. 30 mm, ale istnienie egzemplarzy seryjnych tego modelu jest nieprawdopodobne. Prototyp zbudowano we wrześniu 1944 r. w oparciu o jeden z seryjnych K-4, produkcji seryjnej jednak ma pewno nie podjęto.

Ponadto, w literaturze przyjmuje się czasami, że istniały także takie wersje jak:
- Me-109K-8- przyjmuje się, że miał to być samolot rozpoznawczy z kamerami Rb 50/30 lub Rb 70/30, radiostacją FuG 16ZS i bez MG 131 (uzbrojenie- 1 działko MK 103 kal. 30 mm w kadłubie i 2 działka MK 108 lub MG 151/20 kal. 20 mm w skrzydłach). W rzeczywistości, nie wiadomo czym miał być ten wariant,
- Me-109K-10- działko MK 108 miało zostać zastąpione działkiem MK 103,
- Me-109K-12- wariant szkolno-treningowy, która nigdy nie wyszedł poza stadium projektowe,
- Me-109K-14- wariant wysokościowy myśliwca K-4. Samolot miał być wyposażony w silnik DB 605L, o mocy 1287 kW (1750 KM) i mocy max na pułapie 10000 m- 941 kW (1280 KM), ze śmigłem o czterech cienkich łopatach. Me-109K-14 z tym silnikiem miał rozwijać prędkość max zaledwie 575 km/h (605 km/h z wtryskiem MW 50} na 3000 m, 625 km/h (655 km/h) na 6000 m, a szczyt swoich możliwości miał osiągnąć na pułapie 10500 m- 690 km/h (722 km/h). Samolot nie był produkowany, istniał podobno co najmniej jeden prototyp, który został zniszczony 11.03.1945 r. w wypadku.

W 1945 r. Włochy otrzymały 70 samolotów myśliwskich w wersjach G-10 oraz K-4.

W Polsce.

Po zakończeniu II wojny światowej na terenach zachodniej Polski znalazły się duże ilości niemieckiego sprzętu wojennego, w tym sporo samolotów różnych typów. Pozostawione samoloty stanowiły mozaikę różnych typów począwszy od standardowych maszyn bojowych Luftwaffe, poprzez sprzęt szkolno-treningowy, a skończywszy na rzadziej spotykanych konstrukcjach. Wśród nich znalazły się również różne wersje samolotu myśliwskiego Messerschmitt Me-109 (Bf-109). Samoloty te przedstawiały znikomą wartość użytkową bądź to wskutek uszkodzeń odniesionych podczas działań wojennych lub daleko posuniętej dewastacji. Wszystkie samoloty tego typu zostały z biegiem czasu przeznaczone na złom.

Konstrukcja:
Jednomiejscowy wolnonośny dolnopłat o konstrukcji metalowej.
Kabina zakryta.
Podwozie klasyczne chowane w locie.

Uzbrojenie (zobacz również w tekście):
- Me-109H V55- 1 działko MK 108 kal. 30 mm strzelający poprzez kanał w bloku silnika i 2 działka MG 151/20 kal. 20 mm w kadłubie.
- Me-109K-4- 1 działko MK 108 kal. 30 mm i 2 karabiny maszynowe MG 131 kal. 13 mm w kadłubie.

Wyposażenie (zobacz również w tekście):

Silnik (zobacz również w tekście):
- Me-109G-3/V-49, Me-109G-5/V-50- silnik wysokościowy, rzędowy Daimler-Benz DB 628A z dwubiegową mechaniczną sprężarką,
- Me-109V-55- rzędowy Daimler-Benz DB 605B, ze sprężarką o mocy 1176 kW (1600 KM),
- Me-109K-4- rzędowy Daimler-Benz DB 605DCM o mocy startowej 1323 kW (1800 KM) i mocy max 845 kW (1150 KM).

Dane techniczne Bf-109H V55 (wg [3]):
Rozpiętość- 13,26 m, długość- 10,55 m, wysokość- 3,24 m.
Masa własna- 2875 kg, masa startowa- 3540 kg.
Prędkość max- 687 km/h, pułap praktyczny- 13500 m.

Dane techniczne Bf-109K-4 (wg [3]):
Rozpiętość- 9,97 m, długość- 9,05 m, wysokość- 2,6 m.
Masa własna- 2380 kg, masa startowa- 3374 kg.
Prędkość max- 710 km/h, prędkość przelotowa- 645 km/h, czas wznoszenia na 5000 m- 3', pułap praktyczny- 12500 m.

Dane techniczne Bf-109K (wg [6]):
Rozpiętość- 9,92 m, długość- 9,02 m, wysokość- 2,51 m, powierzchnia nośna- 16,05) m².
Masa własna- 2346 kg, masa startowa- 3362 kg.
Prędkość max- 710 km/h, prędkość lądowania- 150 km/h, wznoszenie- 14,1 m/s, czas wznoszenia na 6000 m- 7' 30", pułap praktyczny- 12200 m.

Użycie bojowe samolotów Messerschmitt Bf-109 (Me-109)

Bojowa kariera samolotu Messerschmitt Bf-109 (Me-109) rozpoczęła się bardzo wcześnie. Na początku grudnia 1936 r., do ogarniętej wojną domową Hiszpanii, trafiły prototypy Me-109 V3, V4 i V5. W marcu 1937 r. do Legionu Condor trafiło kolejne 12 egz. Messerschmitt Me-109B-1. Pierwszą jednostką w nie wyposażoną była 2.Staffel der Jagdgruppe 88 (2 eskadra 88 dywizjonu myśliwskiego). Wprowadzenie nowych samolotów pozwoliło na odzyskanie przewagi w powietrzu przez siły nacjonalistyczne. Podstawowy myśliwiec lotnictwa republikańskiego- Polikarpow I-16 mógł nawiązać równorzędną walkę z Bf-109 na pułapie poniżej 3000 m, natomiast powyżej tej wysokości radziecki myśliwiec nie miał jakichkolwiek szans w pojedynku powietrznym, jeżeli za sterami Messerschmitta zasiadał doświadczony pilot. Zdarzało się, że pojedyncze pary Bf-109 potrafiły związać walką całą eskadrę I-16. Ogółem piloci Legionu Condor zestrzelili w Hiszpanii 314 samolotów przeciwnika ,z tego prawie 80% padło ofiarą broni pokładowej Bf-109. Najwięcej zwycięstw indywidualnych uzyskał Werner Mölders- 14, następnym na liście asów był Wolfgang Schellmann z 12 zestrzeleniami. Straty własne wyniosły 22 samoloty Bf-109.

Podczas kampanii wrześniowej 1939 r. w Polsce Messerschmitty Bf-109 stanowiły podstawowy sprzęt jednostek myśliwskich Luftwaffe. Do walk na froncie polskim skierowano łącznie 339 samolotów Me-109, przeważnie w najnowszej wersji Messerschmitt Me-109E (oraz Messerschmitt Me-109C/D). Dodatkowo przez krótki okres operowały nad Polską również jednostki wchodzące w skład obrony powietrznej Berlina i Wschodnich Niemiec wchodzące , łącznie ok. 100 samolotów Bf-109C i E. Główny oponent myśliwców niemieckich PZL P-11c był zwrotniejszy od Me-109, ale ustępował mu prędkością dysponując jednocześnie słabszym uzbrojeniem. Kapitan Hannes Genzen, dowódca I./ZG 2 uzyskał 7 zestrzeleń stając się pierwszym z asów Luftwaffe w II wojnie światowej.

Po wypowiedzeniu wojny Niemcom przez Francję i Wielką Brytanię w dniu 3.09.1940 r. rozpoczęła się tzw. Dziwna Wojna na pograniczu niemiecko-francuskim. Już w dniu 4.09.1939 r. piloci z II./JG 77 podczas walki powietrznej z formacją bombowców Vickers ”Wellington” należących do 9 dywizjonu bombowego RAF, które próbowały zaatakować pancerniki Gneisenau i Scharnhorst stojące na redzie portu Brunsbüttel zestrzelili dwa bombowce brytyjskie. W pierwszej walce myśliwców, która odbyła się 8.09.1939 r. lepsi okazali się piloci francuscy z GC II./4 latający na samolotach Curtiss ”Hawk 75”, którzy zestrzelili dwa Messerschmitty Bf-109E z II./JG 53. 30 września tego samego roku Bf-109E-1 zestrzeliły cztery z pięciu samolotów Fairey ”Battle” Mk.I ze 150 dywizjonu RAF. 18 grudnia 24 ”Wellingtony” RAF-u zaatakowane zostały nad Morzem Północnym w pobliżu wybrzeża Wschodniej Fryzji przez grupę 32 Bf-109 oraz 16 Messerschmitt Bf-110. Formacja brytyjska straciła 12 samolotów. Straty Luftwaffe wyniosły dwa Bf-109.

9.04.1940 r. rozpoczęła się operacja Weserübung. W walkach w Norwegii uczestniczył tylko jeden dywizjon, wyposażony w samoloty Bf-109E był to II./JG 77.

Do ataku na zachodzie Europy przygotowano 16 dywizjonów myśliwców Me-109 z następujących pułków myśliwskich: JG 1, 2, 3, 21, 26, 27, 51, 53 i 54, wyposażonych w 1016 samolotów. Już pierwszy dzień operacji przyniósł wiele sukcesów pilotom latającym na Bf-109. 10.05.1940 r. o godzinie 5⁵⁰ dowódca JG 27 pułkownik Max Ibel wystartował na czele 34 maszyn I. Dywizjonu i sztabu pułku do pierwszego lotu bojowego nad terytorium Holandii i Belgii. W ciągu całego dnia JG 27 wykonał 326 lotów bojowych zestrzeliwując 5 samolotów przy stracie jednej maszyny. Inne jednostki atakowały lotniska alianckie niszcząc na ziemi liczne samoloty przeciwnika. Następnego dnia JG 27 zniszczył na ziemi 15 samolotów wroga. Podczas lotu na wymiatanie piloci I./JG 1 stracili 6 samolotów. W godzinach wieczornych piloci I./JG 1 odnieśli kolejne 6 zwycięstw powietrznych. Dzień 12 maja przyniósł szczególne natężenie walk powietrznych, spowodowane zaciekłymi nalotami francuskiego i brytyjskiego lotnictwa, skierowanymi przeciwko oddziałom 6 Armii Wehrmachtu skoncentrowanymi w obszarze Maastricht-Lüttich. Głównymi celami były przeprawy na Mozie i Kanale Alberta. Podczas działań 12.05.1940 r. JG 27 wykonał 350 lotów bojowych, tracąc cztery maszyny i zestrzeliwując 35 samolotów nieprzyjaciela. 14 maja doszło do szczególnie zaciętych walk powietrznych w obszarze przepraw mostowych przez Mozę pod Sedanem. I./JG 53 odniósł 39 zwycięstw powietrznych. W sumie piloci niemieccy zestrzelili 89 maszyn alianckich. Ogólne straty Luftwaffe podczas kampanii na Zachodzie wyniosły ok. 220 samolotów Bf-109. Najlepsi okazali się: kapitan Balthasar z 23 zestrzeleniami, kapitan Mölders z 16, kapitan Galland z 14, porucznik Wick z 13 i kapitan Genzel z 11.

Kolejnym celem Luftwaffe stały się Wyspy Brytyjskie. W Bitwie o Anglię uczestniczyły Luftflotte 2, dysponująca następującymi jednostkami wyposażonymi w samoloty Bf-109E: II./LG 2, 3./Erprobungsgruppe 210, JG 3, JG 26, JG 52, Stab, I. i II./JG 52, JG 54, I./LG 2 oraz Luftflotte 3 w skład której wchodziły również dywizjony Bf-109E z JG 2, JG 27, JG 53. Już 4.07.1940 r. doszło do pierwszych walk powietrznych nad kanałem La Manche. W trzy dni później doszło do kolejnych pojedynków powietrznych. Bf-109 zaatakowały i zestrzeliły dwa samoloty Supermarine ”Spitfire” Mk.I z 54 dywizjonu. W sumie w tym dniu myśliwce należące do II. i III./JG 51 zestrzeliły bez strat własnych sześć ”Spitfireów”. Pierwsza faza Bitwy o Anglię, podczas, której myśliwce niemieckie operowały w miarę swobodnie, nie będąc związane ścisłą eskortą formacji bombowych przyniosła Luftwaffe liczne sukcesy. Okazało się, ze Bf-109E przewyższa myśliwce RAF-u podczas walki prowadzonej w płaszczyźnie pionowej, posiadając zarówno większą prędkość wznoszenia jak i nurkowania. Myśliwiec niemiecki był też wyraźnie szybszy od samolotów Hawker ”Hurricane”. Jego uzbrojenie w wersji E-3 lub E-4 było znacznie skuteczniejsze niż uzbrojenie pokładowe myśliwców brytyjskich, złożone z karabinów maszynowych kal. 7,7 mm. Od sierpnia rozpoczęły się właściwe naloty na cele położone na Wyspach Brytyjskich. Bf-109E nie były przystosowane do wykonywania zadań typowych dla myśliwców eskortowych, ich niewielki zasięg wystarczał na przebywanie w strefie operacyjnej nie dłużej niż 10-12 min. Bitwa o Anglię przyniosła zwycięstwo Brytyjczykom. W okresie od lipca do października 1940 r. Luftwaffe straciła 1792 samoloty, z tego 610 Bf-109, podczas gdy RAF utracił 1172 samoloty myśliwskie (631 ”Hurricane”, 403 Spitfire, 115 Bristol ”Blenheim” i 23 Boulton Paul ”Defiant”). W bezpośrednich pojedynkach samolotów myśliwskich zdecydowaną wyższość wykazali piloci Luftwaffe. Na 219 zestrzelonych Spitfire przypada 180 Bf-109, a na 272 ”Hurricane” 153 Bf-109.

Wiosną 1941 r. myśliwce Me-109 uczestniczyły w operacji Marita, która miała na celu opanowanie Bałkanów. Rozpoczęła się ona 6.04.1941 r. Luftwaffe oddelegowała do tego zadania 4 Flotę Powietrzną, liczącą w sumie około 1200 samolotów w tym następujące jednostki wyposażone w Me-109E: II. i III./JG 54, JG 27, JG 77 i LG 2. Niewielkie liczebnie lotnictwa Jugosławii i Grecji nie były w stanie przeciwstawiać się Niemcom. Już pierwszego dnia operacji podczas ataku grupy 17 Me-109E na lotnisko Rezanovacka Kosa Niemcy zestrzelili 11 jugosłowiańskich myśliwców Hawker ”Fury”, bez strat własnych. W kolejnym nalocie przeprowadzonym przez tę samą jednostkę na lotnisko Stubol zniszczone zostało na ziemi 15 Dornierów Do-17K lotnictwa jugosłowiańskiego. Tego dnia doszło tez do pierwszych walk Me-109E Luftwaffe z Me-109E należącymi do Jugosławii. Podczas walk w Grecji doszło ponownie do pojedynków powietrznych z Fighter Command RAF. Anglicy wspierali Greków dwoma dywizjonami ”Hurricane”, jednym ”Blenheimów” i jednym Gloster ”Gladiator”. Według danych brytyjskich stracili oni w walkach powietrznych w Grecji 64 samoloty, większość z nich padła ofiarą Me-109E. Po zajęciu Bałkanów 20.05.1941 r. rozpoczęła się operacja desantowa na Krecie. Bardzo aktywnie w nalotach na okręty brytyjskie uczestniczyły myśliwsko-bombowe warianty Me-109E. Niemieckim myśliwcom bombardującym udało się dotkliwie uszkodzić pancernik Warspite oraz zatopić krążownik Fuji. W sumie nad Bałkanami niemieccy lotnicy myśliwscy zestrzelili 167 samolotów brytyjskich, greckich i jugosłowiańskich, tracąc niewiele ponad 20 maszyn własnych.

Równocześnie rozpoczęła się kariera samolotu Me-109 w basenie Morza Śródziemnego. W lutym 1941 r. 7./JG 26 przebazowana została na na Sycylię. Samoloty te zostały włączone do operacji lotniczych prowadzonych przeciwko Malcie. 18.04.1941 r. pierwsza jednostka Me-109E rozpoczęła działania z lotniska położonego na kontynencie afrykańskim, w Libii, był to I./JG 27. Już 19 kwietnia, w dzień po przybyciu do Afryki, I./JG 27 odniósł cztery zwycięstwa powietrzne nad samolotami ”Hurricane” tracąc jednego Me-109. 5.05.1941 r. na Sycylię przybył III./JG 27. Z uwagi na planowaną inwazję na Związek Radziecki jednostka ta przerzucona została wkrótce do Polski. Bazująca dotąd na Sycylii 7./JG 26 trafiła natomiast do Afryki. Pod koniec 1941 roku eskadry I./JG 27 przebazowano stopniowo do Niemiec, gdzie przezbrojono je w samoloty Messerschmitt Me-109F. W ich miejsce do Afryki przybył II./JG 27, wyposażony już w nową wersję Me-109. Przed końcem 1941 r. w Afryce znalazł się ponownie I./JG 27 wraz z III./JG 27 i III./JG 53. Rok 1942 stał pod znakiem ogromnych sukcesów niemieckich myśliwców w Afryce, towarzyszyły im jednak również dotkliwe straty. Przykładem tego niech będzie kariera kapitana Hansa-Joachima Marseille. Zestrzelił on w sumie 158 maszyn alianckich, w tym 17 w ciągu jednego dnia (1.09.1941 r.)! Ale już 30.09.1941 r. poniósł on śmierć w wyniku awarii samolotu Messerschmitt Me-109G. Wraz z lądowaniem Aliantów w Afryce Północnej i rozpoczęciem walk w Tunezji sytuacja znacznie się pogorszyła. Niewiele mogło pomóc wprowadzenie do akcji JG 3 i JG 77. Liczebna przewaga przeciwnika była ogromna. Po zakończeniu walk w Afryce 13.05.1943 r. samoloty Me-109 uczestniczyły w walkach nad Morzem Śródziemnym, operując z baz we Włoszech i na Sycylii.

Wraz z rozpoczęciem 22.06.1941 r. operacji Barbarossa otwarty został front wschodni. Uczestniczyły w niej jednostki wyposażone w samoloty myśliwskie Me-109E lub Me-109F. Już pierwszy dzień operacji przyniósł Luftwaffe oszałamiający sukces. Przy stracie 35 samolotów, zestrzelonych zostało nie mniej niż 322 samoloty radzieckie, a dalsze 1489 zniszczono na ziemi. W ciągu pierwszego tygodnia walk Luftwaffe zestrzeliła lub zniszczyła na ziemi 4990 samolotów przy stracie 179 maszyn własnych. Lipiec 1941 r. przyniósł kolejne sukcesy. 6 lipca piloci JG 54 zestrzelili 65 z 73 bombowców atakujących przyczółek w Ostrowie na północnym odcinku frontu. 15 lipca Werner Mölders jako pierwszy pilot w dziejach przekroczył liczbę 100 zwycięstw powietrznych. 30.08.1941 r. JG 3 zgłosił swoje 1000 zwycięstwo powietrzne w kampanii rosyjskiej. Podczas 48-godzinnych walk w obronie pontonowego mostu na Dnieprze pod Rostowem w dniach 31.08 i 1.09.1941 r. JG 51 zameldował zestrzelenie 77 bombowców radzieckich.

Wraz z nastaniem rosyjskiej zimy aktywność lotnictwa myśliwskiego Luftwaffe raptownie spadła. Przesunięcie lotnisk daleko w głąb Związku Radzieckiego spowodowało problemy z zaopatrzeniem w części zapasowe, paliwo i amunicję. W 1942 r. większość sił zaangażowana została w operacje na południowym odcinku frontu wschodniego. Z uwagi na zwiększoną produkcję samolotów nowych typów przez przemysł radziecki, a także znaczne ilości sprzętu produkcji angielskiej i amerykańskiej pilotom Luftwaffe coraz trudniej było odnosić zwycięstwa. Mimo tego jednostki niemieckie odniosły nowe sukcesy. JG 51 pozostał wiodącym pułkiem myśliwskim. Wraz z rozpoczęciem wielkiej ofensywy pod kryptonimem Operation Blau, mającej na celu opanowanie południowych obszarów Związku Radzieckiego i dotarcie do pól naftowych nad Morzem Kaspijskim, wzrosła intensywność operacji lotniczych. 14 maja Herman Graf z III./JG 52 odniósł siedem zwycięstw powietrznych, odnosząc ogólną liczbę własnych zestrzeleń do 104, z tego 47 w ciągu poprzednich 17 dni. 18 maja 1942 roku liczbę 100 zwycięstw przekroczył porucznik Dickfeld z tej samej jednostki, a następnego dnia kapitan Bar z JG 51. Dziesiątym lotnikiem ze 100 zestrzeleniami stał się 20 maja kapitan Gordon Gollob z JG 3. Wraz z osiągnięciem Stalingradu zaciętość walk powietrznych jeszcze wzrosła. Po okrążeniu 6 Armii w Stalingradzie w kotle pozostała grupa ochotników, ok. 20 pilotów z JG 3, którzy starali się osłaniać wojska niemieckie oraz spieszące na pomoc samoloty transportowe Luftwaffe. W ciągu 2 miesięcy walk osiągnęli oni 130 zwycięstw powietrznych, z czego 33 były dziełem sierżanta Kurta Ebenera.

W 1943 r. największą operacją na froncie wschodnim były walki pod Kurskiem. Tylko w dniu 5.07.1943 r. niemieccy myśliwcy zestrzelili w tym rejonie 432 samoloty radzieckie, a dnia następnego kolejne 205. Ofensywa niemiecka nie powiodła się i w połowie lipca rozpoczął się atak Armii Czerwonej. Stojące wobec wielokrotnej przewagi liczebnej jednostki myśliwskie Luftwaffe prowadziły walkę odnosząc nowe zwycięstwa, jednakże rosły też straty własne. Jesienią 1943 r. rozbłysła nowa gwiazda Luftwaffe Erich Hartmann z JG 52. We wrześniu tego roku osiągnął on 100 zwycięstw, a w październiku liczba jego zestrzeleń wzrosła do 150. Walter Nowotny z JG 54 osiągnął liczbę 200 zestrzeleń 4 września, a Günter Rall z JG 52 12 września. Rok 1944 wyznaczały ciężkie walki w obronie cofającego się frontu niemieckiego. Myśliwcy Luftwaffe próbowali dokonywać rzeczy niemożliwych, walcząc przeciwko wielokrotnie silniejszemu przeciwnikowi, dysponującemu coraz nowocześniejszym sprzętem. Zginęło wielu wyróżniających się pilotów. Rok 1945 przyniósł kolejne straty, ale również ostatnie już sukcesy myśliwców Luftwaffe. Czołowym pilotem II wojny światowej z 352 zwycięstwami powietrznymi został major Erich Hartmann, który zestrzelił ostatni samolot 8.05.1945 r. (Jakowlew Jak-9U). Drugim na liście asów był major Gerhard Barkhorn również latający na Me-109 w JG 52 z 301 zestrzeleniami.

Po zakończeniu Bitwy o Anglię część jednostek wyposażonych w samoloty Me-109 pozostała na zachodzie Europy, tworząc później trzon lotniczej Obrony Rzeszy przed nalotami Aliantów. Na początku 1941 r. na Zachodzie bazowało około 300 samolotów Me-109E i F. Stanowiło to realną siłę, pozwalającą Luftwaffe na kontrolę tamtejszego obszaru powietrznego. Piloci niemieccy odnieśli wówczas wiele sukcesów, tylko w sierpniu 1941 r. RAF stracił 98 ”Spitfire” i 10 ”Hurricane”. Straty własne Luftwaffe ograniczyły się do 18 Me-109. W listopadzie 1941 r. sformowano dwie eskadry myśliwsko-bombowe, wyposażone w samoloty Me-109F. Specjalizowały się one w zwalczaniu brytyjskiej żeglugi przybrzeżnej. 12.02.1942 r. miało miejsce przejście niemieckich pancerników Gneisenau i Scharnhorst oraz ciężkiego krążownika Prinz Eugen z portu w Breście do baz położonych w Niemczech. Zakończona sukcesem akcja kosztowała Niemców jednego Focke-Wulf Fw-190A i 8 Me-109F. Straty RAF-u wyniosły 26 bombowców i 16 samolotów myśliwskich. Kolejną większą operacją były walki nad Dieppe 19.08.1942 r. podczas odpierania desantu Aliantów. Zwycięstwo pod Dieppe okazało się jednak już łabędzim śpiewem niemieckich jednostek myśliwskich na Zachodzie. Spowodowane to zostało pojawieniem się przeważających liczebnie jednostek amerykańskich. 21.07.1943 r. utworzono JGr 25 i JGr 50, wyposażone w Me-109G, przeznaczone do zwalczania latających dotąd bezkarnie nad Niemcami "Mosquitów" RAF-u. Ostatnią większą operacją, w której uczestniczyły na Zachodzie samoloty Me-109 był nalot na alianckie lotniska położone na terenie północnej Francji, Belgii i Holandii przeprowadzony rankiem 1.01.1945 r.

Obok Luftwaffe, również siły powietrzne wielu innych krajów posiadały samoloty myśliwskie Messerschmitt Bf-109:
- Bułgaria- otrzymała początkowo 19 samolotów Me-109E-3a (wg [1]- E-4, E-7), a następnie w 1943 r. 64 maszyny w wersji G-2. W ciągu 1944 r. lotnictwo tego kraju przejęło kolejne 81 samolotów Me-109G różnych wariantów (od G-2a do G-10)- wszystkie dane wg [1]. Lotnicy bułgarscy walczyli na nich z samolotami amerykańskimi dokonującymi nalotów na cele w Bułgarii. Gdy 9.09.1944 r. Bułgaria przeszła na stronę ZSRR samoloty Me-109 stanęły do walki z wojskami niemieckimi. W kwietniu 1945 r. otrzymała od ZSRR ok. 50 zdobycznych Me-109. Samoloty pozostały na uzbrojeniu do końca lat 1940-tych, kiedy to zostały zastąpione przez samoloty Jak-9,
- Chorwacja- Chorwaci latający na froncie wschodnim w ramach 15.(kroat.)/JG 52 używali Me-109E, F i G. Niewielka liczba samolotów Me-109G (ok. 20 egz.) pełniła służbę również na terenie państwa chorwackiego. W kwietniu 1945 r. jeden z chorwackich Me-109G-10 wylądował na włoskim lotnisku Falconara i został zdobyty przez Amerykanów,
- Finlandia- otrzymała w latach 1943-1944 łącznie 159 (wg [1]- 132) egz. Me-109G w wariantach G-2 (48 egz.), G-6 (108 egz.) i G-8 (3 egz.). Doskonale wyszkoleni piloci fińscy odnieśli na tych samolotach liczne zwycięstwa powietrzne. LeLv 24 (24 dywizjon) zestrzelił 300 (wg [1]- 304) maszyny radzieckie przy stracie 14 Me-109. W trakcie operowania na Me-109 piloci trzech dywizjonów zgłosili 648 zestrzeleń przy stracie 54 własnych maszyn, w tym 34 na skutek działań przeciwnika, aż 27 z nich zestrzelili sowieccy lotnicy. Stosunek zwycięstw do strat wyniósł aż 24:1! Czołowy as lotnictwa fińskiego Eino Ilmari Juutilainen na Me-109G zestrzelił 58 samolotów z ogólnej liczby 94 1/6 zwycięstw powietrznych odniesionych prze niego w latach 1939-1945. Me-109 używano aż do 1954 r.,
- Japonia- w latach 1940-1941 otrzymała 12 egz. Me-109E-3a (wg [1]- w 1940 r. zakupiła 3 egz. Me-109E-4). Natomiast w styczniu 1943 r. dostarczono do Japonii 2 egz. Me-109F-1
- Jugosławia- w październiku 1939 r. zamówiła 100 egz. Me-109E-3, z czego w latach 1939-1940 dostarczono 73 lub nawet 88 egz. Jugosłowiańskie Messerschmitty użyto w walce przeciw lotnictwu niemieckiemu i włoskiemu w kwietniu 1941 r.,
- Hiszpania- otrzymała pierwsze 27 (wg [1]- 35) samolotów Me-109B, C i D pod koniec 1938 r. Były to maszyny użytkowane wcześniej przez J./88 Legionu Condor. Po zakończeniu wojny domowej 20 wg ([1]- 29) Me-109E-1 pozostało również w Hiszpanii. Łącznie w latach 1939-1945 Hiszpania otrzymała 83 Me-109, w następujących wersjach: B, C, D- 27 egz., E- 40, F- 14 (wg [1]- 15) i G- 28 w tym 25 w postaci rozmontowanych płatowców. W Hiszpanii podjęto również produkcję licencyjną samolotów Messerschmitt Me-109G. Walcząca na Wschodzie 15.(span.)/JG 27 Escuadron Azul użytkowała też samoloty Me-109. Od września 1941 r. na froncie wschodnim walczyła ochotnicza eskadra hiszpańska 1 Escuadrilla Azul, oznaczona przez Niemców jako 15(Span)/JG27. Wyposażona była w samoloty Me-109E-7. Od czerwca 1942 r. do walki na froncie wschodnim weszła 1 Escuadrilla Azul (15(Span)/JG51). Hiszpanie weszli do akcji na Me-109F-2, na których walczyli do kwietnia 1943 r. Później otrzymali samoloty Focke-Wulf Fw-190,
- Rumunia- w latach 1940-1942 otrzymała 69 samolotów Me-109E-3a i E-7 (wg [1]- 75 samolotów Me-109E-3 i E-4). Me-109E zostały wystawione do walki z ZSRR 22.06.1941 r., odnosząc szereg zwycięstw. Wg [1]- następnie otrzymała 86 Me-109G-2a, G-5, G-6 i G-8. Wg [3]- przez rumuńską grupę myśliwską walczącą na Froncie Wschodnim przewinęło się w ciągu ponad jednego roku ok. 200 Me-109. Od 1944 r. Me-109 walczyły również z lotnictwem USA, które rozpoczęło ofensywę powietrzną nad Rumunią. Doszło do szeregu dużych bitew, owocujących licznymi sukcesami, ale i przynoszącymi poważne straty własne. W maju 1944 r. została podjęta produkcja licencyjna Messerschmitt Me-109G w firmie IAR. Łącznie Rumunia otrzymała od Niemców ok. 350 Me-109. 23.08.1944 r. Rumunia przeszła na stronę Aliantów i Me-109 stanęły do walki z wojskami niemieckimi u boku ZSRR,
- Słowacja- w latach 1942-1943 zakupiła 27 egz. Me-109 różnych wersji, w tym 17 E-4 i po 2 E-1, E-2, E-3, E-7 i E-7/trop (wg [1]- 25 egz. Me-109E). Służyły do 1944 r. jako samoloty treningowe. Na froncie wschodnim operowała eskadra 13 (slovak)./JG 52 wyposażona w samoloty Me-109E, Me-109F, Me-109G-2, Me-109G-6. Na początku 1944 r. lotnictwo słowackie kupiło 15 egz. Me-109G-6. W 1944 r. walczyły one z samolotami amerykańskimi, które bombardowały terytorium Słowacji. Od 31.08.1944 r. ostatnie dwa Me-109G-6 stanęły do walki z Niemcami po wybuchu antyniemieckiego powstania na Słowacji,
- Szwajcaria- w latach 1938-1939 otrzymała pierwsze 10 egz. Me-109D-1. W 1939 r. zamówienie poszerzono o 50 (wg [1]- 80) egz. Me-109E, które zostały dostarczone między kwietniem 1939 r. a kwietniem 1940 r. Brały one udział w walkach z samolotami naruszającymi szwajcarską neutralność. W 1943 r. Szwajcarzy odkupili 2 internowane samoloty Me-109F. W 1944 r. Szwajcaria otrzymała 12 samolotów Me-109G-6, w zamian w zamian za komisyjne zniszczenie radaru pokładowego samolotu Messerschmitt Me-110, który wylądował u nich przez pomyłkę. W 1946 r. Szwajcarzy zakupili 8 egz. Me-109E-3 zmontowanych z ocalałych podzespołów, znajdujących się w magazynach zakładów Dornier w Altenrhein. Messerschmitty służyły Szwajcarom do końca 1949 r.,
- Węgry- 1942 r. otrzymały 2 egz. Bf-109D (wg [1]- 3 egz. Bf-109D-1 w 1039 r.), następnie w latach 1942-1944 dalsze 40 egz. Me-109E używanych głównie do celów szkoleniowych. W 1942 r została podjęta produkcja licencyjna samolotów Messerschmitt Me-109G. Węgrzy latali również na co najmniej 15 Me-109F-4 (wg [3]- 31) a następnie na ok. 250 (wg [3]- 150-230) samolotach w wersjach G i K. Używane były bardzo intensywnie w walkach z ZSRR. Od marca 1944 r. uczestniczyły również w odpieraniu nalotów amerykańskich samolotów na cele położone na terytorium Węgier. Wg [3]- w ciągu całej wojny Węgrzy dysponowali nie mniej niż 840 Messerschmittami Me-109. Samoloty te były uzywane aż do końca wojny, ostatnie Me-109G spalono 4.05.1945 r., tuż przed poddaniem się Amerykanom,
- Włochy- pierwsze Me-109G trafiły do lotnictwa włoskiego wiosną 1943 r., były to 22 samoloty należące, wcześniej do JG 53. W trakcie walk lotnictwo włoskie otrzymało uzupełnienia i pod koniec czerwca posiadało ok. 60 Me-109G. Brały one udział w walkach z lotnictwem Aliantów aż do kapitulacji Włoch. Po kapitulacji Włoch, 8.09.1943 r., powstała Republika Socjalna, która otrzymała nie mniej niż 338 Me-109, m.in. 208 G-6 i 74 G-10 (wg [1]- dostarczono ok. 100 Me-109G i K). Ostatnie z nich zostały skasowane w 1945 r.,
- ZSRR- w czerwcu 1940 r. Związek Radziecki rozpoczął próby pięciu zakupionych w Niemczech Me-109E-3.

Inne wersje:
Messerschmitt Bf-109B (Me-109B)
Messerschmitt Bf-109C/Bf-109D (Me-109C/Me-109D)
Messerschmitt Bf-109E (Me-109E)
Messerschmitt Bf-109F (Me-109F)
Messerschmitt Me-109G