Medwecki Józef

Od lewej: Józef Medwecki i inż. Zygmunt Nowakowski. (Źródło: ” Narodowe Archiwum Cyfrowe. Sygnatura: 1-G-1651”).
Józef Medwecki pochodził z Zatora w obecnym województwie podkarpackim, gdzie się urodził i spędził lata dziecięce. Po ukończeniu szkoły średniej wstąpił na Wydział Mechaniczno-Techniczny Wyższej Szkoły Przemysłowej w Krakowie. Lotnictwem interesował się już w latach młodzieńczych, budując modele latające. Pracę w przemyśle lotniczym rozpoczął w pierwszej połowie lat dwudziestych, kiedy to został zaangażowany jako technik w Wielkopolska Wytwórnia Samolotów ”Samolot” w Poznaniu. Zatrudniono go jako konstruktora detali w biurze konstrukcyjnym kierowanym przez inżyniera Ryszarda Bartla. Pod jego też opieką przystąpił w 1926 r. do projektowania swego pierwszego samolotu. Był to samolot sportowy, który otrzymał oznaczenie HL-2. wynikające z inicjałów imienia i nazwiska komediowego aktora amerykańskiego Harolda Lloyda, którego konstruktor darzył sympatią. Udany oblot wiosną 1927 r. zachęcił konstruktora do dalszych prac nad projektowaniem samolotów.

Wspólnie z inżynierem Zygmuntem Nowakowskim opracował dwusilnikowy samolot pasażerski MN-2, którego projekt został w 1928 r. zgłoszony na konkurs Ministerstwa Komunikacji. Rozstrzygnięcie konkursu przyniosło następujący werdykt: najlepszy samolot jednosilnikowy- PWS-20, najlepszy dwusilnikowy- MN-2. Kolejną konstrukcją zespołu Medwecki-Nowakowski był samolot sportowy MN-3. Jedyny chyba wówczas płatowiec na , który ze słabiutkim silnikiem miał ciężar użyteczny większy od ciężaru własnego. Łącznie z pilotem zabierał czterech pasażerów w oryginalnie usytuowanych kabinach, rozmieszczonych parami, ale nieznacznie względem siebie przesuniętych.

Po pożarze poznańskiej wytwórni i jej likwidacji Medwecki przeniósł się do Podlaskiej Wytwórni Samolotów w Białej Podlaskiej, zabierając z sobą nieprzydatny nikomu MN-3. Zimą 1932-1933 r. płatowiec został przebudowany w Klubie Lotniczym PWS na dwumiejscowy przez zlikwidowanie przednich kabin i otrzymał oznaczenie MN-4. Pod koniec 1929 r. Medwecki i Nowakowski zaprojektowali na zamówienie LOPP samolot sportowo-szkolny. Regulamin konkursu przewidywał między innymi możliwość wykorzystania bagażnika płatowca na trzecie miejsce pasażerskie. Twórcy MN-5- bo takie otrzymał oznaczenie- poszli dalej niż określały to wymogi zamawiających. Skonstruowali bowiem samolot ze składanymi do hangarowania skrzydłami. W oryginalny sposób rozwiązali też wzajemną zamienność sterów pionowego i poziomych, które były identyczne, co znacznie obniżało koszty produkcji. W wyniku kryzysowej sytuacji Podlaskiej Wytwórni Samolotów Medwecki utracił pracę i po dwóch miesiącach bezrobocia trafił do Zakładów Mechanicznych Plage & Laśkiewicz w Lublinie. Pracował tam między innymi w latach 1933-1934 przy konstruowaniu dwusilnikowego wodnosamolotu torpedowo-rozpoznawczego Lublin R-XX, projektu inżyniera Jerzego Rudlickiego.

W 1935 r. powrócił do upaństwowionej już Podlaskiej Wytwórni Samolotów i przystąpił do projektowania samolotu wywiadowczego, oznaczonego symbolem M-8. Miał on statecznik pionowy, i ster kierunku poniżej usterzenia poziomego, dla poprawienia pola ostrzału ze stanowiska obserwatora do tyłu. Drugą cechą charakterystyczną było składane podwozie, pomysł zastosowany w tego rodzaju samolotach po raz pierwszy w naszym kraju. W latach 1937-1939 Medwecki zaprojektował i z pomocą Władysława Kiryluka zbudował swój drugi amatorski samolot sportowy M-9. Był to, jak się potem okazało, ostatni zbudowany w okresie międzywojennym polski samolot sportowy. Po mobilizacji we wrześniu 1939 r. był wykorzystany do służby łącznikowej.

Józef Medwecki ewakuował się wraz z innymi pracownikami PWS na wschód i dotarł okrężną drogą do Francji, gdzie przez pewien czas pracował w firmie lotniczej Société de Construction Aeronautique de Sud-Est najpierw w Paryżu, a następnie w Marsylii. Później trafił do Wielkiej Brytanii, skąd wyjechał do Kanady. Do momentu zakończenia wojny pracował na stanowisku kierownika grupy wyposażenia radiowego w zakładach De Havilland, wytwarzających między innymi samoloty myśliwsko-bombowe ”Mosquito”. Później, w wyniku redukcji, znalazł pracę w fabryce maszyn rolniczych Masey-Ferguson, z której po 22 latach odszedł na emeryturę. Zmarł w Weston w prowincji Ontario 29 lipca 1985 r.

Konstrukcje:
HL-2 (”Haroldek”), 1927, samolot sportowy.
MN-2, 1927, projekt samolotu komunikacyjnego i bombowego.
MN-3, 1928, samolot sportowy.
MN-5, 1930, samolot szkolno-sportowy.
MN-4, 1933, samolot sportowy.
PWS M-8, 1936, projekt samolotu obserwacyjnego.
M-9, 1939, samolot szkolny, sportowy.

Źródło:

[1] Morgała A. ”Samoloty wojskowe w Polsce 1924-1939”. Wyd. Bellona. Warszawa 2003.
[2] Chwałczyk T., Glass A. ”Samoloty PWS”. Wydawnictwo Komunikacji i Łączności. Warszawa 1990.
[3] Glass A. ”Polskie konstrukcje lotnicze do 1939”. Tom 1. Wydawnictwo STRATUS. Sandomierz 2004.
blog comments powered by Disqus