MBDA VL MICA, 1991

Przeciwlotniczy zestaw rakietowy. Francja.
Rozwój kierowanego pocisku rakietowego powietrze-powietrze MICA (nazwa to skrót od Missile d'interception et de combat aérien- pocisk przechwytujący do walki powietrznej), rozpoczął się w 1982 r., w firmie Matra. Matra dysponowała znacznym doświadczeniem w opracowaniu kpr klasy powietrze-powietrze. Jej ostatnim wówczas hitem był pocisk średniego zasięgu Matra Super 530D, z półaktywnym radiolokacyjnym układem samonaprowadzania i o zasięgu 40 km oraz ze zdolnością do zwalczania celów na tle ziemi. Matra dowiodła, ze dzięki zastosowaniu dużych skrzydeł pocisk ma dość znaczną manewrowość pomimo znacznej masy i rozmiarów. Super 530D ważył 270 kg, ale mógł manewrować z przeciążeniem do 20 g. Jednocześnie pocisk był zdolny do osiągania fantastycznej prędkości Ma 5,0.

Opracowanie w latach 1980-tych przez firmę Thales (wówczas Thomson-CSF) miniaturowego, aktywnego radiolokacyjnego układu samonaprowadzania (pasmo J) AD-4A pozwoliło na opracowanie pocisku wyposażonego w znacznie lżejszy układ samonaprowadzania i kierowania lotem. Dodatkowo wysoka precyzja trafienia, pozwoliła na zredukowanie masy głowicy bojowej, do zaledwie 12 kg. W ten sposób można było zbudować zmniejszoną wersję rakiety Super 530D. Silnik przyspiesza nowy pocisk do prędkości Ma 4,0, ale pracuje dłużej i pozwala na uzyskanie większego zasięgu. Pomimo, iż nowa MICA jest blisko 2,5 rażą lżejsza od Super 530D, to dysponuje zasięgiem zwiększonym z 40 km do 70-80 km. Jednocześnie ze sterami aerodynamicznymi zastosowano sterowanie wektorem ciąg u silnika, co pozwoliło na osiąganie przeciążeń aż 50 g. Wspomniane cechy, w połączeniu ze skutecznie działającym układem samonaprowadzania, pozwoliły na zastosowanie pocisku zarówno w walkach na średnim zasięgu, jak i do manewrowych walk powietrznych. W pierwszej kolejności opracowano pocisk MICA EM z aktywnym radiolokacyjnym układem sterowania AD-4A. Próby rozpoczęły się w 1991 r. W 1996 r. MICA EM została wprowadzona do uzbrojenia. Na jej bazie opracowano wersję MICA IR z dwuzakresowym termowizorem z liniowym elementem skanującym firmy Sagem Defense et Securite. Próby wersji MICA IR rozpoczęły się w 1995 r. Weszła do służby w 2000 r.

Obie wersje pocisku: MICA EM i MICA IR, które są w 70% jednakowe, a różnią się wymienną głowicą, są zarówno stosowane do niszczenia celów na średnich odległościach, jak i w manewrowych walkach powietrznych. Nie istnieje podział na pociski średniego zasięgu MICA EM i bliskiego zasięgu MICA IR, bowiem obie wersje mogą być używane w obu tych sytuacjach. Obie też mogą być stosowane w czterech reżimach pracy:
Zakres 1- odpalenie na maksymalną odległość z wykorzystaniem okresowych informacji uaktualniających położenie celu,
Zakres 2- odpalenie na maksymalną odległość bez wykorzystania okresowych informacji uaktualniających położenie celu,
Zakres 3- odpalenie na małą odległość, ale z uchwyceniem celu przez głowicę po odpaleniu, zakres stosowany do odpalenia pocisku do celu lecącego z boku i wskazanego celownikiem nahełmowym,
Zakres 4- typowy zakres bliskiego zasięgu z uchwyceniem celu przez głowicę samonaprowadzania przed odpaleniem pocisku.
Wszystkie te zakresy dotyczą obu typów układów samonaprowadzania. MICA EM jest używana wtedy, gdy występują znaczne ograniczenia widzialności (np. w chmurach). Natomiast MICA IR jest używana głównie w warunkach silnych zakłóceń radioelektronicznych.

Następnie powstała morska wersja pocisku MICA w odmianie VL MICA (Vertically Launched- pionowe odpalenie). Specjalnie dla pocisku opracowano lekką kontenerową wyrzutnię, wkładaną do wnęk w kadłubie okrętu. VL MICA, poza niewielkimi zmianami w oprogramowaniu, jest identyczna z kpr powietrze-powietrze. Ten sam pocisk oraz specjalny kontener startowy jest używany zarówno w morskiej, jak i w lądowej wersji VL MICA.

Wyrzutnię umieszczono na 5-tonowej ciężarówce, z czterema kontenerami startowymi na każdej. Załoga wyrzutni składa się z dwóch osób, ale w położeniu bojowym wyrzutnia pracuje bezobsługowo, jest sterowana zdalnie. Przejście wyrzutni z położenia marszowego do bojowego i odwrotnie trwa kilkanaście sekund. Stanowisko zarządzania walką- Tactical Operation Center (TOC) zostało umieszczone na tym samym podwoziu. Każdy TOC może kontrolować do sześciu wyrzutni, które mogą odpalić do 24 pocisków rakietowych w bardzo krótkim czasie.

W skład baterii ogniowej wchodzi radiolokator obserwacji przestrzeni powietrznej i wskazywania celów. W zestawie było testowanych kilka typów, w tym EADS TRML3D (produkcji niemieckiej, zakupiony też przez Estonię i Holandię), SAAB Giraffe 100 AMB (używany przez Szwecję i Francję), Thales RAC 3D (za którym opowiadają się Hiszpania i Austria) oraz Thales Gerfly. Wszystkie te radiolokatory mają okrężny zakres obserwacji.

Rozwój VL MICA zaczął się w 2000 r. jako prywatne przedsięwzięcie firmy MBDA. W 2001 r. miało miejsce pierwsze pionowe odpalenie pocisku VL MICA. Przyjęta koncepcja maksymalnego wykorzystania istniejących elementów zaowocowała tym, że w stosunkowo krótkim czasie i przy niskim ryzyku opracowania uzyskano efektywny morski i lądowy PZR małego zasięgu. W grudniu 2005 r. podpisano kontrakt pomiędzy MBDA oraz agencją uzbrojenia rządu francuskiego DGA na dalszy rozwój morskiej i lądowej wersji zestawu VL MICA. Odbiorcą zestawu będą wszystkie trzy rodzaje Sił Zbrojnych Republiki Francuskiej. Siły Powietrzne będą używać VL MICA do obrony lotnisk, Wojska Lądowe również wprowadzą VL MICA, zaś Marynarka Wojenna uzbroi w VL MICA mniejsze okręty oraz dozbroi nimi większe, korzystające z zestawów dalekiego zasięgu Aster.

VL MICA to tani i bardzo efektywny system, mający perspektywy dalszego rozwoju dzięki modułowej budowie. Użycie dwóch typów układów kierowania pozwala na zwalczanie celów o różnych charakterystykach i w różnych warunkach. Rodzaje celów: samoloty, śmigłowce, pociski manewrujące, bezpilotowe aparaty latające różnej wielkości. Pocisk posiada zdolność do niszczenia odpalonego uzbrojenia precyzyjnego. Zestaw może być łatwo przerzucony drogą powietrzną.

Morska wersja VL MICA została zakupiona przez Marynarkę Wojenną Omanu. W 2009 r. Siły Powietrzne Rumunii zakupiły systemy przeciwlotnicze VL-MICA oraz MBDA ”Mistral”.

W Polsce.

W lipcu 2007 r. firma MBDA oraz polskie firmy CNPEP Radwar i Przemysłowy Instytut Telekomunikacji (PIT) sfinalizowały negocjację w sprawie wspólnego opracowania polskiej wersji VL MICA. Mają w niej być używane wyrzutnie na ciężarówkach stosowanych w Siłach Zbrojnych RP, radiolokator ostrzegawczy opracowany przez PIT i produkowany przez Radwar oraz stanowisko kierowania walką opracowane przez trzy wymienione firmy. W dniu 29.06.2009 r. została podpisana umowa pomiędzy MBDA i Bumar Sp. z o.o. o strategicznej wieloletniej współpracy dwustronnej. Celem umowy, dla której bazę stanowiły porozumienia zawarte pomiędzy MBDA a CNPEP Radwar S.A. i Przemysłowym Instytutem Telekomunikacji S.A. w latach 2007 i 2008, był rozwój, produkcja, dostawy oraz promocja rakietowych systemów obrony przeciwlotniczej w oparciu o technologie polskich przedsiębiorstw oraz MBDA. Podstawą mają być polskie systemy radiolokacyjne i układy dowodzenia, wkładem MBDA będzie uzbrojenie rakietowe- pociski ”Mistral-2”, VL MICA i ”Aster”.

VL MICA może wejść do uzbrojenia Sił Powietrznych do obrony lotnisk, do Wojsk Lądowych w miejsce zestawów Osa i 2K12 Kub, a także stać się uzbrojeniem nowych korwet typu 620 Gawron. W Polsce została zbudowana (ok. 2008 r.) makieta zestawu przeciwlotniczego małego zasięgu, wykorzystującego pociski VL MICA oraz polskie podwozie (kołowy transporter opancerzony Rosomak) i środki wykrywania celów.

Konstrukcja.

Dane techniczne pocisku VL MICA:
Długość- 3,1 m, średnica kadłuba- 0,16 m.
Masa- 112 kg, masa głowicy- 12 kg.
Prędkość max- Ma 4, zakres wysokości zwalczania celów- od 10 do 9000 m, zasięg zwalczania celu- od 0,9 do 20 km, zasięg niszczenia pocisków manewrujących i małych bezpilotowców- 8-10 km.

Źródło:

[1] Fiszer M., Gruszczyński J. ”System przeciwlotniczy VL MICA bazowania lądowego”. Nowa Technika Wojskowa nr 9/2007.
[2] Kiński A. ”Przeciwlotnicza oferta Bumaru i MBDA”. Nowa Technika Wojskowa nr 8/2009.
[3] Kiński A. ”Naziemny system obrony przeciwlotniczej dla Polski”. Nowa Technika Wojskowa nr 3/2008.
blog comments powered by Disqus