Zakład Remontów i Produkcji Sprzętu Lotniczego (ZRiPSL) E. Margański i Wspólnicy
E. Margański i Wspólnicy
Zakłady Lotnicze Margański i Mysłowski
Margański & Mysłowski Zakłady Lotnicze

Margański & Mysłowski Zakłady Lotnicze. (Źródło: ”Margański & Mysłowski Zakłady Lotnicze”).
W 1986 r., w klimacie liberalniejszego traktowania inicjatyw prywatnych, mgr inż. Edward Margański założył, jako pierwszy w Polsce, prywatną firmę lotniczą o nazwie Zakład Remontów i Produkcji Sprzętu Lotniczego w Bielsko-Białej. Początkowo firma zajmowała się przeglądami i naprawami szybowców drewnianych. W miarę rosnących doświadczeń oraz zdolności produkcyjnych, działalność rozszerzono na przeglądy i naprawy motoszybowców oraz szybowców kompozytowych. W przypadku tych ostatnich, firma zdobyła doświadczenia w dokonywaniu bardzo skomplikowanych napraw powypadkowych. Łącznie przeprowadzono z powodzeniem ponad 200 napraw tego typu. Interesującą sferą działalności firmy była współpraca z Muzeum Lotnictwa w Krakowie, w zakresie rekonstrukcji czterech oldtimerów (Polikarpow Po-2, RWD-13, LWD "Szpak"). Podobne zadanie, tj. rekonstrukcję szybowca Grunau ”Baby II”, przeprowadzono na zamówienie klienta ze Szwecji.

W miarę rozwoju firmy, utworzono biuro konstrukcyjno-technologiczne i rozpoczęto projektowanie, budowę i pełny zakres prób nowych typów szybowców akrobacyjnych. Kontrakt ze Swift Limited pozwolił na rozpoczęcie w 1990 r. jednego z pierwszych zadań projektowych podjętego przez firmę przy bardzo rygorystycznych ograniczeniach odnośnie terminu realizacji i kosztów przedsięwzięcia. W ciągu siedmiu miesięcy ukończono projekt nowoczesnego szybowca akrobacyjnego Swift S-1. Sukcesy tego modelu pozwoliły na pozyskanie następnego zamówienia (od firmy Swift) na projekt akrobacyjnego szybowca dwumiejscowego MDM-1 ”Fox”. Również tutaj tempo prac było imponujące. W ciągu ośmiu miesięcy powstał pierwszy w świecie dwumiejscowy szybowiec akrobacyjny! W efekcie dalszych prac rozwojowych na bazie ”Fox'a” został zbudowany motoszybowiec "Małgosia". Do 1996 r. ZRiPSL zbudowały 28 szybowców akrobacyjnych jednomiejscowych Swift S-1 oraz 19 szybowców akrobacyjnych dwumiejscowych ”Fox”. Renomę ZRiPSL potwierdza fakt, że w międzynarodowych mistrzostwach w akrobacji szybowcowej ponad 90% biorących udział szybowców stanowiły Swifty i ”Foxy”.

Zakłady Lotnicze nawiązały współpracę z francuską firmą Aviasud Engineering. W ramach tej współpracy wyprodukowano (w kooperacji z innymi firmami z Bielska) 5 egz. ultralekkich samolotów Aviasud Engineering ”Albatros”. Kłopoty ze zbytem i likwidacja firmy Aviasud spowodowała, że produkcję przerwano.

Równolegle do produkcji lotniczej firma uczestniczyła w pracach nad opracowaniem kompozytowych elementów karoserii samochodu, a także, na zlecenie firmy EUROS GmbH i wspólnie z firmą Wytwórnia Konstrukcji Kompozytowych Andrzej Papiorek, zakłady były głównym wykonawcą technologii, narzędzi produkcyjnych oraz pierwszych egzemplarzy łopaty wirnika (średnica 44 m) siłowni wiatrowej (z kompozytu zbrojonego włóknem szklanym) o mocy 1000 kW. W 2002 r. na zlecenie firmy ENECO powstał prototyp wirnika elektrowni wiatrowej o mocy 1,2 MW. We współpracy z ROTHENSEER ROTORBLATTFERTIGUNG GmbH firma wykonywała elementy nośne do struktury łopat elektrowni wiatrowych.

W latach 1998-1999 rozpoczęto budowę prototypem odrzutowego samolotu szkolno-treningowego o roboczej nazwie "Iskra II". Powstał projekt taniego samolotu odrzutowego mającego zastosowanie zarówno wojskowe, jak i cywilne. Gotową konstrukcję nazwano EM-10 ”Bielik”. Jego oblot miał miejsce w 2003 r. W 2002 r. rozpoczęto prace nad dwusilnikowym samolotem dyspozycyjnym EM-11 ”Orka”. Firma współpracowała także z prywatnym przedsiębiorcą przy budowie prototypu jachtu morskiego. Od początku projektu ”Bielik” datuje się współpraca z panem Włodzimierzem Mysłowskim i jego firmą Marbet. Wyrazem coraz większego pogłębiania się tej współpracy staje się przekształcenie firmy w spółkę komandytową E. Margański i Wspólnicy, które dokonało się w 2001 r. Natomiast w 2005 r. firma zmienia status prawny na spółkę imienną Margański & Mysłowski Sp. z o.o., z większościowym udziałem firmy Marbet. Głównym zadaniem firmy było wdrożenie do produkcji seryjnej samolotu EM-11 ”Orka”, oraz dalszy rozwój nowatorskich technologii zastosowania kompozytów w budownictwie.

Konstrukcje:
Swift S-1, 1990, szybowiec akrobacyjny.
MDM-1 ”Fox” (”Moto-Fox”), 1993, szybowiec akrobacyjny.
Aviasud Engineering ”Albatros”, 1997, samolot sportowy ultralekki.
EM-10 ”Bielik” (”Fenix”), 2003, samolot szkolno-treningowy.
EM-11 ”Orka”, 2003, samolot dyspozycyjny, patrolowy.

Galeria

  • Wnętrze hali montażowej Zakładów Lotniczych Margański i Mysłowski. Budowa kadłuba samolotu EM-11 ”Orka. (Źródło: Stanisławski M. ”Awiator”. Projektowanie i Konstrukcje Inżynierskie nr 10 (13)/2008).
  • Wnętrze hali montażowej Zakładów Lotniczych Margański i Mysłowski. Kompletowany kadłub samolotu EM-11 ”Orka”, przygotowywany do lakierowania. (Źródło: Stanisławski M. ”Awiator”. Projektowanie i Konstrukcje Inżynierskie nr 10 (13)/2008).
  • Odbudowa szybowca Grunau ”Baby II” w Zakładzie Remontów i Produkcji Sprzętu Lotniczego, 1990 r. (Źródło: Skrzydlata Polska nr 49/1990).

Źródło:

[1] Makowski T. ”Współczesne konstrukcje lotnicze Polski”. Agencja Lotnicza Altair. Warszawa 1996.
[2] Sandauer J. ”Wkład Polaków w rozwój nauki i techniki szybowcowej 1946-2000”. ”Lotnictwo stulecie przemiany”. Fundacja Otwartego Muzeum Techniki. Wrocław 2003.
[3] Stanisławski M. ”Awiator”. Projektowanie i Konstrukcje Inżynierskie nr 10 (13)/2008.
[4] ”Margański & Mysłowski Zakłady Lotnicze”.
[5] "Co inżynier Margański robi na Żarze". Lotnictwo Aviation International nr 11-12/1991.
[6] Margański E. "Przygoda z Albatrosem". Przegląd Lotniczy Aviation Revue nr 9/1997.

blog comments powered by Disqus