Malinowski- przyczepka szybowcowa, 1941

Przyczepka szybowcowa. Polska/Wielka Brytania.
Samolot szkolny Miles ”Magister” z przyczepką szybowcową. (Źródło: ”Polskie konstrukcje lotnicze 1939-1954”. Tom 5).
We wrześniu 1940 r. mjr inż. Stefan Malinowski złożył do Inspektoratu Polskich Sił Powietrznych w Wielkiej Brytanii projekt przyczepki szybowcowej do samolotów bojowych. Jej pomysł opracował już w latach 1936-1939 w Polsce. Zadaniem przyczepki szybowcowej w postaci skrzydła ciągniętego za samolotem na wysięgnikach było zwiększenie o 100-200% ładunku przewożonego przez samolot, co pozwalało bądź na zwiększenie ładunku bomb czy towarów, bądź zabranie większej ilości paliwa, czyli zwiekszenie zasięgu samolotu, względnie częściowe zwiększenie jednego i drugiego. Zwiększenie ładunku odbywało się przy nie zwiększonej liczbie załogi, w przeciwieństwie do holowania szybowca transportowego. Koszt budowy przyczepki był wielokrotnie mniejszy niż koszt budowy samolotu czy szybowca, a budowa była znacznie prostsza i szybsza. Projekt przyczepki został zaakceptowany do realizacji przez Air Ministry i w styczniu 1941 r. inż. S. Malinowski został powołany do instytutu Royal Aeronautical Establishment (RAE) w Farnborough do prac nad swym pomysłem. Wykonano model do badań aerodynamicznych i w 1941 roku przeprowadzono wstępne próby aerodynamiczne.

Aby wypróbować pomysł, S. Malinowski opracował konstrukcję przyczepki doświadczalnej do samolotu szkolnego Miles M.14 ”Magister”. Przyczepka była prostokątnym skrzydłem z dwiema belkami wysięgnikowymi (tzw. dyszlami), które były połączone z samolotem przegubami pozwalającymi na ruch w płaszczyźnie pionowej. W sierpniu 1941 r. w Farnborough przeprowadzono próby przyczepki. Przy rozbiegu przyczepka zmieniała kierunek lotu i toczyła się na jednym kole. Wstrząsy podwozia przyczepki przenosiły się na belki (dyszle) powodując drgania skrzydeł samolotu. Podczas prób powiększono powierzchnię steru kierunku samolotu o 30%, lecz okazało się to niewystarczające. Wznoszenie zespołu nie różniło się od wznoszenia samego samolotu. W wyniku tych prób uznano za konieczne przekonstruowanie przyczepki.

Ze względu na inne pilne prace w RAE we wrześniu 1941 r. prace i przeróbki zostały zawieszone przez Anglików. Inż. S. Malinowski został skierowany do polskiego Wojskowego Instytutu Technicznego (WIT) w celu kontynuowania prac nad przyczepką. W grudniu 1941 r. w WIT powstała przy Sekcji Techniki Lotniczej WIT (kierowanej przez mjr. inż. Jana Żardeckiego) Grupa konstruktorów rozpracowująca zagadnienie transportu lotniczego, w skład której weszli: inż. Jerzy Dąbrowski, pil. Włodzimierz Polny i ppor. Adam Ścibor-Rylski. Od września 1941 r. do marca 1942 r. inż. S. Malinowski opracował rysunki zestawieniowe przyczepki ze skrzydłem prostokątnym i trapezowym oraz rysunki połaczenia skrzydła z dyszlem, podwoziem, statecznikiem i sterem kierunku, połaczenia dyszla ze skrzydłem samolotu (z zastosowaniem seryjnego wyrzutnika elektrycznego do odrzucania przyczepki), automatycznego napędu steru kierunku oraz mechanizmu automatycznego uruchamiania klap przyczepki przy starcie w razie przeciążenia skrzydła ładunkiem.

Proponowana grupa konstrukcyjna miała w ciągu 6 miesięcy opracować projekt przyczepki do samolotu myśliwskiego Supermarine ”Spitfire” Mk.VIII, pozwalającej na zabranie 900 kg bomb lub 450 kg paliwa i 450 kg bomb, co przedłużało czas lotu o 2 godziny a zasięg o 800 km. Następnym projektem miała być przyczepka do samolotu bombowego Bristol 142 ”Blenheim” zabierająca 1800 kg bomb (samolot zabierał 450 kg) lub zwiększająca czas lotu o 2 godziny, względnie przyczepka do samolotu Douglas ”Boston” czy czterosilnikowych samolotów Handley Page HP.57 ”Halifax” lub Avro 683 ”Lancaster” (przyczepka zabierająca 7200 kg ładunku).

W marcu 1942 r. w Farnborough wznowiono prace nad przyczepką, wprowadzając poprawki konstrukcyjne i przeprowadzając następne próby. 26.03.1942 r. próby zakończono. 13.04.1942 r. odbył się pokazowy lot przyczepki dla Inspektora Polskich Sił Powietrznych gen. bryg. pil. S. Ujejskiego. W maju 1942 r. Anglicy sporządzili zrezygnowali z dalszego zajmowania się tym tematem. W 1942 r. S. Malinowski ponawiał propozycje powrócenia do budowy przyczepki dla któregoś z samolotów bojowych. 15.01.1943 r. Air Ministry wyraziło zgodę na udostępnienie projektu władzom lotnictwa amerykańskiego. W marcu 1943 roku brytyjskie Ministerstwo Przemysłu Lotniczego zawiadomiło, że przyczepka do samolotu ”Spitfire” jest zbyt skomplikowana, dalszych prac nie podjęto.

Konstrukcja, przyczepka doświadczalna do samolotu Miles M.14 ”Magister”:
Było to prostokątne skrzydło z dwiema belkami wysięgnikowymi (tzw. dyszlami), które były połączone z samolotem przegubami pozwalającymi na ruch w płaszczyźnie pionowej. Pod belkami zostały umieszczone kółka, a na końcach skrzydła usterzenie pionowe. Konstrukcja drewniana. Belki zostały usztywnione w płaszczyźnie poziomej za pomocą linek biegnących do stateczników. Jako ładunek podwieszano 2 bomby w osi symetrii przyczepki lub na końcach skrzydła. Udźwig bomb- 250 kg.

Dane techniczne, przyczepka doświadczalna do samolotu Miles M.14 ”Magister” (wg [1]):
Rozpiętość- 7,62 m, powierzchnia nośna- 11,5 m2.
Masa własna- 70 kg, masa z bombami- 336 kg.

Dane techniczne, przyczepka do samolotu ”Blenheim” Mk IV (wg [1]):
Rozpiętość- 14,3 m, cięciwa max skrzydła- 3,65 m, długość dyszli -11 m, długość kadłuba- 5,5 m, długość całkowita- 15,2 m, cięciwa minimalna skrzydła- 1,07 m, powierzchnia nośna- 33,5 m2.

Galeria

  • Projekt przyczepki do samolotu myśliwskiego Supermarine ”Spitfire” Mk.VIII. (Źródło: Technika Lotnicza i Astronautyczna nr 4/1989).
  • Projekt przyczepki do samolotu bombowego Bristol ”Blenheim” Mk.IV. (Źródło: Technika Lotnicza i Astronautyczna nr 4/1989).
  • Propozycja zastosowania przyczepki samolotowej z lekkim bombowcem ”Spitfire”, kwiecień 1940 r. (Źródło: ”Polska myśl techniczna w II wojnie światowej w 70. rocznicę zakończenia działań wojennych w Europie”).
  • Propozycja zastosowania przyczepki samolotowej z lekkim bombowcem Bristol ”Blenheim”, kwiecień 1940 r. (Źródło: ”Polska myśl techniczna w II wojnie światowej w 70. rocznicę zakończenia działań wojennych w Europie”).

Źródło:

[1] Glass A. ”Przyczepka szybowcowa Stefana Malinowskiego”. Samoloty wojskowe świata 1935-1945.
[2] Morgała A. ”Polskie samoloty wojskowe 1939-1945”. Wydawnictwo MON. Warszawa 1976.
[3] Glass A. "Przyczepka szybowcowa S. Malinowskiego". Technika Lotnicza i Astronautyczna nr 4/1989.
[4] Praca zbiorowa"Polska myśl techniczna w II wojnie światowej w 70. rocznicę zakończenia działań wojennych w Europie". Centralna Biblioteka Wojskowa im. Marszałka Józefa Piłsudskiego. Warszawa 2015.

blog comments powered by Disqus