LJaM, 1912

Samolot pionierski. Polska/Rosja.
Samolot pionierski LJaM. (Źródło: archiwum).

W warsztatach Moskiewskiego Towarzystwa Żeglugi Powietrz­nej (MOW) piloci warszawskiej ”Awiaty”: Jerzy Jankowski i Maksymilian von Lerche oraz pilot i konstruktor włoski Francesco Mosca, zbudowali w latach 1911- 1912 r. samolot LJaM, nazwany tak od inicjałów nazwisk konstruktorów. Samolot układem swym był zbliżony do Blériota XI. Konstruktorzy zmienili jedynie powierzchnię i obrys statecznika poziomego i pionowego, powiększając zwłaszcza wymiary tego pierwszego. Zmienili także układ podwozia, podwozie Blériota zastąpili podwo­ziem zbliżonym do konstrukcji Farmana.

Na samolocie miał być zastosowany silnik birotacyjny Umficewa o mocy 29- 37 kW (40- 50 KM), a gdy nie był on w terminie gotowy do zabudowy, zamierzano zastosować silnik Kalep o mocy 37- 44 kW (50-60 KM). Jednakże ostatecznie na samolocie został zamontowany silnik Gnôme.

Został oblatany w maju 1912 r. Samolot był udany i miał bardzo dobre własności lotne. W kwietniu 1912 r. eksponowano go na II Między­narodowej Wystawie Lotniczej w Moskwie, 14.05.1912 r. J. Jankowski pobił na nim rosyjski rekord wysokości, wznosząc się na 1775 m.

Konstrukcja:
Jednomiejscowy górnopłat o konstrukcji drewnianej.
Płat prostokątny z zaokrąglonymi końcami, dwudźwigarowy, kryty płótnem, usztywniony linkami. Profil płata mało sklepiony. Sterowanie poprzeczne przez skręcanie końców skrzydeł.
Kadłub kratownicowy, o przekroju prostokątnym, wykrzyżowany drutami, w przedniej części pokryty płótnem. Kabina odkryta.
Usterzenie poziome ze statecznikiem, kryte płótnem. Usterzenie pionowe bez statecznika.
Podwozie stałe, dwukołowe, osiowe z dodatkowymi płozami. Płoza ogonowa w postaci krzyżujących się łuków.

Silnik- gwiazdowy, rotacyjny, 7- cylindrowy, chłodzony powietrzem Gnôme o mocy 37 kW (50 KM).
Zbiorni­k paliwa o pojemności 50 l. Śmigło dwułopatowe, drewniane.

Dane techniczne LJaM (wg [2]):
Rozpiętość- 9,0 m, długość- 8,0 m, wysokość- 2,2 m, powierzchnia nośna- 16,5 m2.
Masa własna- 240 kg, masa użyteczna- 110 kg, masa całkowita- 350 kg.
Prędkość- ok. 90 km/h, wznoszenie- 1,5 m/s, pułap- 1775 m.

Źródło:

[1] Glass A. ”Polskie konstrukcje lotnicze 1893-1939”. Wydawnictwo Komunikacji i Łączności. Warszawa 1977.
[2] Glass A. ”Polskie konstrukcje lotnicze do 1939”. Tom 1. Wydawnictwo STRATUS. Sandomierz 2004.
[3] Januszewski S. "Pionierzy. Polacy w siłach powietrznych Wielkiej Wojny 1914-1918". Fundacja Otwartego Muzeum Techniki. Wrocław 2019.
blog comments powered by Disqus