Libański "Jaskółka", 1911
("Monobiplan II")
Jesienią 1910 r. Libański przystąpił do budowy nowego dwumiejscowego samolotu, początkowo nazywanego "Monobiplan II" a później "Jaskółka", początkowo myślał o układzie półtorapłata, ostatecznie zrealizował go w układzie jednopłata. W budowie pomagał mu inż. Witold Rumbowicz.
Konstrukcja nawiązywała do wcześniejszego samolotu "Monobiplan-I". Konstruktor zrezygnował z umieszczenia w przodzie steru wysokości, ale próbował umieścić nad głównym płatem mały płat pomocniczy. Samolot był gotowy na wiosnę 1911 r., a w lecie został zmodyfikowany.
W celu wykonywania prób samolot został przewieziony na lotnisko Wiener- Neustadt pod Wiedniem. Dodatkowe górne skrzydło okazało się niepraktyczne i zostało zdemontowane. Samolot w sierpniu 1911 r. wykonał w Wiener-Neustadt udane loty z jednoosobową załogą. Tam konstrukcję klapy płata pomocniczego pełniącą zadania steru wysokości podpatrzył Austriak von Jirotka, odwzorował ją i sobie przypisał to rozwiązanie, z którego zresztą Libański już wiosną 1911 r. zrezygnował, uznając je- pod wpływem Rumbowicza- za niepraktyczne. Austriacka prasa lotnicza ostro napiętnowała autora plagiatu von Jirotkę.
Samolot ””Jaskółka” był trzecim zbudowanym na ziemiach polskich samolotem (po konstrukcjach Kozłowskiego i Głowińskiego), który oderwał się od ziemi.
Konstrukcja.
Dwumiejscowy górnopłat o konstrukcji drewnianej.
Płat z dużym skosem do tyłu, dwudzielny, dwudźwigarowy, kryty płótnem, usztywniony linkami do kozła nad kadłubem i do podwozia. Sterowanie poprzeczne realizowano przez skręcanie elastycznych końcówek skrzydeł.
Kadłub o przekroju prostokątnym, kratownicowy, wykrzyżowany drutami, w części przedniej kryty płótnem. Kabina pilota otwarta. Sterownica w postaci wolantu.
Usterzenie kryte płótnem.
Podwozie z rur stalowych, typu Blériot, z amortyzacją sprężynową i z dwoma kołami szprychowymi. W wersji pierwotnej podwozie główne wyposażone było tylko w jedną jesionowa płozę przeciwkapotażową, w końcu wprowadzono dwie. Płoza ogonowa amortyzowana.
Silnik- chłodzony powietrzem, rotacyjny, trójcylindrowy typu Delfose o mocy 21 kW (28 KM) umieszczony przed śmigłem. Silnik zamocowano do kadłuba na łożu z rur stalowych. Śmigło dwułopatowe, drewniane. Zbiornik paliwa podwieszono do kozła nadkadłubowego.
Dane techniczne ”Jaskółka” (wg [2]):
Rozpiętość- 10,6 m, długość- 7,9 m, wysokość- 2,5 m, powierzchnia nośna- 16 m2.
Masa własna- 240 kg, masa użyteczna- 100 kg, masa całkowita- 340 (max. 450) kg.
Galeria
Źródło:
[1] Glass A. ”Polskie konstrukcje lotnicze 1893-1939”. Wydawnictwo Komunikacji i Łączności. Warszawa 1977.[2] Glass A. ”Polskie konstrukcje lotnicze do 1939”. Tom 1. Wydawnictwo STRATUS. Sandomierz 2004.
[3] Januszewski S. "Pionierzy. Polscy pionierzy lotnictwa 1647- 1918. Tom 1". Fundacja Otwartego Muzeum Techniki. Wrocław 2017.