LWD "Zuch", 1948

Samolot akrobacyjny. Polska.
Samolot akrobacyjny LWD ”Zuch-1”. (Źródło: Praca zbiorowa ”Konstrukcje Lotnicze Polski Ludowej”. Wydawnictwa Komunikacji i Łączności. Warszawa 1965).

Na zamówienie lotnictwa wojskowego mgr inż. Tadeusz Sołtyk zaprojektował w Lotniczych Warsztatach Doświadczalnych w Łodzi samolot LWD ”Junak 1”, który został oblatany 22.02.1948 r.

W 1948 r. została zaprojektowana odmiana akrobacyjna tego samolotu, oznaczona jako LWD ”Zuch 1”, przeznaczony do eksploatacji w aeroklubach. Do jej napędu wybrano czechosłowacki silnik rzędowy Walter ”Minor 6-III” o mocy 118 kW (160 KM). Samolot został zbudowany w tym samym roku i oblatany 1.09.1948 r. Próby fabryczne trwały od jesieni 1948 r. do wiosny 1949 r. Samolot przeszedł w okresie od 16.07.- 3.11.1949 r. próbę państwową w Głównym Instytucie Lotnictwa. Samolot wykazał się dobrymi własnościami w akrobacji, jednak z uwagi na większą prędkość lotu niż ”Junaka” dopuszczono go tylko do wykonywania treningu w akrobacji tylko dla zaawansowanych pilotów.

Samolot ”Zuch 1” był eksploatowany w aeroklubach w okresie od sierpnia 1950 do grudnia 1955 r. Brak możliwości importowania silników Walter ”Minor 6III” oraz z uwagi na zrezygnowanie budowy tych silników z licencji, samolot ”Zuch 1” nie wszedł do produkcji seryjnej. Prototyp przekazany został w 1956 r. do magazynów Muzeum Techniki we Wrocławiu. W grudniu 1963 r. samolot znalazł się w zbiorach Muzeum Lotnictwa i Astronautyki w Krakowie.

LWD rozwiązały problem silnika do "Zucha" wykorzystując własne zapasy poniemieckich silników gwiazdowych Bramo Sh 14. Prototyp wersji LWD ”Zuch 2” został oblatany 1.04.1949 r. Poza zmianą zespołu napędowego i minimalną zmianą obrysu usterzenia kierunku, samolot ”Zuch 2” prawie nie różnił się od poprzednika. Próby homologacyjne przeprowadzono w Głównym Instytucie Lotnictwa od maja do listopada 1949 r. Z powodu zastosowania silnika gwiazdowego o większym przekroju, dającym większy opór aerodynamiczny, ”Zuch 2” miał osiągi nieco niższe od samolotu ”Zuch 1”. Dodatkowo rzeczywi­sta moc silnika wynosiła tylko 85 kW (116 KM), zamiast katalogowej 118 kW (160 KM). Jednak opinia o przydatności była pozytywna. Prototyp latał do 1959 r.

W 1950 r. LWD wykonały serię 5 egz. samolotu LWD ”Zuch 2” dla aeroklubów. Pierwszy samolot oblatano 11.01.1951 r. W samolotach seryjnych przerobiono osłony kabiny. Jeden z egzemplarzy tej serii przeszedł w okresie od lutego do marca 1951 r. próbę państwową w GIL i po usunięciu zauważonych usterek 6 czerwca 1951 r. seryjne samoloty "Zuch 2" otrzymały orzeczenie dopuszczające je do użytkowania jako samoloty szkolno- treningowe i turystyczne.

Samoloty eksploatowano w aeroklubach do 1955 r., z wyjątkiem egzemplarza SP-BAM, który skasowano dopiero po 11 latach użytkowania, w 1963 r. W latach 1963- 1964 przekazano do zbiorów Muzeum Lotnictwa i Astronautyki w Krakowie dwa samoloty LWD ”Zuch 2”.

Konstrukcja:
Dwumiejscowy dolnopłat wolnonośny o konstrukcji mieszanej.
Skrzydła o obrysie trapezowym trójdzielne, wolnonośne. Części zewnętrzne drewniane, dwudźwigarowe z pokryciem pracującym ze sklejki: kesonów 2 mm, a przestrzeni między dźwigarami 1,5 mm. Całość tworzyła keson dwuobwodowy. Reszta płata, włącznie z lotkami Friese, kryta płótnem. Lotka miała także nosek kryty sklejką. Na całym odcinku pomiędzy lotkami, również pod kadłubem, metalowe klapy krokodylowe. Mocowanie do centropłata, który stanowił integralną część metalowej kra­townicy kadłuba czteropunktowo sworzniami rozprężnymi. Profil płata NACA 23012 przechodzący w NACA 23009 na końcach skrzydła. Wznios 4° 20’.
Kadłub stanowiła kratownica spawana z rur chromomolibdenowych o obrysie prostokątnym, złożona z czterech podłużnie i 10 wręg. Część z nich była po przekątnych usztywniona. Oprofilowania z wręg sklejkowych i podłuż­nie drewnianych. Pokrycie płócienne wzmacniane miejscami sklejką, z wyjąt­kiem części przedniej i okapotowania silnika krytych blachą duralową. Kabina dwumiejscowa, zakryta w układzie tandem. Oba miejsca wyposażone w komplety przyrządów pokładowych. Między fote­lami kozioł przeciwkapotażowy.
Usterzenie wolnonośne o obrysie trapezowym dwudźwigarowe o profilu symetrycznym drewniane. Stateczniki kryte sklejką, stery i nosek sklejką, resz­ta płótnem. Wyważenie statyczne i dynamiczne rogowe.
Podwozie klasyczne, stałe. Podwozie główne wolnonośne, jednogoleniowe w owiewkach z elektronu z wahaczami i krótkimi amortyzatorami oleopneumatycznymi. Hamulce mechaniczne, w wersji "Zuch 2"- hamulce hydrauliczne. Płoza z kół­kiem ogonowym, sterowanym.

Wyposażenie- tablice przyrządów wyposażone w prędkościomierz, wysokościomierz, wariometr, busolę, zakrętomierz, obro­tomierz, manometr i termometr oleju.

Silnik:
- ”Zuch 1”- czterocylindrowy, rzędowy z wiszącymi cylindrami, chłodzony powietrzem Walter ”Minor 6III” o mocy 118 kW (160 KM).
Śmigło LWD Zu-2. Dwa zbiorniki paliwa w skrzydłach i opadowy w kadłubie przed pilotem. Pojemność zbiorników 160 l. Instalacja olejowa ze zbiornikiem na przegrodzie ogniowej,
- ”Zuch 2”- siedmiocylindrowy, gwiazdowy, chłodzony powietrzem  Bramo Sh 14A o mocy 118 kW (160 KM), rzeczywista moc silnika wynosiła 85 kW (116 KM).
Silnik otrzymał osłonę NACA z wypukłościami na cylindry oraz śmigło LWD Zu-2.

Dane techniczne ”Zuch 1” (wg [5]):
Rozpiętość- 10,0 m, długość- 7,84 m, wysokość- 2,05 m, powierzchnia nośna- 17,5 m2.
Masa własna- 626 kg, masa użyteczna- 374 kg, masa użyteczna w wersji akrobacyjnej- 234 kg, masa całkowita- 100 kg, masa całkowita w wersji akrobacyjnej- 860 kg.
Prędkość dopuszczalna- 380 km/h, prędkość max- 244 km/h, prędkość przelotowa- 205 km/h, prędkość lądowania- 80 km/h, wznoszenie w wersji akrobacyjnej- 4,7 m/s, czas wznoszenia na 1000 m- 3' 36", pułap w wersji akrobacyjnej- 5800 m, zasięg- 1180 km, czas lotu- 5,5 h.

Dane techniczne ”Zuch 2” (wg [5]):
Rozpiętość- 10,0 m, długość- 7,61 m, wysokość- 2,1 m, powierzchnia nośna- 17,5 m2.
Masa własna- 658 kg, masa użyteczna- 362 kg, masa użyteczna w wersji akrobacyjnej- 222 kg, masa całkowita- 1020 kg, masa całkowita w wersji akrobacyjnej- 880 kg.
Prędkość dopuszczalna- 380 km/h, prędkość max- 222 km/h, prędkość przelotowa- 181 km/h, prędkość lądowania- 85 km/h, wznoszenie- 3,65 m ,wznoszenie w wersji akrobacyjnej- 4,0 m/s, pułap- 4750 m, pułap w wersji akrobacyjnej- 5000 m, zasięg- 1160 km, czas lotu- 6 h.

Galeria

  • LWD ”Zuch-1”, rysunek w rzutach. (Źródło: Skrzydlata Polska nr 47/1964).
  • Samolot LWD ”Zuch 1” w widoku z przodu. (Źródło: PAP / CAF).
  • Samolot LWD ”Zuch 1” w zmienionym malowaniu. (Źródło: Glass A. ”Polskie konstrukcje lotnicze 1939-1954”. Tom 5).
  • Prototyp samolotu wersji LWD ”Zuch 2”. (Źródło: Glass A. ”Polskie konstrukcje lotnicze 1939-1954”. Tom 5).
  • Prototyp samolotu LWD ”Zuch 2” podczas prób w Instytucie Lotnictwa. (Źródło: Glass A. ”Polskie konstrukcje lotnicze 1939-1954”. Tom 5).
  • Seryjny samolot LWD ”Zuch 2” w widoku z przodu. (Źródło: Glass A. ”Polskie konstrukcje lotnicze 1939-1954”. Tom 5).
  • Seryjny LWD ”Zuch 2”. (Źródło: Archiwalia Lotnicze - Aviation Archives).
  • Seryjny LWD ”Zuch 2” w zbiorach Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie. (Źródło: Wikimedia Commons).
  • LWD ”Zuch 2”, rysunek w rzutach. (Źródło: Kocent-Zieliński E. ”Łódzkie samoloty inżyniera Sołtyka”).

Źródło:

[1] Glass A. ”Samoloty PZL 1928-1978”. Wydawnictwo Komunikacji i Łączności. Warszawa 1980.
[2] Krzyżan M. ”Samoloty w muzeach polskich”. Wydawnictwo Komunikacji i Łączności. Warszawa 1983.
[3] Kempski B. ”Samolot szkolno-treningowy Junak”. Seria ”Typy Broni i Uzbrojenia” nr 110. Wydawnictwo MON. Warszawa 1986.
[4] Praca zbiorowa ”Konstrukcje lotnicze Polski Ludowej”. Wydawnictwo Komunikacji i Łączności. Warszawa 1965.
[5] Glass A., Kubalańca J. "Polskie konstrukcje lotnicze 1939-1954". Tom 5. Wydawnictwo STRATUS. Sandomierz 2013.
blog comments powered by Disqus