Lublin R-XIIIDr (R-XXIII) "Błękitny Ptak", 1933

Samolot rajdowy. Polska.
Samolot rajdowy Lublin R-XIIIDr (R-XXIII). (Źródło: archiwum).
W końcu kwietnia 1933 r. został oblatany egzemplarz samolotu Lublin R-XIII w wersji rajdowej (nr fabr. 56-51), oznaczony początkowo Lublin R-XXIII, a później Lublin R-XIIIDr. Był on przeróbką R-XIIIB, konstrukcji Jerzego Rudlickiego, z tylną kabiną pasażerską. Samolot z inicjatywy kpt. S. Karpińskiego i z pomocą Ligi Morskiej i Kolonialnej był przygotowywany do rajdu do Australii. Samolot ten, podobnie jak prototyp Lublin R-XIIIE, otrzymał metalowe śmigło, szerszy pierścień osłony silnika, owiewki na koła, zaokrągloną dolną część statecznika pionowego, większe zbiorniki- na 900 l paliwa w kadłubie. W maju 1933 r. przeszedł próby w IBTL. W sierpniu 1933 r. został poważnie uszkodzony, a następnie wyremontowany i użytkowany. W czerwcu 1934 r. samolot otrzymał znaki rejestracyjne SP-AJT.

W 1935 r. samolot ponownie wyremontowano, przygotowując go do rajdu. Nadano mu wówczas nazwę ”Błękitny Ptak”. Na samolocie R-XIIIDr ”Błękitny Ptak” kpt. pil. S, Karpiński z mech. W. Rogalskim wykonał w dniach 21.10.-10.11.1935 r. przelot długości 11 138 km na trasie Warszawa- Bukareszt- Stambuł- Adana- Aleppo- Bagdad- Buszehr- Dżahrom- Karaczi- Dziajpur- Ilahabad- Kalkuta- Akyab-Rangun- Bangkok - Preczubab (Kohiak). Miał to być lot do Australii i z powrotem, długości 42 000 km, lecz 10.11.1935 r. samolot został rozbity przy starcie z grząskiego lotniska Kohiak w Syjamie. Uszkodzony samolot przywieziono statkiem do Polski i skasowano w 1936 r.

Konstrukcja:
Dwumiejscowy zastrzałowy górnopłat (parasol) o konstrukcji mieszanej.
Płat prostokątno- eliptyczny, dwudzielny, drewniany, dwudźwigarowy, kryty sklejką do przedniego dźwigara- płótnem, wsparty na piramidce z rur stalowych i podparty dwiema parami duralowych kroplowych zastrzałów, wykrzyżowany cięgnami profilowymi. Profil płata zmodyfikowany IAW-127. Lotki ze skrzydełkami odciążającymi.
Kadłub kratownicowy spawany z rur stalowych, kryty lnianym płótnem. Przednia część kratownicy kadłuba wykrzyżowana rurami, tylna- drutem. Wieżyczka do mocowania płatów oraz piramidki boczne do mocowania podwozia i zastrzałów- integralne z kratą kadłuba. Łoże spawane z rur stalowych. Osłona silnika i przodu kadłuba z blachy duralowej. Zbiorniki na 900 l paliwa w kadłubie. Kabiny odkryte. Przednia kabina- pilota, osłonięta wiatrochronem, tylna kabina- obserwatora. Sterownice w obu kabinach, w tylnej kabinie drążek wyjmowany.
Usterzenie spawane z rur stalowych, kryte płótnem. Stateczniki usztywnione drutami. Statecznik poziomy przestawialny w locie. Stery z rogowym odciążeniem aerodynamicznym.
Podwozie stałe, główne dwukołowe, trójgoleniowe, z amortyzatorami olejowo- powietrznymi. Koła 550 x 125 mm, z tarczami stożkowymi lub wypukłymi, wymienne z drewnianymi narty. Płoza ogonowa samonastawna, amortyzowana sznurem gumowym.

Silnik- chłodzony powietrzem, 9- cylindrowy, gwiazdowy Skoda Wright ”Whirlwind J5” o mocy nominalnej 162 kW (220 KM) i mocy startowej 176 kW (240 KM). Śmigło dwułopatowe metalowe, stałe, Gnôme- Rhône nr 93.

Dane techniczne R-XIIIDr (wg [2]):
Rozpiętość- 13,25 (wg [1]- 13,20) m, długość- 8,2 (wg [1]- 8,46) m, wysokość- 2,76 m, powierzchnia nośna- 24,5 m2.
Masa własna- 1063 (wg [1]- 1093) kg, masa użyteczna- 1091 kg, masa całkowita- 2154 kg.
Prędkość max- 196 km/h, prędkość przelotowa- 170 km/h, prędkość minimalna- 120 (wg [1]- 135) km/h, wznoszenie- 1,6 m/s, pułap- 1900 (wg [1]- 1200) m, zasięg- 2500 km, czas lotu- 20 h.

Inne wersje:
Lublin R-XIII
Lublin R-XIIIE/F
Lublin R-XIII bis/ter/G (hydro)
Lublin R-XIV
Lublin R-XIX

Źródło:

[1] Morgała A. ”Samoloty wojskowe w Polsce 1924-1939”. Wyd. Bellona. Warszawa 2003.
[2] Glass A. ”Polskie konstrukcje lotnicze do 1939”. Tom 1. Wydawnictwo STRATUS. Sandomierz 2004.
blog comments powered by Disqus