Lublin R-VIII, 1928
Inż. Jerzy Rudlicki zaprojektował w latach 1926-1928 (wg [1]) w wytwórni Zakłady Mechaniczne Plage & Laśkiewicz, na zamówienie wojska, samolot rozpoznawczo-bombowy Lublin R-VIII. R-VIII był pierwszym samolotem własnej konstrukcji tej wytwórni. W konstruowaniu samolotu brali udział M. Bartolewski, J. Lange, J. Dąbrowski i A. Uszacki. Pierwszy prototyp R-VIII/1, wyposażony był w silnik Farman, został oblatany w końcu marca 1928 r. Próby wykazały potrzebę zastosowania silnika o większej mocy. W lipcu 1928 r. był gotowy drugi prototyp R-VIII/2 z silnikiem Lorraine-Dietrich. Na samolocie tym mjr W. Makowski wziął udział w II Locie Małej Ententy i Polski (2-12.08.1928 r.), wykonując przelot 3111 km na trasie Praga- Kraków- Warszawa- Lwów- Jassy- Bukareszt- Belgrad- Zagrzeb- Brno- Praga. W zawodach tych podczas próby uniesienia ładunku R-VIII uzyskał najlepszy wynik, wznosząc się z ładunkiem 1024 kg na wysokość 5000 m w czasie 32 min.
W marcu 1929 r. Departament Aeronautyki MSWojsk. zamówił 4 egzemplarze wersji seryjnej R-VIIIa. Zostały one zbudowane w pierwszej połowie 1930 r. Jeden z nich miał silnik Lorraine-Dietrich, zaś trzy silniki Hispano-Suiza. Pierwszy seryjny R-VIIIa został oblatany w kwietniu 1930 r. i podczas prób w IBTL został rozbity z powodu pożaru w locie. W sierpniu i wrześniu 1930 r. 3 seryjne R-VIIIa wzięły udział w Locie Małej Ententy i Polski. Tylko dwa ukończyły rajd na 7 i 9 miejscu. Następnych R-VIII już nie budowano. Dwa R-VIIIa i jeden R-VIII/2 przydzielone zostały do CWOL w Dęblinie, a R-VIII/1 stanowiącym własność ZM PI&L, zwrócono do wytwórni. Samoloty R-VIIIa były użytkowane do 1931 r. W trakcie użytkowania jeden egzemplarz został rozbity. Samolot ten miał dobre osiągi tylko przy małym ładunku i ograniczonym zasięgu. Nie chciane samoloty zostały przekazane do CSL w Dęblinie.
W 1930 r. ZM PI&L zaoferowały dostawę wodnosamolotów pływakowych R-VIII hydro dla Morskiego Dywizjonu Lotniczego. Wytwórnia widziała w tym możliwość przedłużenia serii R-VIIIa budowanej na zawody MEiP. MDL nie skorzystał jednak z tej oferty. W 1931 r. podjęto jednak decyzję o adaptacji czterech samolotów R-VIII (pierwszego prototypu, który miał otrzymać silnik LD oraz trzech seryjnych R-VIIIa) na wodnosamoloty pływakowe. Podłodzia do samolotów wykonały Centralne Warsztaty Aeroklubowe w Lublinie. Przerobione w 1932 r. samoloty otrzymały oznaczenia: egzemplarz z silnikiem LD- R-VIII bis i nr 801, a dwa egzemplarze z silnikiem Hispano-Suiza- R-VIII ter i numery 802 i 803. Czwarty samolot, który miał nosić numer 804 został rozebrany na części zamienne. Samoloty te były też oznaczone R-VIII/hydro. Próby przeprowadzone od sierpnia do października 1932 r. wykazały wady konstrukcyjne podłodzia. Samoloty nie zostały przyjęte i poddano je przeróbkom. Do ponownego odbioru przedstawiono w czerwcu 1933 r. Latem 1933 r. wszystkie R-VIII zostały przydzielone do I eskadry liniowej Morskiego Dywizjonu Lotniczego w miejsce Lathamów 43HB3. Od 1938 r. wykonywały tylko krótkie loty treningowe i szkolne. W 1939 r. dwa samoloty były jeszcze w użyciu, oraz jeden bez silnika. 1.09.1939 r. zostały ewakuowane na Półwysep Helski W dniu 8 września uległy one zniszczeniu podczas bombardowania przez niemieckie lotnictwo koło Chałup na Płw. Helskim.
Konstrukcja.
Dwumiejscowy dwupłat o konstrukcji drewnianej.
Płaty prostokątne, drewniane, trójdzielne, dwudźwigarowe, dźwigary skrzynkowe, żebra ze sklejki. Kryte do przedniego dźwigara sklejką, dalej płótnem (wg [1], natomiast wg [2] pokrycie noska do 1 dźwigara sklejką, całość pokryta płótnem). Usztywnione miedzy sobą słupkami z rur duralowych i stalowymi cięgnami. Środkowa cześć dolnego płata integralna z kadłubem i podparta do niego zastrzałami. Baldachim górnego płata wsparty na piramidce z rur na kadłubie. Cięciwa płatów 2,6 m. Na górnym płacie- lotki, wyposażone w skrzydełka odciążające Avro. Okucia płatów- duralowe.
Kadłub o przekroju prostokątnym, zaokrąglonym od góry, drewniany, kryty sklejką olchową. Pierwsza wręga kadłuba metalowa, zamknięta ścianą ogniową. . Łoże silnika spawane z rur stalowych. Osłona silnika z blachy aluminiowej. W przodzie kadłuba zbiornik o pojemności 1200 l paliwa, wyrzucany awaryjnie. Kabiny odkryte. Przednia kabina pilota- z wiatrochronem odsuwanym do przodu w celu ułatwienia awaryjnego opuszczania kabiny. Z lewej strony kadłuba -drabinka umożliwiająca wsiadanie do kabiny. Tylna kabina strzelca- obserwatora. Sterowanie podwójne. Obie kabiny wyposażone w przyrządy pokładowe.
Usterzenie drewniane, kryte płótnem. Statecznik poziomy przestawialny w locie, usztywniony zastrzałami i cięgnami. Stery wyważone aerodynamicznie. W R-VIII hydro ster kierunku przedłużony do dołu.
Podwozie stałe, główne dwukołowe, trójgoleniowe, z amortyzatorami olejowo- powietrznymi Aerol. Średnica kół 1,0 m. Płoza drewniana, amortyzowana sznurem gumowym. W wersji R-VIII bis podłodzie z rur stalowych, pływaki metalowe z hydronalu Short ze sterami wodnymi.
Uzbrojenie:
- R-VIII bis/ter- 1 stały karabin maszynowy pilota Vickers kał. 7,92 mm i 2 ruchome, sprzężone karabiny maszynowe Vickers kal. 7,92 mm obserwatora. Udźwig bomb- 300 kg.
Wyposażenie- radiostacja RKL/L i aparat fotograficzny.
Silnik:
- pierwszy prototyp- chłodzony wodą, 18- cylindrowy, rzędowy o układzie W typu Farman W1 (wg [1]), natomiast wg [2]- Farman 12 WL o mocy nominalnej 405 kW (550 KM) i mocy startowej 537 kW (730 KM). Śmigło dwułopatowe, drewniane, stałe, o średnicy 4 m,
- drugi prototyp, pierwszy samolot seryjny oraz w R-VIII bis- chłodzony wodą, 18- cylindrowy, rzędowy o układzie W typu Lorraine-Dietrich 18 Kd mocy nominalnej 478 kW (650 KM) i mocy startowej 545 kW (740 KM). Śmigło dwułopatowe, metalowe, stałe, Levasseur, o średnicy 4,4 m.
- trzy samoloty seryjne oraz w R-VIII ter- chłodzony wodą, 12- cylindrowy, rzędowy o układzie V typu Hispano-Suiza 12 Lb, o mocy nominalnej 478 kW (650 KM) i mocy startowej 560 kW (760 KM).
Dane techniczne R-VIII (wg [1]):
Rozpiętość- 17,0 m, długość- 10,92 m, wysokość- 4,5 m, powierzchnia nośna- 76,4 m2.
Masa własna- 2200 kg, masa użyteczna- 1350 kg, masa całkowita- 3550 kg.
Prędkość max- 190 km/h, prędkość przelotowa- 200 km/h, prędkość minimalna- 90 km/h, wznoszenie- 4,5 m/s, pułap- 5000 m, zasięg- km.
Dane techniczne R-VIII (LD) (wg [1]):
Rozpiętość- 17,0 m, długość- 11,12 m, wysokość- 4,5 m, powierzchnia nośna- 76,4 m2.
Masa własna- 2457 kg, masa użyteczna- 1043 kg, masa użyteczna max- (wg [2]) 1843 kg, masa całkowita- 3500 kg, masa całkowita max.- 4300 kg.
Prędkość max- 225 km/h, prędkość przelotowa- 200 km/h, prędkość minimalna- 85 km/h, wznoszenie- 5,25 m/s, pułap- 5770 m, zasięg- 600 km, zasięg max.- 1720 km.
Dane techniczne R-VIII bis (wg [1]):
Rozpiętość- 17,0 m, długość- 12,06 m, wysokość- 5,33 (wg [2]- 5,83) m, powierzchnia nośna- 76,4 m2.
Masa własna- 2919 kg, masa użyteczna max.- 1381 kg, masa całkowita max.- 4300 kg.
Prędkość max- 200 km/h, prędkość przelotowa- 175 km/h, prędkość minimalna- km/h, wznoszenie- 3,5 m/s, pułap- 4000 m, zasięg- 800 km.
Dane techniczne R-VIII ter (wg [1]):
Rozpiętość- 17,0 m, długość- 12,36 m, wysokość- 5,33 (wg [2]- 5,83) m, powierzchnia nośna- 76,4 m2.
Masa własna- 2790 kg, masa użyteczna- 1380 kg, masa całkowita- 4170 (wg [2]- 4171) kg.
Prędkość max- 205 km/h, prędkość przelotowa- 178 km/h, prędkość minimalna- km/h, wznoszenie- 3,8 m/s, pułap- 4200 m, zasięg- 800 km.
Galeria
Źródło:
[1] Glass A. ”Polskie konstrukcje lotnicze 1893-1939”. Wydawnictwo Komunikacji i Łączności. Warszawa 1977.[2] Glass A. ”Polskie konstrukcje lotnicze do 1939”. Tom 1. Wydawnictwo STRATUS. Sandomierz 2004.
[3] Morgała A. ”Samoloty wojskowe w Polsce 1924-1939”. Wyd. Bellona. Warszawa 2003.