DUS-III "Ptapta", 1928

Samolot sportowy. Polska.
Samolot sportowy DUS-III "Ptapta". (Źródło: Pilot nr 7-8/1929).
W 1927 r. Jerzy Dąbrowski i Antoni Uszacki, pracownicy biura konstrukcyjnego Zakładów Mechanicznych Plage & Laśkiewicz, zaprojektowali samolot sportowy DUS-III ”Ptapta”. Nazwa ta została mu nadana, ponieważ pilot doświadczalny A. Mroczkowski postawił warunek, że oblata samolot, jeśli otrzyma on nazwę jego córeczki ”Ptapta”. Budowę samolotu zrealizowało Koło Lotnicze przy Zakładach ”Plage & Laśkiewicz” w 1928 r. DUS-III został oblatany 10.10.1928 r. Był to drugi, po samolocie Skraba ST-3, polski samolot o duralowym szkielecie i płóciennym pokryciu.

DUS-III ”Ptapta” wziął udział w II Krajowym Konkursie Awionetek (29.10-1.11.1928 r.) i zajął 8 miejsce, uzyskując największą prędkość przelotową. W lipcu 1929 r. samolot przygotowano do próby pobicia międzynarodowego rekordu odległości w locie bez lądowania po obwodzie zamkniętym, w kategorii samolotów jednomiejscowych o masie własnej do 350 kg. W tym celu samolot przebudowano, usuwając przednie miejsce i zabudowując dodatkowe zbiorniki paliwa. Samolot otrzymał znaki rejestracyjne SP-ACK i stał się własnością Lubelskiego Klubu Lotniczego. We wrześniu 1929 r. DUS-III wziął udział w I Locie Południowo-Zachodniej Polski. Podczas próby bicia rekordu 23 stycznia 1930 r. na trasie Lublin- Lwów- Kraków- Poznań- Grudziądz- Warszawa- Lublin (1300 km), pilot W. Szulczewski po ośmiu godzinach przerwał lot z powodu złych warunków atmosferycznych, uszkadzając samolot podczas lądowania w Poznaniu. Wg innej relacji przeciążony samolot rozbił się przy starcie w Dęblinie. Samolotu nie wyremontowano. Samolot miał na wiosnę 1930 r. wykonać lot rekordowy długości 2000 km w kierunku Uralu.

Konstrukcja.
Dwumiejscowy, później jednomiejscowy, dwupłat o konstrukcji metalowej.
Płaty prostokątne, dwudzielne, konstrukcji duralowej, dwudźwigarowe, kryte płótnem, wsparte miedzy sobą słupkami z rur duralowych i wykrzyżowane taśmami stalowymi. Do samolotu wykorzystano duralowe dźwigary od samolotu Breguet XIV, odpowiednio wzmocnione.
Kadłub kratownicowy z rur duralowych, wykrzyżowany linkami, oprofilowany listwami duralowymi, kryty płótnem. Przód i góra kadłuba kryte blachą duralową. Zbiornik paliwa w kadłubie; w wersji rajdowej o pojemności około 300 l. Miejsca załogi otwarte, osło­nięte z przodu wiatrochronem.
Usterzenie o konstrukcji duralowej, kryte płótnem.
Podwozie stałe, główne dwukoło­we, trójgoleniowe, amortyzowane gumą. Płoza ogonowa amortyzowana sznurem gumowym.

Silnik- chłodzony powietrzem, 5- cylindrowy, gwiaz­dowy Walter NZ-60 o mocy nominalnej 44 kW (60 KM) i mocy startowej 48 kW (65 KM). Śmigło dwułopatowe, drewniane, stałe.

Dane techniczne DUS-III (wg [2]):
Rozpiętość- 8,0 m, długość- 5,39 m, wysokość- 2,14 m, powierzchnia nośna- 15,0 m2.
Masa własna- 322 (po przeróbkach- 360) kg, masa użyteczna- 244 kg, masa całkowita- 566 kg.
Prędkość max- 155 km/h, prędkość przelotowa- 137 km/h, prędkość minimalna- 65 km/h, wznoszenie- 1,8 m/s, pułap- 2300 m, zasięg w wersji rajdowej- 2000 km, czas lotu w wersji rajdowej- ok. 20 h.

Galeria

  • DUS-III ”Ptapta”, rysunek w rzutach. (Źródło: Glass Andrzej ”Polskie konstrukcje lotnicze 1893-1939”).
  • Konstruktorzy A. Uszacki i J. Dąbrowski po oblocie DUS-III. (Źródło: Glass Andrzej ”Polskie konstrukcje lotnicze do 1939”. Tom 1. Wydawnictwo STRATUS. Sandomierz 2004).
  • Samolot sportowy DUS-III ”Ptapta” w widoku z prawej strony. (Źródło: via Konrad Zienkiewicz).
  • Widok kadłuba samolotu DUS-III ”Ptapta”. (Źródło: via Konrad Zienkiewicz).

Źródło:

[1] Glass A. ”Polskie konstrukcje lotnicze 1893-1939”. Wydawnictwo Komunikacji i Łączności. Warszawa 1977.
[2] Glass A. ”Polskie konstrukcje lotnicze do 1939”. Tom 1. Wydawnictwo STRATUS. Sandomierz 2004.
blog comments powered by Disqus