GP 14 "Velo", 2016
Grzegorz Peszke- główny konstruktor firmy Peszke S.C.- opracował modele rozwojowe szybowca GP 10 "Axis": treningowe GP 11 "Pulse" i GP 12 "Flex", wyczynowe GP 14 "Velo" w klasie 13,5 metrowej oraz GP 15 "Jeta" w klasie 15- metrowej.
Ostatnim szybowcem z tej serii, jest szybowiec wyczynowy GP 14 "Velo". Główne projektowanie szybowca zaczęło się w 1.07.2013 r. w ramach projektu Lekki szybowiec wyczynowy o innowacyjnej konstrukcji skrzydła, który współfinansowany był ze środków Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka. Projekt był realizowany do 30.11.2015 r. Korzystano przy tym z pomocy Instytutu Lotnictwa zaangażowanego w ten projekt.
W ramach projektu zrealizowano następujące zadania: opracowano metodykę pomiarów charakterystyk aerodynamicznych profili, metodykę badań próbek konstrukcyjnych i badań flatterowych zgodnie z wymaganiami przepisów CS-22, opracowane zostały profile szybowcowe, które posłużyły do przeprowadzenia doświadczalnych badań podstawowych charakterystyk aerodynamicznych w tunelach aerodynamicznych Instytutu Lotnictwa o średnicy 1,5 m i największego o średnicy 5 m, opracowano technologię wykonania kesonu i dźwigara, wykonano 10 próbek do badań- 5 próbek skrzydeł o różnych profilach do badań w tunelu aerodynamicznym, 2 próbki kesonu, oraz 3 próbki dźwigara o różnym udziale zbrojenia w przekroju poprzecznym, przeznaczonych do badań wytrzymałościowych, przeprowadzono eksperymentalne badania aerodynamiczne i wytrzymałościowe różnych wariantów konstrukcyjnych szybowca, przeprowadzono ekonomię budowy szybowca, na podstawie której wytypowany został najlepszy wariant konstrukcyjny do zastosowania w budowie prototypu szybowca.
Szybowiec został po raz pierwszy zaprezentowany w sierpniu 2015 r. w I Mistrzostwach Świata Szybowców w klasie 13,5- nowej klasie ustanowionej przez FAI, które odbyły się w Pociunai na Litwie. Szybowce latające w tej klasie, mają praktycznie tylko dwa ograniczenia: rozpiętość skrzydeł do 13,5 m oraz maksymalne obciążenie powierzchni nośnej do 35 kg/m2. Pilotem miał być wielokrotny mistrz świata Sebastian Kawa, który jest też konsultantem technicznym projektu oraz promotorem marki GP Gliders. Niestety producent nie zdążył z oblotem nowej konstrukcji na te zawody.
W kwietniu 2016 r. szybowiec GP 14 SE "Velo" prezentowany był na targach Aero Expo we Friedrichshafen. Oblot szybowca nastąpił 24.11.2016 r., najpierw na holu za samolotem, a potem z wykorzystaniem własnego napędu. Szybowiec przeszedł próbę rezonansową w Instytucie Lotnictwa.
GP 14 "Velo" to uniwersalny szybowiec o nowatorskiej budowie i technologii produkcji, podobnej jaka była stosowana wcześniej przy budowie SZD-56 "Diana". Eliptyczne skrzydło i statecznik poziomy posiadają wysublimowane obrysy oraz najbardziej wydajne i zmienne na rozpiętości profile stworzone przez Grzegorza Peszke.
Szybowiec wykonany jest z kompozytów z włókien węglowych, kevlaru i vectranu- nowy materiał wykorzystywany między innymi przez NASA przy produkcji skafandrów kosmicznych. Przy jego projekcie wykorzystano najnowocześniejsze metody projektowania 3D, jak również korzystano z maszyn CNC podczas modelowania.
Szybowiec zaprojektowany został w dwóch wersjach, jako szybowiec bez silnika GP 14 i GP 14 S oraz jako motoszybowiec GP 14 E i GP 14 SE z chowanym silnikiem elektrycznym pozwalającym na samodzielny start. Szybowiec dostępny jest w dwóch rozmiarach kadłuba: regular (GP 14 i GP 14 E) i sport (GP 14 S i GP 14 SE). Pierwszy z nich posiada większe rozmiary kabiny, która może pomieścić osoby o wzroście do 200 cm i wadze 115 kg. Wersja sport posiada węższy i niższy kadłub, co przekłada się na jeszcze lepsze parametry lotne. Szybowiec dostępny jest również w trzech różnych pojemnościach akumulatorów napędowych. Ponadto istnieje możliwość stosowania w nim balastu wodnego w skrzydłach i kadłubie, dla zwiększenia obciążenia powierzchni nośnych i przez to dynamiki lotu.
Szybowiec GP 14 E został wyposażony na stałe w pomocniczy silnik elektryczny używany do startu o mocy 15 kW (wg innych źródeł- 25 kW), chowany w kadłub. Źródłem energii jest akumulator o wadze 26 kg, który pozwoli na start i trzykrotne osiągnięcie wysokości 500 m, lub jeden start na wysokość 500 m i dolot na odległość 100 km.
W standardzie jest zastosowany balistyczny system ratunkowy BLS oraz odporny na uszkodzenia kokpit z amortyzacją fotela. Zastosowane laminaty posiadają wytrzymałość pozwalającą na lakierowanie szybowca w kolorach innych jak biały.
W marcu 2017 r. szybowiec GP 14 SE "Ve!o" (OM-M821) był zaprezentowany w Anglii na lotnisku Lasham, natomiast w kwietniu tego samego roku na targach Aero Expo we Friedrichshafen. Na szybowcu GP 14 SE "Velo" Sebastian Kawa startował w dniach 29.06.- 16.07.2017 r. na 2. Mistrzostwach Świata FAI w klasie 13,5- metrowej w Szatymaz w Węgrzech, gdzie zdobył złoty medal.
Na początku 2017 r. rozpoczęto przygotowania do podjęcia produkcji seryjnej. W dniu 22.06.2017 r. szybowiec otrzymał certyfikat Nr RS378 wydany przez Slovenskou Federáciou Lltraľahkého Lietania. Natomiast 7.11.2017 r. otrzymał certyfikat Niemieckiego Stowarzyszenia Samolotów Ultralekkich (Deutscher Ultraleichtflugverband e. V.- DULV). Pierwszy seryjny egzemplarz GP 14 SE został dostarczony w październiku 2018 r.
W kwietniu 2019 r., na targach Aero Expo we Friedrichshafen, prezentowany był szybowiec GP 14 SE "Ve!o" (OM-M523). W 3. Szybowcowych Mistrzostwach Świata w klasie 13,5- metrowej, rozegranych w dniach 31.08- 15. 09. 2019 r. w Pavullo (Włochy) na szybowcach GP 14 SE startował Vittorio Pinni, który zajął 4 miejsce. Natomiast Sebastian Kawa podczas lotów treningowych na GP 14 SE miał przykre wydarzenie. Utracił wysokość, a włączenie silnika okazało się niemożliwe. Podczas lądowania w terenie przygodnym, do wyboru były dwa pola, ta wybrane okazało się pechowe. Na polu w trawie ukryta była spora bruzda w efekcie został uszkodzony szybowiec, a pilot kontuzjowany. Udział w mistrzostwach zakończył więc jeszcze przed pierwszą konkurencją.
Konstrukcja:
Jednomiejscowy średniopłat wolnonośny o konstrukcji z kompozytów z włókien węglowych, kevlaru i vectranu.
Skrzydła o obrysie eliptycznym. Na całej rozpiętości skrzydeł zastosowano klapolotki. Napędy popychaczowe wykonane są z włókna węglowego w postaci rurek.
Kabina zakryta, odporna na uszkodzenia z amortyzacją fotela.
Podwozie jednotorowe- koło główne i kółko ogonowe. Koło podwozia głównego chowane w locie i wyposażone w hydrauliczny hamulec tarczowy.
Usterzenie o obrysie eliptycznym.
Wyposażenie: podstawowy zestaw przyrządów, rejestrator parametrów lotu. Balistyczny system ratunkowy GRS Galaxy.
Instalacja elektryczna z akumulatorem 12 V/10 Ah, automatyczny system spinania układów sterowania, zintegrowana antena w ogonie, hak holowniczy, system wentylacyjny.
Wyposażenie opcjonalne: instalacja tlenowa, radiostacja, przyrządy pokładowe glass cockpit, balast wodny w skrzydłach i kadłubie.
Silnik:
- GP 14 E, GP 14 SE- pomocniczy silnik elektryczny o mocy 15 kW, chowany w kadłub (pantograf). Śmigło pchające, aeroelastyczne dwułopatowe. Akumulatory litowo- jonowe umieszczone w skrzydłach o pojemności 4 kWh.
Dane techniczne GP 14 (wg [7]):
Rozpiętość- 13,45 m, długość- 6,46 m, wysokość- 1,224 m, powierzchnia nośna- 7,0 m2.
Masa własna: 135 kg, masa w locie max- 385 kg.
Prędkość dopuszczalna- 270 km/h, prędkość minimalna- 65 km/h, opadanie minimalne- 0,51 m/s przy prędkości 72- 75 km/h, doskonałość- 43 przy prędkości 95- 105 km/h, prędkość lotu przy opadaniu 2,0 m/s- 175- 199 km/h.
Dane techniczne GP 14 E (wg [7]):
Rozpiętość- 13,45 m, długość- 6,46 m, wysokość- 1,224 m, powierzchnia nośna- 7,0 m2.
Masa własna: 170 kg, masa w locie max- 385 kg, masa w locie max w klasie ultralekkiej- 322,5 kg.
Prędkość dopuszczalna- 270 km/h, prędkość minimalna- 65 km/h, opadanie minimalne- 0,51 m/s przy prędkości 72- 75 km/h, doskonałość- 43 przy prędkości 95- 105 km/h, prędkość lotu przy opadaniu 2,0 m/s- 177- 199 km/h, max wznoszenie z napędem- 4,7 m/s.
Dane techniczne GP 14 S (wg [7):
Rozpiętość- 13,45 m, długość- 6,44 m, wysokość- 1,224 m, powierzchnia nośna- 7,0 m2.
Masa własna: 135 kg, masa w locie max- 385 kg.
Prędkość dopuszczalna- 270 km/h, prędkość minimalna- 65 km/h, opadanie minimalne- 0,5 m/s przy prędkości 72- 75 km/h, doskonałość- 45 przy prędkości 95- 105 km/h, prędkość lotu przy opadaniu 2,0 m/s- 177- 204 km/h.
Dane techniczne GP 14 SE (wg [7):
Rozpiętość- 13,45 m, długość- 6,44 m, wysokość- 1,224 m, powierzchnia nośna- 7,0 m2.
Masa własna: 170 kg, masa w locie max- 385 kg, masa w locie max w klasie ultralekkiej- 322,5 kg.
Prędkość dopuszczalna- 270 km/h, prędkość minimalna- 65 km/h, opadanie minimalne- 0,5 m/s przy prędkości 72- 75 km/h, doskonałość- 45 przy prędkości 95- 105 km/h, prędkość lotu przy opadaniu 2,0 m/s- 178- 204 km/h, max wznoszenie z napędem- 4,7 m/s.
Galeria
Źródło:
[1] Murawski T. "Przegląd polskich szybowców 1945- 2017. Warszawa 2017.
[2] "Peszke S.C.: Przygotowujemy całkiem pokaźną linię modelową szybowców". Portal · dlapilota.pl.
[3] "Peszke S.C.: Lekki szybowiec wyczynowy o innowacyjnej konstrukcji skrzydła…". Portal · dlapilota.pl.
[4] "Mistrzowskie szybowce z Krosna". Lotnicze podkarpackie.
[5] "Sebastian Kawa: W Krośnie święto. GP 14 VELO lata!". Portal · dlapilota.pl.
[6] "Wśród rodaków na Wyspach". Sebastian Kawa.
[7] GP Gliders - the evolution of performance.