Łabuć Tadeusz

Tadeusz Łabuć, 1976 r. (Źródło: Skrzydlata Polska nr 13/1976).

Tadeusz Łabuć urodził się 13.03.1935 r. w Wilnie, jako syn inspektora sanitarnego Emiliana i Wikto­rii z d. Zawadzkiej. W Wilnie spędził okres okupacji. Repa­triowany, po wojnie mieszkał z rodzicami w Kwidzyniu, gdzie w 1948 r. ukończył szkołę podstawową. Od 1948 r. mieszkał we Wrocławiu, gdzie ukończył szkołę ogólno­kształcącą i w 1952 r. rozpoczął studia na Wydziale Lot­niczym Politechniki Wrocławskiej. Po trzech semestrach nauki przeniósł się na Politechnikę Warszawską. Studia ukończył w 1958 r. uzyskując tytuł mgr inż. budowy płatowców.

W styczniu 1959 r. podjął pracę w Szybowcowym Zakładzie Doświadczalnym w charakterze konstruktora i na tym stanowisku pracował aż do emerytury. Brał udział w opracowaniu konstrukcji szybowców: SZD-24 "Foka", SZD-21 "Kobuz", SZD-29 "Zefir 3" i SZD-38 "Jantar 1". Jako zastępca konstruktora wiodącego uczestniczy! w opracowa­niu konstrukcyjnym metalowego szybowca SZD-27 "Kormoran". Opracował projekty latającego labo­ratorium SZD-28 "Bocian-2k" (Latające laboratorium) i SZD-28 "Kondor", które nie zostały zrealizowane. W latach 1965- 1968 opracował projekty dwumiejscowych szybowców szkolno- treningowych SZD-33 ”Bocian 3” i SZD-34 ”Bocian 3”. Na bazie tego ostatniego projektu opracowano szybowiec SZD-35 "Bekas".

Był współkonstruktorem szybowca SZD-43 "Orion", do którego opracował skrzydła. Był konstruktorem motoszybowca SZD-45 "Ogar" oraz jego wersji seryjnej SZD-45A i odmian SZD-45-2 "Ogar F" wyposażonej w polski silnik PZL- Franklin, oraz SZD-45AM "Ogar M" z podwoziem dwukołowym na goleni sprężystej i niezrealizowanej przeróbki "Ogara" na motoszybowiec doświadczalny SZD-45 ”Ogar- Latającego Laboratorium". Opracował studium motoszybowca SZD-46 "Ogar 2" z miejscami obok siebie oraz studium odmiany z miej­scami w układzie tandem. Pod oznaczeniem SZD-42 "Studium klapy" prowadził prace doświadczalne nad wyborem klap do szybowca wyczynowego, m.in. nad klapą- poszerzaczem typu żagiel. W 1982 r. był kon­struktorem wiodącym projektu szybowca klasy klub SZD-48-2 "Jantar Club". Był współkonstrukto­rem niezrealizowanego wysokowyczynowego szybowca klasy otwartej SZD-53. Ostatnią jego konstrukcją był szybowiec klasy standard SZD-55 i jego wersja seryjna SZD-55-1 "Promyk".

Opracował wiele tematów teoretycznych, takich jak metoda obliczania stateczności z uwzględnieniem skoń­czonej sztywności konstrukcji (referat na OSTIV), pro­jekty aerodynamiki do szybowca klasy standard i otwar­tej, optymalizacja parametrów geometrycznych usterzeń szybowca oraz projekt skrzydła o zmiennej geometrii. Ciekawsze rozwiązania konstrukcyjne to: rozwiąza­nie okuć usterzeń w układzie T, integralna konstrukcja pokryć laminatowo- sklejkowych, bezszczelinowy poszerzacz skrzydła (do projektu skrzydła o zmiennej geometrii), rozwiązanie chłodzenia silnika motoszybowca "Ogar", rozwiązanie integralnego amor­tyzowanego wahacza koła motoszybowca "Ogar" (zgło­szenie patentowe).

Jako konstruktor wykazał się bardzo dobrym przygotowaniem fachowym, podjęte przedsięwzięcia realizował w sposób konsekwentny i wytrwały, przełamując trudności i dążąc do osiągnięcia najlep­szych wyników. Był bardzo wymagający w stosunku do współpracowników. Pracę w SZD zakończył w 1999 r., przechodząc na emeryturę.

Miał uprawnienia pilota szybowcowego II klasy i samo­lotowego I klasy, oraz uprawnienia instruktora szybowco­wego i samolotowego. Latał w Aeroklubie Wrocławskim, Warszawskim, a następnie w Aeroklubie Bielsko- Bial­skim, gdzie przez wiele lat brał udział w pracy Zarządu. Był członkiem SIMP i działaczem związkowym.

Otrzymał następujące odznaczenia: Brązowy Medal za Zasługi dla Obronności Kraju, Złota i Srebrna Odznaka za Zasługi dla Rozwoju Województwa Kato­wickiego, wyróżnienie Błękitne Skrzydła miesięcznika Skrzydlata Polska, Złoty Krzyż Zasługi i Nagroda NOT za szybowiec SZD-55.

Jego zainteresowaniami były też: turystyka, wędkar­stwo, pszczelarstwo, działka i motoryzacja. Ożenił się w 1962 r. z Alicją Buczyłko, lekarzem pediatrą, z którą miał córkę Ewę, lekarkę.

Zmarł 5.11.2007 r. w Bielsku. Został pocho­wany na cmentarzu w Starym Bielsku.

Konstrukcje:
SZD-28 "Bocian-2k" (Latające laboratorium), 1960, projekt szybowca doświadczalnego.
SZD-28 ”Kondor”, 1960/ 1964, projekt szybowca doświadczalnego.
SZD-33 ”Bocian 3”, 1965, projekt szybowca szkolno-treningowego.
SZD-34 ”Bocian 3”, 1966, projekt szybowca szkolno-treningowego.
SZD-43 ”Orion”, 1971, wysokowyczynowy szybowiec klasy standard.
SZD-42 "Studium klapy", 1971- 1973, studium szybowca.
SZD-45 ”Ogar”, 1973, motoszybowiec.
SZD-46 "Ogar 2", 1979, projekt motoszybowca.
SZD-48-2 "Jantar Club", 1979- 1982, projekt szybowca wyczynowego klasy klub.
SZD-53, 1981- 1985, projekt szybowca klasy otwartej.
SZD-45 ”Ogar- Latającego Laboratorium" , 1983, projekt motoszybowca doświadczalnego.
SZD-55 ”Promyk”, 1988, szybowiec wyczynowy klasy standard.

Źródło:

[1] Makowski T. ”Współczesne konstrukcje lotnicze Polski”. Agencja Lotnicza Altair. Warszawa 1996.
[2] "Tadeusz Łabuć". Skrzydlata Polska nr 49/1976.
[3] Pod redakcją Andrzeja Glassa i Tomasza Murawskiego "Polskie Szybowce 1945-2011. Problemy rozwoju". Wydawnictwo SCG. Bielsko-Biała 2012.
[4] Kubalańca J. "Nie zrealizowane konstrukcje SZD (8)". Przegląd Lotniczy Aviation Revue nr 1/2000.
[5] Kubalańca J. "Nie zrealizowane konstrukcje SZD (4)". Przegląd Lotniczy Aviation Revue nr 9/1999.
[6] Kubalańca J. "Nie zrealizowane konstrukcje SZD (5)". Przegląd Lotniczy Aviation Revue nr 10/1999.
[7] Kubalańca J. "Nie zrealizowane konstrukcje SZD (6)". Przegląd Lotniczy Aviation Revue nr 11/1999.
blog comments powered by Disqus