Gogoliński aparat latający, 1907
Do prośby o wsparcie dalszych prac projektowych i realizacji dołączył opis aparatu latającego i kilka schematycznych rysunków. Podkreślał, ze projekt nie jest fantazją- stanowi wynik jego wielkiej pracy i wielu eksperymentów. Te ostatnie istotnie podejmował, świadczy o tym model wirnika nośnego, który w 1904 r. demonstrował prof. M. Żukowskiemu, a który w 1907 r. złożył w Szkolnym Parku Aeronautycznym w Petersburgu, oddając do do dyspozycji kpt. A.I. Szabskiego- aeronauty wojskowego, który z ramienia Komisji Budowy Aerostatu Kierowanego GIU recenzował propozycje wynalazcze Gogolińskiego.
Podstawę koncepcji aparatu latającego Gogolińskiego stanowił wirnik nośny, o którym Szabski w swej opinii z 5.10.1907 r. wyrażał się pozytywnie, wskazując na oryginalność konstrukcji. Zalecał też wykonanie wirnika w naturalnej wielkości i przeprowadzenie badań- pomiarów siły nośnej- tylko bowiem na drodze doświadczalnej- jak pisał- możliwe jest określenie pożądanych jego parametrów charakterystyk.
Informacje dotyczące kształtu aparatu latającego są równie lakoniczne, jak wirnika. Szabski powiada, że tylko wyniki prób mogą określić jego rozmiary, a konstrukcja powinna wynikać z doświadczeń prowadzonych z modelami. Ekspert dopuszczał myśl, że realizacja wiropłata i jego poszczególnych elementów składowych będzie poważnie odbiegać od schematu zakładanego przez Gogolińskiego i nie przywiązywał większej uwagi do projektu Gogolińskiego w tym zakresie- nic poza praktyką nie może dać autorytatywnej odpowiedzi co do schematu i budowy aparatu latającego, którego podstawę ma stanowić wirnik nośny i napędowy zarazem. Podkreślał przy tym, że projekt aparatu latającego Gogolińskiego od strony konstrukcyjnej opracowany jest bardzo dobrze, lepiej niż inne- rozpatrywane przez Komisją- aparaty podobnego typu.
Ustosunkowując się do części teoretycznej projektu Gogolińskiego zwrócił uwagę, że popełnił on błędy w obliczeniach oporu powietrza, ale bagatelizuje je, podkreślając, że do oceny wirnika Gogolińskiego nie ma to większego znaczenia, jako że charakteryzuje go stała wartość siły ciągu (nośnej) dla każdego położenia łopat. Przeciwnie położone łopaty atakują powietrze pod różnymi kątami natarcia, różnicowo, co sprawia, że według Gogolińskiego, a także Szabskiego- siła nośna wirnika powinna być zawsze stała na rozpiętości, niezależnie od położenia łopat, o ile nie zmienia się liczba obrotów. Według Szabskiego jest to poważna zaleta wirnika Gogolińskiego, oprócz tego, że jego łopaty równomiernie atakują powietrze.
W październiku 1907 r. Komisja Budowy Aerostatu Kierowanego, zgodnie z opinią Szabskiego, krytycznie odniosła się do projektu aparatu latającego Gogolińskiego, uznając, że wartościowy jest jedynie pomysł wirnika- jego rozwiązania konstrukcyjne i aerodynamiczne. Zarekomendowała przeto Głównemu Zarządowi Inżynierii wsparcie prac nad jego realizacją w naturalnej wielkości i przeprowadzenie prób empirycznie określających wartości siły oporu i siły nośnej wirnika.
Brak informacji o dalszych losach projektu Gogolińskiego.
Źródło:
[1] Januszewski S. "Tajne wynalazki lotnicze Polaków: Rosja 1870-1917". Wydawnictwo: Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej. Wrocław 1998.[2] Januszewski S. "Pionierzy. Polacy w siłach powietrznych Wielkiej Wojny 1914-1918". Fundacja Otwartego Muzeum Techniki. Wrocław 2019.