Żmujdzinowicz Aeroplane, 1911
W istocie rzeczy przedmiotem rozwiązania wynalazczego był dwuwirnikowy śmigłowiec w układzie rotodyny ze śmigłem pchającym, zaopatrzony w płaty nośne, usterzenie przednie i ogonowe. Kadłub mieszczący przedziały silnikowy, towarowy lub pasażerski oraz kabinę pilota zaopatrzony jest w podwozie czterokołowe, dwuosiowe, zawieszone na sprężystych resorach, przy czym w przypadku wodowania aparatu obszerne pneumatyki kół podwozia pełnić mogą równocześnie zadania pływaków (podobnie jak sam kadłub- łodzi). Konstrukcja kadłuba stanowi oparcie dla płata nośnego o dużej powierzchni nośnej, wspartego na wybiegających z kadłuba półkoliście zakrzywionych dźwigarów. Poprzecznie połączone są z nimi żebra, przy czym płat posiada odsłonięte partie przykadłubowe (pozbawione pokrycia). Dźwigary, od punktu, w którym płat jest pokryty są elastyczne by umożliwić sterowanie lotem drogą skręcania płata przy pomocy systemu cięgien połączonych ze sterownicą w kabinie pilota. Płat, o znacznej rozpiętości i głębokości, ma silnie wygięte w dół tylne końcówki i symetrycznie zawieszone na obu jego krańcach, nieco wystające poza obrys, powierzchnie sterowe, wychylane niezależnie celem zwiększenia skuteczności sterowania poprzecznego aparatu latającego. Z przodu, na osi wychylanej przy pomocy przekładni ślimakowej na wale sterownicy usytuowany jest ster głębokości i kierunku - ten ostatni wychylany niezależnie od pierwszego przy pomocy cięgien nawiniętych na odpowiednie wałki mechanizmu sterowego. Przedłużenia pierwszych żeber płatów wybiegające poza kadłub i krzyżujące się w partii ogonowej aparatu latającego stanowią oparcie dla statecznika poziomego i osi zawiasowego steru wysokości, także wychylanego za pośrednictwem systemu cięgien. Stery wysokości, przedni i ogonowy, wychylane są w sposób zsynchronizowany i różnicowy. Ponad kadłubem, na dwu pionowych osiach, umocowane są czterołopatowe wirniki nośne, zaś w osi kadłuba, z tyłu, dwułopatowe śmigło pchające. Usterzenie ogonowe pracuje w strugach pozaśmigłowych co zwiększać ma jego skuteczność. Wirniki nośne pracują w układzie zespolonym na napędzie z jednego, centralnie usytuowanego, silnika spalinowego. Dwa inne silniki napędzają śmigło pchające. Tak w przypadku wirników jak i śmigła napędowego napęd realizowany jest w sposób pośredni poprzez transmisję wałków, stożkowych przekładni zębatych, sprzęgieł.
Intencją konstruktora było stworzenie statku powietrznego o dużym udźwigu. Zmierzał ku temu poprzez odpowiednie kształtowanie płata o nośnym profilu, uzbrojenie statku w zespoły wirników nośnych i śmigła napędowego.
Według relacji chicagowskiej prasy polonijnej wynalazca przystąpił w 1911 r. do realizacji tego projektu. Budowę swego aparatu latającego miał powierzyć innemu Polakowi, niejakiemu Piotrowskiemu, architektowi i geodecie z zawodu, z którym zawiązał spółkę budowy aeroplanów. Prasa mówiła, że znajomi pokpiwali z niego, co inspirowało go do bardziej wytężonej pracy. Pracował w mieszkaniu i tam prowadził też eksperymenty. Prasa donosiła przy tym, że w obrysie skrzydeł konstruktor wzorował się na motylu, a pilot dysponować miał możliwością zmian wydłużenia płata. Żmujdzinowicz eliminować miał w konstrukcji drewno stosując w jego miejsce aluminium; z cienkich blach aluminiowych budować miano m.in. pokrycie skrzydeł.
Konstruktor zamierzał zainstalować na statku powietrznym kilka silników każdy o mocy 103 kW (140 KM). Długość aparatu miała wynosić 43 m, rozpiętość- ok. 31 m. Jego osiągi zapewnić miały 140-godzinny czas lotu z ładunkiem rzędu 7500 kg na pokładzie. Koncepcja ta nie została jednak zrealizowana, a prace konstruktorskie zakończone. Mimo, że prasa polonijna donosi o budowie aparatu to właściwiej byłoby przyjąć, że podawane przez nią informacje odnoszą się raczej do projektu. Propozycje Żmujdzinowicza uznać należy za fantastyczne, ich realizacja nie przyniosłaby oczekiwanych efektów.
Galeria
Źródło:
[1] Januszewski S. "Pionierzy. Polscy pionierzy lotnictwa 1647- 1918. Tom 1". Fundacja Otwartego Muzeum Techniki. Wrocław 2017.[2] Januszewski S. "Wynalazki lotnicze Polaków 1836- 1918". Fundacja Otwartego Muzeum Techniki. Wrocław 2013.