Kurbiel Adam

Adam Kurbiel. (Źródło: "Air Photo GORPOL").
Adam Kurbiel urodził się 15.11.1935 w Krakowie. W latach 1955-1960 studiował na Wydziale Lotniczym Politechniki Warszawskiej, gdzie w 1960 r. uzyskał dyplom mgr inż. lotnictwa. W 1961 r. rozpoczął pracę w Szybowcowym Zakładzie Doświadczalnym w Bielsku-Białej, który kilkakrotnie zmieniał swoją nazwę: Zakład Doświadczalny Budowy i Rozwoju Szybowców, Ośrodek Badawczo-Rozwojowy, Zakłady Szybowcowe PZL-Bielsko, Przedsiębiorstwo Doświadczalno-Produkcyjne Szybownictwa PZL-Bielsko. Wniósł do nich młodzieńczy zapał, a w zamian znalazł w nich właściwy klimat dla rozwoju swojego talentu. Pracował na stanowisku konstruktora, przy projektowaniu szybowców.  U schyłku lat 1960-tych polska technika lotnicza stanęła przed koniecznością zastąpienia drewna jako materiału konstrukcyjnego tworzywem sztucznym. To właśnie Adam Kurbiel jako pierwszy w Polsce odważył się wprowadzić laminat szklany jako tworzywo dla nośnych elementów konstrukcji lotniczych. Z najlepszym skutkiem! Był twórcą rodziny szybowców kompozytowych ”Jantar”: SZD-37 ”Jantar X” (1972 r., wraz Jerzym Śmielkiewiczem, 3 egz.), SZD-38 ”Jantar 1” (1973 r., 54 egz.), SZD-42 ”Jantar 2” (1976 r., 146 egz.), SZD-52 ”Jantar 15” (”Krokus”) (1981 r., 8 egz.) oraz projektu szybowca SZD-53. Łącznie zbudowano 211 szybowców jego konstrukcji. "Jantary" sprawdziły się w powietrzu. Debiut prototypu "Jantara" na mistrzostwach świata w Vrsac ( Jugosławia, 1972 r.) przyniósł brązowy medal dla pilota Stanisława Kluka. Międzynarodowa organizacja techniczna szybownictwa OSTIV przyznała konstruktorowi złoty puchar za najlepszy szybowiec klasy otwartej. W 1977 r. otrzymał tytuł specjalisty w zakresie konstrukcji płatowców.

W 1984 r., współpracy z mgr inż. Wiesławem Gębalą, skonstruował jednomiejscowy samolot ultralekki ULM-1B ”Moskito”, którego produkcję na rynek niemiecki podjęła firma Konsuprod w Bielsku-Białej. W 1988 r. założył Zakład Produkcji Konstrukcji Lekkich, gdzie kontynuował produkcję ”Moskito” i zbudował w 1989 r. dwumiejscowy samolot ultralekki ULM-2 ”Moskito 2”. ”Moskito 1” zbudowano 21 egz., ”Moskito 2”- 2 egz. W 1992 r. założył zakład Wytwórnia i Naprawa Konstrukcji Lekkich Adam Kurbiel, gdzie w 1992 r. zbudował prototyp dwumiejscowego samolotu ultralekkiego Eol-2. Zakład w 1993 r. zmienił nazwę na Wytwórnia Konstrukcji Lekkich Remos. W 1996 r. założył nowy zakład Wytwórnia i Naprawa Konstrukcji Lekkich Agata Kurbiel, który w 2000 r. (lub w 1999 r.) zmienił nazwę na Zakłady Lotnicze 3Xtrim. Wytwórnie te zbudowały ponad 220 samolotów z rodziny Eol, nosząc nazwy Eol-2, ”Gemini”, ”Mirage”, 3Xtrim. Do 2006 r. zbudowano łącznie ponad 450 szybowców i samolotów jego konstrukcji.

Od 1992 r. brał udział, obok Jerzego Śmielkiewicza i Wiesława Gębali w pracach projektowych nad samolotem akrobacyjnym Acro-Viper.

Adam Kurbiel był pilotem szybowcowym, samolotowym i lotniowym. Uzyskał Złotą Odznakę Szybowcową. Latanie pomogło mu lepiej rozumieć potrzeby pilota i odwrotnie: dzięki wiedzy konstruktora lepiej wykorzystywał walory sprzętu w locie. Był łatwy do współpracy, lojalny wobec przełożonych i podwładnych, potrafił łączyć niezależność własnego zdania z szacunkiem dla kontrargumentów. Był autorem patentów nr 90928 Dźwigar z tworzywa sztucznego wzmocniony włóknem i nr 100411 Zaczep do holu. Artykuły na tematy szybowcowe publikował w Skrzydlatej Polsce i Technice Lotniczej i Astronautycznej. Był odznaczony Medalem im Czesława Tańskiego w 1973 r. i Dyplomem Paula Tissandiera (FAI) w 1978 r., Złotym Krzyżem Zasługi nadanym przez Radę Państwa oraz otrzymał "Błękitne Skrzydła" redakcji Skrzydlatej Polski. Uprawiał narciarstwo i turystykę górską.

Miał żonę (technik plastyk), córkę i syna. Zginął w wypadku samochodowym 29.06.2000 r.

Konstrukcje:
SZD-37x ”Jantar”, 1972, wysokowyczynowy szybowiec klasy otwartej.
SZD-38 ”Jantar 1”, 1973, wysokowyczynowy szybowiec klasy otwartej.
SZD-42 ”Jantar 2”, 1976, wysokowyczynowy szybowiec klasy otwartej.
SZD-52 ”Krokus” (”Jantar 15”), 1981, wysokowyczynowy szybowiec klasy standard.
SZD-53, 1981- 1985, projekt szybowca klasy otwartej.
ULM-1 ”Moskito”, 1984, samolot sportowy ultralekki.
ULM-2 ”Moskito 2”, 1989, samolot sportowy ultralekki.
Eol 2/Gemini Ultra, 1992, samolot sportowy ultralekki.
3XTrim, samolot sportowy.
Acro-Viper, ok. 2001, samolot akrobacyjny wyczynowo-treningowy.

Galeria

  • Inżynierowie Adam Kurbiel (z prawej) i Jerzy Mastek. (Źródło: Przegląd Lotniczy Aviation Revue nr 8/2000).

Źródło:

[1] Dobrzyński J. ”3Xtrim- samolot dla każdego”. Lotnictwo nr 3/2006.
[2] ”Problemy rozwoju samolotów rodziny EOL”. Polska Technika Lotnicza. Materiały Historyczne nr 19 (2/2006).
[3] "Pożegnanie Adama Kurbiela". Stara Gorpol.
[4] Kubalańca J. "Nie zrealizowane konstrukcje SZD (9)". Przegląd Lotniczy Aviation Revue nr 2/2000.

blog comments powered by Disqus