Podolski udoskonalenie samo­lotu, 1913

Projekt samolotu pionierskiego. Polska / USA.
Układ samolotu Henryka Podolskiego, przekrój podłużny. (Źródło: Januszewski S. ”Wynalazki lotnicze Polaków 1836- 1918”).
Henryk Podolski w Wielkiej Brytanii uzyskał ochronę praw wynalazczych na udoskonalenie samolotu- patent nr 17.435, zgłoszony 29.07.1913 r., wy­dany 22.01.1914 r. Rozwiązanie to zyskało także ochronę praw własności przemysłowej we Francji (patent nr 461.784) i w USA (patent nr 1.077.892).

Wynalazca proponował samolot o niekonwencjo­nalnym układzie usterzenia wysokości i kierunku, wyposażony w dwa zespoły śmigieł o napędzie od jednego silnika oraz w spadochron umożliwiający sprowadzenie aparatu na ziemię.

Kadłub oparty na czterokołowym, dwuosiowym podwoziu utrzymuje na stójkach (usztywnionych linkami) płat nośny. Jest on wysklepiony i zaopatrzony przed krawędzią natar­cia i za listwą spływu w płaskie, stałe płaszczyzny zwiększające jego powierzchnię. Sześć innych stójek (także usztywnionych cięgnami), przecinających płat nośny, utrzymuje ponad nim dwa płaty usterzenia poziomego, zamocowane obrotowo na osiach prze­biegających wzdłuż ich rozpiętości. Na osiach tych osadzono koła zębate a transmisja łańcuchowa łączy je z podobnymi umieszczonymi w kadłubie. Przez przekładnię połączone są one z mechanizmem kor­bowym, dzięki któremu pilot jest w stanie zmieniać nachylenie płaszczyzn usterzenia poziomego wlocie (niezależnie od siebie).

Poniżej krawędzi natarcia i spływu płata nośnego znajdują się wałki, utrzymy­wane w różnych punktach rozpiętości płata przez odpowiednie wsporniki. Na każdy z nich nawinięta jest zasłona. Połączone są one linkami z bębnem za­opatrzonym w korbę w kabinie pilota. Odpowiednio nim manewrując pilot jest w stanie opuszczać lub podnosić zasłony płócienne. W skrajnym położeniu pokryć może nimi przestrzeń pomiędzy listwami natarcia i spływu centralnej części płata nośnego a połową wysokości kratownicy kadłuba dzięki czemu przydaje płatowi nośnemu połączonemu z tymi za­słonami cech spadochronu.

Symetrycznie po obu stronach kadłuba osadzono, równolegle do jego osi, dwa wały, na których krańcach osadzono śmigła na­pędowe (2 ciągnące i 2 pchające). Napędzane są one od silnika, umieszczonego centralnie w kadłubie, przez przekładnię pasową łączącą osie śmigieł z wa­łem napędowym silnika spalinowego. Zdwojone, płytowe usterzenie kierunku umieszczono przegubo­wo na poziomej osi przecinającej kadłub w poprzek (w jego części ogonowej, przed śmigłami pchającymi). Powierzchnie sterów są połączone z sobą w taki sposób, że wychylenia sterownicy w kabinie pilota przesuwają sztywny popychacz w prawo lub w lewo pociągając za sobą odpowiednie wychylenia sterów.

Konstrukcja płata nośnego zaopatrzonego w dwie dodatkowe płaszczyzny przed krawędzią natarcia i za listwą spływu -wynikała z chęci przekształcania go w spadochron przez rozwinięcie dodatkowych zasłon. Rozwiązanie to jest mało skuteczne tak w odniesieniu do płata nośnego jak i spadochronu. Napęd śmigieł wyraźnie wzorowany jest na rozwiązaniach stosowa­nych w samolocie Wrightów, z tą różnicą, że na każ­dej osi osadzono po dwa śmigła. Rozwiązanie uste­rzenia wysokości stanowi swoiste rozwinięcie kon­cepcji dwupłata z obrotowo zamontowanym płatem górnym i sterowanym drogą zmian kąta jego natarcia. Konstrukcyjnie i aerodynamicznie jest jednak opra­cowane niedoskonale, podobnie jak układ całego samolotu, co wskazuje na dyletantyzm techniczny wynalazcy.

Galeria

  • Układ samolotu Henryka Podolskiego, rzut samolotu z przodu. (Źródło: Januszewski S. ”Wynalazki lotnicze Polaków 1836- 1918”).
  • Układ samolotu Henryka Podolskiego, rzut samolotu z góry. (Źródło: Januszewski S. ”Wynalazki lotnicze Polaków 1836- 1918”).
  • Układ samolotu Henryka Podolskiego, rzut samolotu z tyłu z odsłoniętą częścią pokrycia kadłuba ukazujący jego wnętrze z wyposażeniem. (Źródło: Januszewski S. ”Wynalazki lotnicze Polaków 1836- 1918”).

Źródło:

[1] Januszewski S. "Pionierzy. Polscy pionierzy lotnictwa 1647- 1918. Tom 1". Fundacja Otwartego Muzeum Techniki. Wrocław 2017.
[2] Januszewski S. "Wynalazki lotnicze Polaków 1836- 1918". Fundacja Otwartego Muzeum Techniki. Wrocław 2013.
blog comments powered by Disqus