Oświęcimski statodyna, 1896- 1903

Projekt pionierskiego aerostatu- statodyny. Polska / Rosja.
W dniu 31.10.1896 r. Jan Oświęcimski przesłał ministrowi wojny Rosji opis i model swego statku powietrznego, na któ­rego opatentowanie, a tym bardziej wykonanie, nie posiada środków. Z opisu wynalazcy wiadomo, że opra­cował projekt aerostatu- statodyny, której napęd mia­ła zapewniać praca czterech par skrzydeł- ruchomych płatów, poruszanych z przodu w tył, mocowanych po obu stronach gondoli podwieszonej pod zbiornikiem gazu (równoważącym ciężary statku powietrznego), o napędzie z silnika mechanicznego usytuowanego w gondoli. Z silnika tego napędzana była również para płatów ruchomych o ruchu z góry w dół- zapewniają­ca wzlot statku powietrznego. Do kierowania lotem miały służyć płaszczyzny sterowe o dużej powierzchni- przedni i tylny ster kierunku. Ze sterem kierunku, umieszczonym w tylnej części statku, miał być skrzy­żowany ster wysokości.

6.11.1896 r. projekt Oświęcimskiego dotarł do Komitetu Elektrotechnicz­nego Głównego Zarządu Inżynierii (GIU). Tutaj- na podstawie opisu wynalazcy i dostarczonego przezeń modelu kartonowego statku- oceniali go wybitni specjaliści, m.in. gen. Michaił M. Boreskow i gen. mjr Nil L. Kirpiczew. Na posiedzeniu Komitetu w dniu 16.01.1897 r. uznano, że krótki opis statku po­wietrznego autorstwa Oświęcimskiego nie zawiera obliczeń i bliższych danych dotyczących ruchomych płatów- stanowiących istotę projektu. Zwrócono uwagę, że podobne propozycje formułowało już wielu wynalazców, że w Europie dokonano z aerostatami o napędzie skrzydłowym wielu prób, a propozycje Oświęcimskiego nie zawierają w tym przedmiocie niczego, co zasługiwałoby na uwagę.

Mimo wszystko, w 1903 r. w warsztatach Szkolne­go Parku Aeronautycznego w Petersburgu Oświęcim­ski zbudował i poddał badaniom model wirnika no­śnego kształtowanego w formie śruby Archimedesa. Próby wykazały, że wirnik tego typu był mało spraw­ny i zwalał się na bok wskutek swej niesymetryczności. GIU odmówiło Oświęcimskiemu pomocy w finansowaniu jego badań.

Być może prace Oświęcimskiego związane z bada­niem wartości siły ciągu śruby Archimedesa pozostawały w związku z jego wcześniejszym projektem sterowca (może płaty ruchome jako urządzenia nośno- napędowe chciał zastąpić tego typu wirnikiem), a może porzuciwszy ideę aerostatu zwrócił się ku koncepcji wiropłata?

Źródło:

[1] Januszewski S. "Pionierzy. Polscy pionierzy lotnictwa 1647- 1918. Tom 1". Fundacja Otwartego Muzeum Techniki. Wrocław 2017.
[2] Januszewski S. "Tajne wynalazki lotnicze Polaków: Rosja 1870-1917". Wydawnictwo: Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej. Wrocław 1998.
blog comments powered by Disqus