Mielcarek "Air Ship", 1907

Projekt pionierskiego sterowca hybrydowego (statodyna). Polska / USA.
Układ sterowca hybrydowego projektu Władysława Mielcarka. (Źródło: Januszewski S. ”Tajne wynalazki lotnicze Polaków: Rosja 1870-1917”).

Władysław Mielcarek 5.04.1907 r. zgłosił w USA do opatentowania statek powietrzny. Patent nr 865.415, wydano mu 10.09.1907 r. Rozwiązanie opatentował także w Wielkiej Brytanii (patent nr 7632, zgłoszony 6.04.1908 r., wydany 30.07.1908 r.).

Był to sterowiec hybrydowy- statodyna łączący właściwości aerostatu i aerodyny. Źródłem aerostatycznej siły nośnej jest gaz lżejszy od powietrza. Siłę aero­dynamiczną uzyskuje się na skutek specjalnego ukształtowania sterowca. Zbiornik gazu nośnego wykonany z aluminium lub innego lekkiego materiału przybiera kształt owalnego spodka z ostrymi krawędziami.

W jego dolnej, wklęsłej części zlokalizowano gondolę pasażerską z prze­działem silnikowym. Zbiornik gazu pełnić może zarazem funkcje płata nośne­go, a w razie potrzeby także spadochronu. Aerodynamiczna siła nośna wy­korzystana jest w ruchu postępowym do sterowania aparatem drogą zmian położenia środka ciężkości statodyny. Uzyskany w ten sposób korzystny kąt natarcia umożliwia wykonywanie lotu ślizgowego. Żądany kąt natarcia uzysku­je się przez odpowiednie przesunięcie balastu po osi podłużnej statku. Roz­pędzona statodyna może się wówczas wznosić, opadać, lecieć w poprzek łoża wiatru i pod wiatr. W centralnej części zbiornika gazu zamocowano długi maszt, który może być przesuwany w pionie. Korzystając z tej jego właściwo­ści można obniżać lub podwyższać położenie środka ciężkości statodyny w ce­lu stabilizacji jej lotu. W gondoli umieszczono silnik napędzający przez system transmisji wały dwu śmigieł pchających, usytuowanych w osi tylnej części zbiornika gazu. Pomiędzy śmigłami umieszczono ster kierunku, systemem cięgien i popychaczy połączony ze sterownicą w gondoli. Stanowisko dowód­cy statku powietrznego zlokalizowano w kabinie na górnej powierzchni zbior­nika gazu nośnego. Poniżej gondoli zabudowano amortyzatory oraz stałe pod­wozie bezkołowe, zaś z przodu i z tyłu zbiornika gazu amortyzowane płozy .

Układ statodyny, z przełomem XIX/XX wieku, był atrakcyjnym dla wie­lu konstruktorów. Współczesne konstrukcje doświadczalne statków tego typu w pełni ujawniają swe zalety. Z uwagi na niskie koszty eksploatacji mogą stanowić jed­no z przyszłych rozwiązań wielkich statków powietrznych, jako środek transportu ładunku na duże odległości.

Źródło:

[1] Januszewski S. "Pionierzy. Polscy pionierzy lotnictwa 1647- 1918. Tom 1". Fundacja Otwartego Muzeum Techniki. Wrocław 2017.
[2] Januszewski S. "Wynalazki lotnicze Polaków 1836- 1918". Fundacja Otwartego Muzeum Techniki. Wrocław 2013.
[3] Januszewski S. "Statodyny przełomu stuleci". Lotnictwo Aviation International nr 5/1991.
blog comments powered by Disqus