Doroszewski rotodyna, 1914
Stefan Doroszewski w 1914 r. zaproponował budowę śmigłowca w układzie rotodyny. Oś wirnika łączyła się z osią śmigła ciągnącego za pośrednictwem przekładni zębatej i sprzęgła. W fazie startu śmigłowiec dysponował napędem mechanicznym (silnik spalinowy) pracującym na wirnik. W locie wyłączano silnik. Autorotację wirnika zamierzano wyzyskać do napędu śmigła ciągnącego (wiatrakowiec).
Doroszewski zgłosił ten projekt do opatentowania w Rosji. W 1914 r. uzyskał świadectwo ochrony nr 62 656 na udoskonalenie aparatów latających. 24.02.1914 r. złożył GWTU ofertę budowy swego aparatu dla armii rosyjskiej, za cenę 2500 rubli. Podkreślał jego zalety: wzlot w linii pionowej, zawis, silnik wietrzny, udźwig około 1500 kg (lub 10 pasażerów), dużą prędkość lotu, znaczny zakres możliwości zmiany prędkości lotu, łatwość eksploatacji.
Jako że nie podał szczegółów, GWTU poprosiło go o bliższe wyjaśnienia, rysunki i obliczenia, które mogłyby stanowić podstawę oceny wartości jego wynalazku. Doroszewski przesłał 22.03.1914 r. opis wynalazku, informując równocześnie, że doszedł do wniosku, że budowa silnika jego systemu (miał na myśli albo silnik mechaniczny pracujący na układ wirnik nośny- śmigło ciągnące, albo mówiąc o silniku- myślał raczej o autorotacji wirnika i wyzyskaniu jej dla napędu śmigła ciągnącego rotodyny) nie wydaje mu się w pełni możliwa, a mój wynalazek zależy od silnika.
24 kwietnia przybył z Warszawy do Petersburga i zawiadomił GWTU, ze jest gotów osobiście złożyć wyjaśnienia co do swego wynalazku by uniknąć błędów z racji złożoności opisu. Już następnego dnia Oddział Techniczny GWTU prosił Komitet Techniczny, by korzystając z obecności w Petersburgu wynalazcy, przyspieszył swe prace. Obecność wynalazcy mogła być o tyle istotna, że jak to podkreślił opiniodawca projektu, Doroszewski nie podawał żadnych szczegółów budowy swego aparatu. Mimo udziału Doroszewskiego w posiedzeniu Komitetu, ten ostatni ocenił projekt negatywnie. Uznał, że jego idea nie jest nowa i oryginalna, że nie znajduje oparcia w teorii naukowej i nie przedstawia dla armii wartości.
Źródło:
[1] Januszewski S. "Pionierzy. Polscy pionierzy lotnictwa 1647- 1918. Tom 1". Fundacja Otwartego Muzeum Techniki. Wrocław 2017.
[2] Januszewski S. "Tajne wynalazki lotnicze Polaków: Rosja 1870-1917". Wydawnictwo: Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej. Wrocław 1998.