Domaradzki Flying-machine, 1913- 1914
Był to statek powietrzny (złożony z kadłuba, dwupłatowych płatów nośnych, usterzenia oraz śmigieł i wirników nośno- napędowych o napędzie z silnika spalinowego) znamienny mechanizmem przemiany ruchu rotacyjnego wału silnika napędowego na ruch okresowo- zmienny skrzydeł, mechanizmem umożliwiającym przemianę płatów ruchomych w stałe i vice versa tym, że celem zwiększenia skuteczności działania płatów ruchomych kierowany jest pod nie strumień zaśmigłowy wirników nośnych. Kadłub na podwoziu kołowym mieści załogę statku powietrznego, silniki oraz na wysięgnikach- płaty nośne, śmigła oraz mechanizmy transmisji napędów.
Płaty dolne i górne, połączone słupkami, pracują na napędzie zespolonym od wspólnego silnika. Oparte są na przegubowo dzielonych dźwigarach. Przez przekładnię pasową ruch obrotowy wału silnika napędowego przekazywany jest na tarczę krzywkową, a z niej na odpowiednią ramę poruszającą się z góry w dół. Za pośrednictwem odpowiednich połączeń i popychaczy ruch okresowo- zmienny przekazywany jest na dźwigar górnego płata. W trakcie ruchu tego płata w górę i w dół zmieniane są równocześnie jego kąty natarcia. Dolne skrzydła, o mniejszej rozpiętości, poruszają się podobnie w ruchu okresowo- zmiennym, z góry w dół, przy czym mechanizm ich napędu sprzężony jest z mechanizmem ruchu skrzydeł górnych. Górne skrzydła można przy tym unieruchomić, a zaciągając równocześnie odpowiednim pokryciem luki pomiędzy płatem a ramą, w obrębie której skrzydła wykonywały ruch machający, uzyskać płat stały. Analogicznie, do roli płata stałego, przysposobić można płat dolny. W locie wznoszącym pracują skrzydła ruchome oraz zespół czterech wirników nośnych, osadzonych parami przed i za płatami. W locie poziomym zasadniczą rolę odgrywają płaty stałe oraz dwa śmigła napędowe na osiach poziomych, których układ objaśniają rysunki. Statek powietrzny zaopatrzony jest w usterzenie wysokości i kierunku.
Memoriał patentowy wskazuje, że jego uwaga koncentrowała się na mechanizmie przemiany ruchu rotacyjnego wału silnika napędowego na ruch okresowo- zmienny skrzydeł, a także na stworzeniu mechanizmu umożliwiającego przemianę płatów ruchomych w płaty stałe, a także zwiększeniu skuteczności pracy ruchomych skrzydeł, co chciał uzyskać drogą doprowadzenia pod nie strumienia zaśmigłowego wirników nośnych.
Galeria
Źródło:
[1] Januszewski S. "Pionierzy. Polscy pionierzy lotnictwa 1647- 1918. Tom 1". Fundacja Otwartego Muzeum Techniki. Wrocław 2017.
[2] Januszewski S. "Wynalazki lotnicze Polaków 1836- 1918". Fundacja Otwartego Muzeum Techniki. Wrocław 2013.