Dmowski Bolesław
Bolesław Dmowski, syn Henryka, ziemianin, zamieszkały w Sokółkach k. Grodna, a od pocz. XX w. w Łomży.
17.01.1895 r. zwrócił się do cara Rosji, za pośrednictwem ministra spraw wewnętrznych, z prośbą o ocenę balonu obserwacyjnego swego pomysłu oraz silnika hydrauliczno- pneumatycznego, który mógłby- jego zdaniem- znaleźć szerokie zastosowanie w rolnictwie i przemyśle. Prosił równocześnie o pomoc materialną, niezbędną do wykonania modeli i podjęcia eksperymentów. Komitet Elektrotechniczny GIU proponowane rozwiązania balonu uznano za błędne. Odnośnie zaś silnika stwierdzono, że z braku jakiegokolwiek jego opisu, Komitet nie jest w stanie ocenić wartości tego pomysłu.
26.05.1910 r. (listem wysłanym z Łomży) zawiadomił cara Rosji, że wynalazł aparat latający typu samolotu dwupłatowego zaopatrzonego w automatyczny stabilizator stateczności. 12.07.1916 r. zawiadomił z kolei cara Rosji, że wynalazł maszynę latającą. Kancelaria Mikołaja II przekazała to pismo naczelnikowi Narczyńskiego Okręgu Wojskowego, na terenie którego Dmowski wówczas przebywał. Jakiś czas później to zgłoszenie Dmowskiego stało się przedmiotem gorączkowych poszukiwań i źródłem bogatej korespondencji pomiędzy Komitetem Technicznym Głównego Zarządu Wojskowo- Technicznego (GWTU), naczelnikiem Sztabu Głównodowodzącego, Ministerstwem Sprawiedliwości i Ministrem Wojny.
Wydaje się, że Dmowski, zniecierpliwiony brakiem reakcji na jego propozycje wynalazcze, napisał 17.03.1917 r. skargę do Ministra Sprawiedliwości. W piśmie Dmowskiego znalazła się wzmianka, że projekty swoich maszyn latających już 14.07.1916 r. przedstawiał wielkiemu księciu Aleksandrowi Michajłowiczowi, zastępcy dowódcy IV Armii i oficerom jego sztabu. To stało się punktem wyjścia poszukiwań, z listów Dmowskiego nie bardzo bowiem było wiadomo, jakie to wynalazki były jego dziełem, a ich opisu i rysunków nie sposób było odnaleźć. Gorący ślad prowadził do Sztabu Głównodowodzącego a stamtąd do dowódcy Lotnictwa Frontowego. Tam też 14.04.1917 r. trafiono na odpowiedź co do przedmiotu projektów wynalazczych Dmowskiego. Otóż 14 lipca 1916 r. naczelnikowi Sztabu Głównodowodzącego Dmowski przedstawić miał kilka swoich pomysłów:
- miny przeciwlotniczej, który to projekt jeden z oficerów określił krótko: bzdura- narusza prawo zachowania energii,
- trzypiętrowego transportera, którego prototypem miała być wspomniana wyżej mina przeciwlotnicza, to również zyskało lakoniczną ocenę na marginesie zgłoszenia- bzdura,
- cichego sterowca cięższego od powietrza, co opatrzono uwagą skrajnie głupie wyobrażenie.
Konstrukcje:
Dmowski balon, 1895, projekt balonu obserwacyjnego.
Dmowski samolot, 1910- 1911, projekt samolotu pionierskiego, bombowego.
Dmowski sterowiec, 1916- 1917, projekt sterowca wojskowego.
Źródło:
[1] Januszewski S. "Pionierzy. Polscy pionierzy lotnictwa 1647- 1918. Tom 1". Fundacja Otwartego Muzeum Techniki. Wrocław 2017.
[2] Januszewski S. "Tajne wynalazki lotnicze Polaków: Rosja 1870-1917". Wydawnictwo: Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej. Wrocław 1998.