Dmowski sterowiec, 1916- 1917
W dniu 12.07.1916 r. Bolesław Dmowski zawiadomił cara Rosji, że wynalazł maszynę latającą. Kancelaria Mikołaja II przekazała to pismo naczelnikowi Narczyńskiego Okręgu Wojskowego, na terenie którego Dmowski wówczas przebywał. Jakiś czas później to zgłoszenie Dmowskiego stało się przedmiotem gorączkowych poszukiwań i źródłem bogatej korespondencji pomiędzy Komitetem Technicznym Głównego Zarządu Wojskowo- Technicznego (GWTU), naczelnikiem Sztabu Głównodowodzącego, Ministerstwem Sprawiedliwości i Ministrem Wojny.
Wydaje się, że Dmowski, zniecierpliwiony brakiem reakcji na jego propozycje wynalazcze, napisał 17.03.1917 r. skargę do Ministra Sprawiedliwości. W piśmie Dmowskiego znalazła się wzmianka, że projekty swoich maszyn latających już 14.07.1916 r. przedstawiał wielkiemu księciu Aleksandrowi Michajłowiczowi, zastępcy dowódcy IV Armii i oficerom jego sztabu. To stało się punktem wyjścia poszukiwań, z listów Dmowskiego nie bardzo bowiem było wiadomo, jakie to wynalazki były jego dziełem, a ich opisu i rysunków nie sposób było odnaleźć. Gorący ślad prowadził do Sztabu Głównodowodzącego a stamtąd do dowódcy Lotnictwa Frontowego. Tam też 14.04.1917 r. trafiono na odpowiedź co do przedmiotu projektów wynalazczych Dmowskiego. Otóż 14 lipca 1916 r. naczelnikowi Sztabu Głównodowodzącego Dmowski przedstawić miał kilka swoich pomysłów:
- miny przeciwlotniczej,
- trzypiętrowego transportera, którego prototypem miała być wspomniana wyżej mina przeciwlotnicza,
- cichego sterowca cięższego od powietrza, co opatrzono uwagą skrajnie głupie wyobrażenie. Utrzymywać się miał w powietrzu pod działaniem żyroskopowo zawieszonego wirnika napędzanego silnikami. Gen. mjr Barsow- naczelnik kancelarii dowódcy Lotnictwa Frontowego, który na potrzeby sztabu projekt oceniał, zapisał: bzdura, już dlatego sterowiec jest głośny. 17.04.1917 r. opinię Barsowa odnośnie pomysłu cichego sterowca a wyrażała ona stanowisko Głównodowodzącego i jego Sztabu- przesłano Dmowskiemu.
Źródło:
[1] Januszewski S. "Pionierzy. Polscy pionierzy lotnictwa 1647- 1918. Tom 1". Fundacja Otwartego Muzeum Techniki. Wrocław 2017.
[2] Januszewski S. "Tajne wynalazki lotnicze Polaków: Rosja 1870-1917". Wydawnictwo: Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej. Wrocław 1998.