Tobiański "chateau aérien", 1893

Projekt balonu na uwięzi- platformy widokowej. Polska / Belgia.
Balon widokowy ”Chateau aérien”- Wystawa Powszechna w Antwerpii, 1894 r. Poster reklamujący projekt, z windą pomysłu Tobiańskiego. (Źródło: Januszewski S. ”Wynalazki lotnicze Polaków 1836- 1918”).
W lutym 1893 r. na posiedzeniu Société Française de Navigation Aérienne omawiano prace Leopolda Tobiańskiego i współpracującego z nim aeronauty Augusta Toulet. Prezentowano pomysły Tobiańskiego zwią­zane z Wystawą Powszechną w Antwerpii 1894 r., m. in. projekt "chateau aérien", gigantycznego zelektryfikowanego balonu na uwięzi, który energię czerpać miał z akumulatorów systemu Tobiańskiego, pa­tentowanych w 1899 r. w Wielkiej Brytanii (patent nr 13.826),  w Szwajcarii (nr 20.125) i na Węgrzech (nr 16.855).

Balon ten złożony w istocie z dwu cylindrycznych aerostatów, każdego o pojemności 89 000 m3 dźwigać miał bogato iluminowane światłem elektrycznym platformy, mieszczące m.in. restaurację. Publiczność docierać miała tam dwoma windami (małymi balo­nami poruszającymi się po torowisku linowym) łączącymi powietrzny pałac z dworcem lotniczym, o którym mowa przy okazji prezentacji innego wy­nalazku Tobiańskiego (Tobiański balon- pociąg). Balon, o którym mowa zbudowany miał być z aluminium, stali i bambusu. Każda z gondol mieścić miała 150 pasaże­rów. Z projektem Tobiańskiego konkurował inny, autorstwa CLément'a de Saint-Marcq- niemniej fantastyczny .

Tobiański szeroko popularyzował swój pomysł licząc, że stanie się clou Wystawy. Mówił o nim m.in. na posiedzeniach Société Française de Navigation Aérienne, szeroko pisała o nim prasa belgijska, a Le Magasin Pittoresque zamieś­cił rysunek "chateau aérien". Inauguracja Wystawy łączyć się miała z bankietem urządzonym na jego platformie, na wysokości 500 metrów nad ziemią. Koszt tego powietrznego pałacu szacowano na 0,5 miliona franków.

Realizacji projektu nigdy nie podjęto. Ale Tobiański tak łatwo się nie pod­dawał. W czasie Wystawy Powszechnej w Antwerpii eksponował projekt swe­go "chateau aérien". Pod pompatycznym mianem stworzył Institut National Aerostation, Spółkę Akcyjną dla realizacji pomysłu "Pałacu Powietrznego".

Źródło:

[1] Januszewski S. "Pionierzy. Polscy pionierzy lotnictwa 1647- 1918. Tom 1". Fundacja Otwartego Muzeum Techniki. Wrocław 2017.
[2] Januszewski S. "Wynalazki lotnicze Polaków 1836- 1918". Fundacja Otwartego Muzeum Techniki. Wrocław 2013.
blog comments powered by Disqus