Tobiański "Nautilus", 1894

Projekt sterowca pionierskiego. Polska / Belgia.
”Nautilus”, układ sterowca pomysłu Leopolda Tobiańskiego (widok z boku; przekrój podłużny). (Źródło: Januszewski S. ”Wynalazki lotnicze Polaków 1836- 1918”).

W dniu 19.02.1894 r. Leopold Tobiański zgłosił w Belgii do opatentowania statek powietrzny "Nautilus". Patent wynalazczy nr 108.600 wydano mu 28.02.1894 r.

Wewnątrz cylindrycznego balonu sytuował komin otwarty od dołu i góry, w którym umieszczał gondolę ograniczając w ten sposób opory szkodliwe. Komin ten łączył się z górną powierzchnią zbiornika gazu gdzie zabudowano po­kład z relingiem, na którym umieszczono maszt z żaglem rozwijanym w przypadku korzystnego dla lotu kierunku wiatru. Sterowanie żaglem odbywa się z gondoli. W środkowej, otwartej do dołu części gon­doli umieszczono śmigło o osi pionowej. Zmiany kierunku jego ciągu mają umożliwiać sterowanie lotem w płaszczyźnie pionowej.

Siłę napędową daje śmigło ciągnące umieszczone na wale w osi balonu i poprzez system odpowiednich transmisji i prze­kładni połączone z silnikiem w przedziale maszyno­wym gondoli. W części rufowej balonu, w jego osi podłużnej zamontowano ster kierunku wzorowany na usterzeniu statku wodnego, którego rudel znajduje się w gondoli. Zbiornik gazu nośnego dzielony na autonomiczne przedziały. Balon wyposażony jest także w balonet wyrównujący ciśnienie wewnętrzne zbior­nika gazu.

Intencją wynalazcy była optymalizacja formy oraz układu napędowego sterowca i maksymalna redukcja oporów szkodliwych. Z koncepcją tego balonu łączy się inny projekt Tobiańskiego, także patentowany, a odnoszący do systemu komunikacji powietrznej (Tobiański balon- pociąg). Tobiański nie realizował swej idei, chociaż jego współpraca z aeronautą belgijskim Augustem Toulet może wskazywać, że posiadał takie plany. O ich zaniecha­niu zadecydowała być może przedwczesna śmierć Touleta, który zginął w 1895 r. w katastrofie balono­wej, a może koncentracja uwagi wynalazcy na innych pomysłach.

Galeria

  • ”Nautilus” (rzut z góry na napęd steru kierunku; przekrój przez gondolę z wirnikiem oraz szczegóły usytuowania gondoli wewnątrz powłoki gazowej statku powietrznego). (Źródło: Januszewski S. ”Wynalazki lotnicze Polaków 1836- 1918”).

Źródło:

[1] Januszewski S. "Pionierzy. Polscy pionierzy lotnictwa 1647- 1918. Tom 1". Fundacja Otwartego Muzeum Techniki. Wrocław 2017.
[2] Januszewski S. "Wynalazki lotnicze Polaków 1836- 1918". Fundacja Otwartego Muzeum Techniki. Wrocław 2013.
blog comments powered by Disqus