Czajkowski Leon Władysław
Leon Władysław Czajkowski urodził się w 1854 r. w Gielnowie k/Radomia. Inżynier, emigrant, student Szkoły Politechnicznej we Lwowie. W 1877 r. podczas wojny rosyjsko- tureckiej, zaciągnął się do Legionu Polskiego, utworzonego przez Józefa Jagmina przy armii tureckiej. Po zakończeniu działań wojennych ukończył we Lwowie przerwane studia i powrócił do Turcji. Budował koleje żelazne w Azji Mniejszej, był współwłaścicielem kopalni węgla kamiennego w Turcji. W 1907 r. przeniósł się do Francji, wkrótce zapadł na zdrowiu i do końca życia przebywał w paryskim zakładzie św. Kazimierza. Miał córkę i syna Bolesława, ppor. armii francuskiej, który 9 maja 1915 zginął w bitwie pod Arras.
Jeszcze podczas pobytu w Turcji opracował projekt aparatu latającego, mającego wiernie odtwarzać lot ptaka. Pragnienie jego udoskonalenia i realizacji było również jedną z przesłanek decyzji o wybraniu Francji jako kraju osiedlenia. Jego współpracownikiem został tutaj Stanisław Koch, od lat pracujący we Francji. Wspólnie też opatentowali pomysł Czajkowskiego, oparty- jak zapewniał wynalazca- na nieznanych dotąd zasadach.
Według Czajkowskiego istota lotu ptaka polega na tym, że skrzydła szukając oparcia sprężają pewną ilość powietrza. Mięśnie naciągają się do tego stopnia, że spłaszczony korpus, wykorzystując chwilowe podparcie, wzlatuje w górę, bowiem sprężone przez skrzydła powietrze stawia większy opór aniżeli sam korpus. Ten ostatni nie mógłby utrzymać się w powietrzu do powtórnego uderzenia skrzydeł gdyby nie nastąpiło rozprężenie mięśni. Jego efektem jest rozrzucenie skrzydeł. Są one znacznie lżejsze od korpusu i podczas ruchu w przód, i w górę jeszcze raz unoszą spłaszczony korpus, po czym cykl się powtarza. Wszystkie te ruchy wiernie odtwarzać miał aparat stanowiący przedmiot ochrony praw wynalazczych, określonych patentem nr 395.771 zgłoszonym we Francji 14 sierpnia 1908 r., a wydanym 7.01.1909 r. na aparat latający (Appareil volant). Rozwiązanie wynalazcze dotyczyło statku powietrznego typu ornitoptera, w którym mechanizm ruchu skrzydeł nadawać miał im odpowiednią oscylację, połączoną ze zmianą kątów nastawienia, umożliwiając zarazem sterowanie lotem.
Konstruktorzy nie zrealizowali swego projektu.
Leon Czajkowski zmarł 28.05.1920 r. Cieszył się opinią nadzwyczaj prawego człowieka. Był łubiany i szanowany w kręgach emigracji polskiej.
Konstrukcje:
Czajkowski- Koch Appareil volant, 1908- 1909, projekt ornitoptera pionierskiego.
Źródło:
[1] Januszewski S. "Pionierzy. Polscy pionierzy lotnictwa 1647- 1918. Tom 1". Fundacja Otwartego Muzeum Techniki. Wrocław 2017.[2] Januszewski S. "Wynalazki lotnicze Polaków 1836- 1918". Fundacja Otwartego Muzeum Techniki. Wrocław 2013.