Baranowski Stefan

Stefan Baranowski. (Źródło: archiwum).
Stefan Baranowski (ros. Степан Иванович Барановский) urodził się w 1817 r. Syn Jana, poddany Cesarstwa Rosyjskiego uczony i wynalazca, ojciec Włodzimierza (1846- 1879) wynalazcy na polu artyle­rii, który zginął wskutek eksplozji w trakcie prób z kolejną swą armatą. Armata jego pomysłu z 1875 r. stosowana była w armii rosyjskiej do I wojny świato­wej- egzemplarz tej i innych armat Włodzimierza Baranowskiego eksponowany jest w Muzeum Artylerii w Petersbur­gu.

Stefan Baranowski kończył gimnazjum w Czernihowie, później studiował języki wschodnie na Uni­wersytecie w Petersburgu. W 1836 r. został nauczycie­lem, najpierw w Pskowie a następnie w Petersburgu. Wiatach 1842- 1863 był lektorem języka rosyjskiego na Uniwersytecie w Helsingforsie (Finlandia). Po­wrócił do Rosji by dopilnować prac nad swymi wyna­lazkami (planimetr i pantograf, sprężarka powietrza, kolejowy wóz motorowy, okręt podwodny, zaprojek­towany z udziałem syna Włodzimierza). Udało mu się wdrożyć jedynie pomysł lokomotywy poruszanej sprężonym powietrzem, która znalazła zastosowanie na kolei podmiejskiej. Wynalazek ten przyniósł mu order św. Włodzimierza i premię pieniężną. Wg pro­jektów Baranowskiego miały być wyznaczone szlaki kolejowe od Orenburga, przez Taszkient i Samarkandę, do górnego biegu rzeki Amu- Daria, od Saratowa wzdłuż zachodnich stoków gór Uralu i kolej transsy­beryjska, od Orenburga do Władywostoku. Baranow­ski wykonywał też projekty dróg bitych, kreślił mapy. Był nadzwyczaj zdolnym.

Znał wiele języków euro­pejskich, w tym również szwedzki, fiński, a także arabski, turecki i perski. Pozostawił wiele publikacji z zakresu językoznawstwa, teologii, geografii, historii literatury, socjologii, ekonomii, statystyki i mechani­ki. W 1867 r. mianowano go inspektorem i kurato­rem szkół w zachodniej Syberii. Rok później podał się do dymisji, ale do końca życia wykonywał różne pra­ce na rzecz ministerstw spraw wewnętrznych, komu­nikacji i oświaty.

Przez wiele lat zajmował się również problematyką budowy statku powietrznego. W latach 1881- 1883 prowadził prace nad projektem aparatu latającego, który określał mianem "Letun"- latawiec. Pomimo starań, nie doszło do realizacji projektu, ponieważ odrzucono wszystkie prośby wynalazcy o dotowanie jego prac.

O lotniczych pracach Baranowskiego donosiły również czasopisma Europy. Między innymi w 1889 r. na łamach popularno- naukowego wiedeńskiego Der Stein der Weisen opublikowano artykuł Armanda von Schweigera- Lerchenfelda pt. Neue Experiment in der Flugtechnik, w którym obok prac i aparatów latających Knoxwella, Giffarda, Dupuy de Lôme, Wölferta, Haenleina, Pétina, Renarda i Krebsa przed­stawiał również projekt statku powietrznego Bara­nowskiego.

Stefan Baranowski zmarł w 1893 r.

Konstrukcje:
Baranowski "Letun", 1881- 1883, projekt samolotu pionierskiego i wojskowego.

Źródło:

[1] Januszewski S. "Pionierzy. Polscy pionierzy lotnictwa 1647- 1918. Tom 1". Fundacja Otwartego Muzeum Techniki. Wrocław 2017.
[2] Januszewski S. "Tajne wynalazki lotnicze Polaków: Rosja 1870-1917". Wydawnictwo: Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej. Wrocław 1998.
blog comments powered by Disqus