AT-5, 2019

Samolot sportowo- turystyczny i szkolny. Polska.
Samolot szkolny AT-5 w trakcie budowy. (Źródło: Przegląd Lotniczy Aviation International nr 4/2019).

Projekt samolotu AT-5 został opracowany przez Tomasza Antoniewskiego. W projektowaniu samolotu konstruktor wykorzystał doświadczenia zdobyte przy budowie poprzednich swoich konstrukcji, w szczególności Aero AT-3 i Aero AT-4. Do realizacji tego projektu została powołana spółka AT-P AVIATION Sp. z o.o..

Według pierwotnych założeń konstruktora miał to być dwumiejscowy ekonomiczny i ekologiczny samolot szkolny, charakteryzujący się niewielkim zużyciem paliwa oraz niską emisją hałasu. Płatowiec miał być wytrzymały oraz łatwy i tani w eksploatacji i ewentualnych naprawach a przede wszystkim charakteryzować się dużym bezpieczeństwem zarówno w locie jak i na ziemi . Dlatego zastosowano metalową strukturę kadłuba i skrzydeł, w połączeniu z elementami kompozytowymi. Otrzymał również nowoczesną, cyfrową awionikę dopasowaną do potrzeb użytkownika. Samolot ma pozwalać na szkolenie w sytuacjach związanych z niską prędkością lotu i przeciągnięciem oraz wyprowadzaniem z korkociągu. Interesującym pomysłem jest wyposażenie samolotu w trzecie miejsce dla pasażera. Obserwacja czynności pilota przez ucznia bez stresu wynikającego z pilotowania samolotu ma pozwolić na pełniejsze i szybsze opanowanie właściwych umiejętności, czyli do pewnego stopnia zwiększyć efektywność procesu szkolenia w locie. Przy pełnym zatankowaniu w wersji z chowanym podwoziem i systemem BRS masa pasażera jest ograniczona do 70 kg, ale w przypadku załogi dwuosobowej miejsce to pozwala na przewóz bagażu o tej masie bez przeciążania konstrukcji.

Projekt samolotu powstał w 2012 r. AT-5 to efekt dofinansowanego przez Unię Europejską projektu: AT-5 - stworzenie światowego standardu bezpieczeństwa w szkolnictwie lotniczym (POIG.01.04.00-14-086/12). W trakcie realizacji projektu z uwagi na duży popyt rynkowy pojawiła się koncepcja stworzenia wersji samolotu dla bardziej wymagających prywatnych i biznesowych nabywców z lotnictwa ogólnego.  Niezwykle bezpieczny i ekonomiczny samolot stał się trzymiejscowy, z przestawianym śmigłem i chowanym podwoziem, wyposażonego w spadochronowy system ratunkowy i szereg systemów bezpieczeństwa .

Wersja samolotu o nazwie "Student" przeznaczona jest do szkolenia podstawowego i powstała w wyniku konkretnego zamówienia z polskiego  rynku szkolnego . W wersji tej zastosowano podwozie stałe z kołem przednim. Mechanizacja płata, charakterystyki napędu oraz wleczone wahacze podwozia głównego mają umożliwić korzystanie z nieutwardzonych pasów o ograniczonej długości.

Zgodnie z założeniami projektu, również zaawansowana wersja samolotu, z chowanym podwoziem, oferować miała wysoki poziom bezpieczeństwa. Cel ten miał być zrealizowany poprzez instalację w kadłubie spadochronowego systemu ratunkowego BRS, zastosowanie pasów bezpieczeństwa wyposażonych w poduszki powietrzne (Air Bagi) oraz montaż w przedziale silnikowym instalacji przeciwpożarowej. Trwały również prace nad wdrożeniem innowacyjnego systemu ostrzegającego przed startem o niewłaściwym wyważeniu co ma szczególne znaczenie w lotach na trening korkociągu.

Sposób zamocowania jednostki napędowej przewiduje możliwość zastosowania silnika o mocy do 103 kW (140 KM). W takim przypadku rozważana była czteromiejscowa konfiguracja wnętrza kabiny, umożliwiająca szkolenie do licencji zawodowej na typie samolotu określanym jako Complex. Wstępnie przeanalizowana też została możliwość konfiguracji płatowca do wersji przeznaczonej do holowania szybowców. Poza wersją certyfikowaną, samolot będzie oferowany również w kategorii Special. Umożliwi to zakup AT-5 przez tych klientów, którzy wykorzystywać go będą do własnych nie komercyjnych celów, rekreacyjnych lub biznesowych.

W projektowaniu samolotu zastosowano zaawansowane metody numeryczne, zarówno jeżeli chodzi o projekt struktury płatowca, jak i obliczenia aerodynamiczne. W analizie aerodynamicznej, wytrzymałościowej i konstrukcyjnej samolotu, a także w jego wykonaniu uczestniczyli naukowcy z Wydziału Mechanicznego, Energetyki i Lotnictwa Politechniki Warszawskiej, Instytutu Lotnictwa i Wojskowej Akademii Technicznej, a także specjaliści z szeregu polskich, wysoko- specjalizowanych firm.

W celu sprawdzenia poprawności obliczeń został zbudowany i oblatany samolot skalowany  w skali 1:3  podobny dynamicznie co zapewniło dużą powtarzalność własności lotnych samolotu pełnowymiarowego. Program prób w locie potwierdził zakładane właściwości lotne, a przede wszystkim poprawne zachowanie samolotu na krytycznych kątach natarcia, stateczność statyczną i dynamiczną oraz bezpieczne wykonywanie korkociągu.

Po zakończeniu prac nad geometrią zewnętrzną płatowca i wewnętrzną konstrukcją skrzydeł, kadłuba i usterzenia przystąpiono do budowy prototypów. Pierwszy płatowiec został przeznaczony do badań statycznych, następny jest przeznaczony do prób w locie. Struktury samolotu zostały zbudowane w Mielcu.

Na początku 2019 r. firma posiadała wstępne zamówienia na 10 AT-5 w dwumiejscowej wersji "Student".

Konstrukcja.
Dwu- lub trzymiejscowy dolnopłat o konstrukcji metalowej.
Skrzydła o konstrukcji metalowej. Wyposażone w klapy Fowlera na prowadnicach i szczelinowe lotki. Zbiorniki paliwa w skrzydłach o maksymalnej pojemności 150 litrów.
Kabina zakryta. Miejsca pilotów obok siebie, z opcjonalnym trzecim miejscem dla pasażera w osi symetrii kadłuba.
Podwozie trójkołowe z kołem przednim. W wersji szkolnej- stałe.

Wyposażenie- dostosowane do wykonywania lotów w warunkach VFR i VFR noc a docelowo również IFR. Awionika samolotu jest dopasowana do wymagań nabywcy.
Instalacja podwoziowa napędzana elektrycznie

Silnik- turbodoładowany silnik Rotax 914F o mocy startowej 84,5 kW (115 KM).

Dane techniczne AT-5, obliczeniowe (wg [1]):
Rozpiętość- 8,98 m, długość- 7,8 m, wysokość- 2,81 m, powierzchnia nośna- 10,17 m.
Masa pustego samolotu- 475 kg, masa startowa max- 780 kg.
Prędkość nieprzekraczalna- 298 km/h, prędkość przelotowa-259 km/h, prędkość manewrowa- 198 km/h, prędkość minimalna- 81 km/h, wznoszenie- 6 m/s, pułap- 4877 m, zasięg- 1520 km.

Galeria

  • AT-5, rysunek w rzutach. (Źródło: Tomasz Antoniewski via Mikołaj Lech).

Źródło:

[1] Kurek A. „Konstrukcje. AT-5. Do szkolenia i turystyki”. Przegląd Lotniczy Aviation International nr 4/2019.
[2] atp-aviation.com.
[3] Tomasz Antoniewski - informacje.
[4] Mikołaj Lech - informacje.

blog comments powered by Disqus