Żurakowski Eksperymentalna łódź żaglowa Model April 1995, 1995

Projekt eksperymentalnej łodzi żaglowej, będącej skrzyżowaniem szybowca i żaglówki. Kanada / Polska.
Eksperymentalna łódź żaglowa Model April 1995 skonstruowana przez Janusza Żurakowskiego, która była skrzyżowaniem szybowca i żaglówki. (Źródło: Przegląd Lotniczy Aviation Revue nr 5/1995).

Inż. Janusz Żurakowski, sławny pilot doświad­czalny, wycofał się z lotnictwa na początku lat 1960- tych po zamknięciu kon­traktu naddźwiękowca Avro Canada CF-105 "Arrow", którego próby w locie prowadził. Oprócz latania jego pasją jest żeglarstwo. Swoją wiedzę z zakresu aero­dynamiki lotniczej na początku lat 1990- tych wykorzystał do opracowani założeń do projektu eksperymentalnej łodzi żaglowej, przeznaczonej do pobicia aktualnego rekordu świata prędkości wynoszącego 46,2 węzłów.

W kwietniu 1995 r. powstał projekt koncepcyjny Eksperymentalnej łodzi żaglowej Model April 1995. Wybrane przeze konstruktora rozwiązanie stanowiło skrzyżowanie szybowca i żaglówki. W celu zapewnienia najwyższych osiągów zos­tały wzięte pod uwagę następujące czynniki:
- aby efektywnie kreować siłę napędzającą, żagle otrzymały postacie skrzydeł, których struk­tura jest na tyle sztywna aby zapewnić stałość kształtu profilu,
- przy wyższych prędkościach żagle mają duży współczynnik wydłużenia aerodyna­micznego, gdyż odstęp pomiędzy żaglem i skrzydłem poziomym został wyeliminowany,
- żagle powodują silny moment przechy­lający, który w klasycznych żaglówkach jest równoważony ciężarowo (ciężki kil, prze­mieszczanie załogi lub balastu jak w katamaranie). Dużo lepszym rozwiązaniem tego problemu jest wyważenie aerodynamiczne za pomocą skrzydeł z lotkami. W tym projekcie skrzydło zostało użyte do sterowania poprze­cznego. Na niższych prędkościach siła nośna skrzydła miała spowodować zmniejszenie oporów hydrodynamicznych. Na dużych prędkościach w wodzie pozostają jedynie obrotowy, stero­wany kil i małe powierzchnie stabilizujące. Aby zmniejszyć opór aerodynamiczny na dużej prędkości żaglówka ustawia się prze­ciwnie do pozornego kierunku wiatru (dzięki obrotowemu kilowi). Poprzez wyeliminowanie większej części oporu hydrodynamicznego i wprowadzenie sił aerodynamicznych bardzo efektywnych przy dużych prędkościach byoby możliwe osiągnięcie maksymalnej prędkości ponad 3- krotnie większej niż prędkość wiatru.

Przy ok. 15- 20 węzłach łódź powinna znaj­dować się całkowicie nad wodą wspierana na podwodnym stabilizatorze poziomym i utrzy­mywana przez siłę nośną skrzydeł. Na pręd­kościach bliskich maksymalnej siła nośna skrzydeł równoważy cały ciężar łodzi przy niewielkiej lub braku pomocy stabilizatora. W tych warunkach łódź jest niestabilna i wymaga ciągłego sterowania by utrzymać ją frontem do kierunku wiatru pozornego, z kabiną pilota znajdującą się na właściwej pozycji. Konstruktor przewidywał zasto­sowanie szybowcowego układu sterowania:
- sterowanie kierunkiem- ster kierunku ob­sługiwany za pośrednictwem pedałów,
- sterowanie podłużne- ruch drążka w przód i w tył zmienia kąt wychylenia steru wysokości,
- sterowanie poprzeczne- ruch drążka w bok powoduje wychylenie lotek w celu zrówno­ważenia momentu przechylającego od żagla,
- przed osiągnięciem wysokiej prędkości optymalne położenie kilu i kąta nastawienia żagli reguluje się przy pomocy dźwigni obsłu­giwanych lewą ręką.

Konstruktor uważał, że dalsze badanie tego typu żaglówki jest uzasadnione, ze względu na tkwiący w niej potencjał uzyskiwania dużych prędkości. Jednak mnóstwo innych pro­blemów właściwych każdemu nowemu projektowi musiałoby zostać jeszcze rozwiązana na drodze badań teoretycznych i doświad­czalnych.

Dane techniczne, projektowane (wg [1]):
Rozpiętość skrzydeł- 12,19 m, długość łodzi- 8,38 m, wydłużenie- 10, powierzchnia nośna- 14,86 m2, całkowita powierzchnia żagli- 10,22 m².
Masa całkowita- 294,84 kg.

Galeria

  • Eksperymentalna łódź żaglowa Model April 1995,  rysunek w rzutach. (Źródło: Przegląd Lotniczy Aviation Revue nr 1/1995).

Źródło:

[1] Żurakowski J. "Szybowiec jako żaglówka". Przegląd Lotniczy Aviation Revue nr 5/1995.

blog comments powered by Disqus