SZD-57 (SZD-51-2), 1992
Konkurs na szybowiec klasy światowej (world class glider), zorganizowany przez FAI, wywołał też odzew w PDPS PZL-Bielsko. Zdecydowano o przygotowaniu do tego konkursu szybowca oznaczonego SZD-57. Powołano grupę koncepcyjną, w której skład wchodzili obliczeniowcy- z dr. inż. Wiesławem Stafiejem, jako konsultantem, na czele- oraz konstruktorzy z sekcji obsługi produkcji seryjnej.
W konstrukcji bielskiej propozycji worldglidera zamierzano wykorzystać rozwiązania zastosowane w sprawdzonym już w eksploatacji szybowcu SZD-51 "Junior". Celem pewnych planowanych zmian miało być znaczne obniżenie kosztów produkcji (niska cena była jednym z warunków przystąpienia do konkursu).
Zmiany te początkowo miały być dość znaczne- m.in. przewidywano zmniejszenie rozpiętości do 13,5 m (obcięcie skrzydeł od strony kadłuba), adaptowanie lżejszego o ok. 1,5 kg usterzenia wysokości z SZD-48 "Jantar Standard 3", przywrócenie koła o średnicy 350 mm i inne. Decyzją ówczesnego dyrektora zakładu, inż. Jerzego Śmielkiewicza, zmiany ograniczono ostatecznie do automatycznego sprzęgu napędu steru wysokości, wykonania zbiorników balastowych w skrzydłach (łącznie na 40 I) oraz oparcia głowy pilota. Modyfikacje te wprowadzono w seryjnym szybowcu "Junior" o numerze fabr. B-2014 (wg [1]- B-2040- błędna informacja).
Konstruktorem większości modyfikacji był mgr inż. Marian Kroczek. Szybowiec otrzymał ostatecznie oznaczenie SZD-51-2, co świadczyło, że jest to kolejna wersja "Juniora". W konkursie zgłoszono go jednak jako SZD-57 (nr rej. SP-P576). Finał konkursu odbył się w Oerlinghausen, w Niemczech, w 1992 r., zwyciężył szybowiec PW-5 "Smyk" na Politechnice Warszawskiej. SZD-57 mimo, że nie zajął satysfakcjonującego miejsca- nie był zbyt nowoczesny- został jako jeden z trzech zgłoszonych tam prototypów dopuszczony do lotów.
Później szybowiec otrzymał znaki SP-3576. Został sprzedany do Danii, gdzie latał ze znakami OY-XSN, później trafił do Austrii i był użytkowany w klubie ASKÖ Flugsportverein Linz z rejestracją OE-5729.
Źródło:
[1] Kubalańca J. "Nie zrealizowane konstrukcje SZD (10)". Przegląd Lotniczy Aviation Revue nr 3/2000.
[2] Pod redakcją A. Glassa i T. Murawskiego "Polskie Szybowce 1945-2011. Problemy rozwoju". Wydawnictwo SCG. Bielsko-Biała 2012.