J-3 "Wróbel", 2003

Ultralekki samolot sportowy. Polska.
Ultralekki samolot sportowy J-3 ”Wróbel”). (Źródło: Copyright Krzysztof Godlewski- ”JetPhotos. Net Photo”).

W latach 1995- 2003 Michał Urbańczyk oraz Marcin Kania podjęli decyzję o budowie samolotu amatorskiego. Nawiązali wówczas kontakt z budowniczymi- amatorami z Bielska- Białej: Wiesławem Płonką, Januszem Karasiewiczem i Eugeniuszem Pieniążkiem. J. Karasiewicz podarował czeską dokumentację jednomiejscowego samolociku Hipp's Superbirds J-3 "Kitten", do­łączając do tego kilka metrów kwa­dratowych powierzchni w swoim no­wo otwieranym Serwisie Samolo­tów Historycznych oraz rurki stalo­we i inne niezbędne materiały do rozpoczęcia budowy.

Dzięki temu w 1995 r. udało się rozpocząć realizację pomysłu. Od tego momentu każdą wolną chwilę spędzali w warsztacie. W trakcie roku szkolnego często urywali się ze szkoły, jechali 350 km by móc przez choćby parę dni popracować przy samolocie. Warsztat daleko od domu to było nie najszczęśliwsze rozwiązanie, jednak Bielsko to prawdziwe zagłębie małego lotnictwa. Pod bacznym okiem wysokiej klasy specjalistów po­wstawały kolejne elementy. W ciągu pięciu lat wytężonej pracy wykonano strukturę kadłuba, usterzeń, podwozia i skrzydeł. Gotowe było oszklenie i skompletowana została większość przyrządów pilotażowych. Samolot otrzymał nazwę J-3 "Wróbel".

Od samego początku budowa sa­molotu została zgłoszona w Inspektoracie Kontroli Cywilnych Statków Po­wietrznych. Bardzo szybko okazało się, że po­siadana dokumentacja jest niekompletna a brak wszystkich szczegółowych rysunków wykonaw­czych był powodem spowolnienia tempa prac ze względu na koniecz­ność często wielokrotnego konstru­owania brakujących elementów i ich poprawiania. Wszystko to zwiększy­ło też koszty budowy.

Owe braki w dokumentacji obu­dziły w jednak Michale Urbańczyku pasję kon­struktorską, która po skończeniu li­ceum zaowocowała rozpoczęciem studiów na Wydziale Mechanicznym Energetyki i Lotnictwa Politechniki Warszawskiej. W 2000 r. będąc na III roku studiów, otrzymał zgodę na przeniesienie samolotu do hangaru Politechniki Warszawskiej celem kontynuowania na nim prac projektowych wymaganych programem studiów.

Najważniejsze zmiany jakie wprowadził w stosunku do pier­wotnej wersji to zastosowanie układu popychaczowo- linkowego do ste­rowania lotkami, zmiana geometrii steru kierunku i przeniesienie zbior­ników paliwa do skrzydeł. Trzeba było też całkowicie zaprojektować podwozie ogonowe wraz z układem jego sterowania.

Gotowy płatowiec 8.10.2000 r. przeszedł pozytywnie państwową próbę statyczną skrzydeł. Samolot został po raz pierwszy publicznie zaprezentowany podczas VII Pikniku Lotniczego w Góraszce (25-26.05.2002 r.) i wzbudził ogromne zainteresowanie. Do szczęśliwego ukończenia budowy brakowało jeszcze jednostki napędowej, której koszt przekraczał możliwości konstruktorów. W 2003 r., dzięki wsparciu życzliwych ludzi i podmiotów, w tym firmy Petrolot Sp. z o.o., udało się nabyć silnik i śmigło (jak również wymaganą przepisami pokładową stację lotniczą), dokończyć strukturę i pokrycie, a także wykonać powłokę lakierniczą. W połowie października 2003 r. odbyła się próba silnika, wykazująca poprawną, pracę całego układu.

Samolot zdobył Grand Prix podczas 10 Stalowowolskiego Zlotu Amatorskich Konstrukcji Lotniczych im. Józefa Gorszczyńskiego (23- 25.07.2004 r.). W 2006 r. samolot ”Wróbel” prezentowany był na Małopolskim Pikniku Lotniczym na Czyżynach w Krakowie.

Konstrukcja:
Jednomiejscowy górnopłat zastrzałowy o konstrukcji mieszanej.
Skrzydło drewniane, kryte płótnem.
Kadłub o konstrukcji kratownicowej, spawany z rur stalowych, kryty płótnem. Osłony silnika oraz grzbiet kadłuba wykonano z blachy duralowej.
Usterzenia o konstrukcji kratownicowej, spawane z rur stalowych, kryte płótnem. Podwozie klasyczne stałe.

Silnik- Rotax 503 o mocy 33 kW (45 KM).

Dane techniczne J-3 ”Kitten” (wg [6]):
Rozpiętość- 9,4 m, długość- 5,2 m, wysokość- 1,8 m, powierzchnia nośna- 10,7 m2.
Masa własna- 205 kg, masa max- 335 kg.
Osiągi obliczeniowe: prędkość dopuszczalna- 180 km/h, prędkość max- 159 km/h, prędkość przelotowa- 120 km/h, prędkość przeciągnięcia- 61 km/h, wznoszenie- 6,3 m/s, doskonałość- 10,5, zasięg- 700 km.

Galeria

  • Ultralekki samolot J-3 ”Wróbel” w trakcie budowy. (Źródło: Przegląd Lotniczy Aviation Revue nr 11/2001).
  • Ultralekki samolot J-3 ”Wróbel” w trakcie budowy. (Źródło: Przegląd Lotniczy Aviation Revue nr 11/2001).
  • J-3 ”Wróbel”, rysunek w rzutach. (Źródło: Przegląd Lotniczy Aviation Revue nr 11/2001).

Źródło:

[1] Liwiński J. ”Rejestr polskich statków powietrznych 2006”. Przegląd Lotniczy Aviation Revue nr 2/2006.
[2] Rusiecki M. ”Czyżyny po raz trzeci”. Przegląd Lotniczy Aviation Revue” nr 8/2006.
[3] goraszka.info.
[4] ”Samolot J-3 Kitten”. Stowarzyszenie Młodych Inżynierów Lotnictwa.
[5] Krawcewicz K. "Stalowa Wola- tam się bywa!". Przegląd Lotniczy Aviation Revue nr 10/2001.
[6] Urbańczyk M. "Lepszy Wróbel w garści…". Przegląd Lotniczy Aviation Revue nr 11/2001.
[7] Peczka R. "Turbia- strzał w dziesiątkę". Przegląd Lotniczy Aviation Revue nr 8/2004.
blog comments powered by Disqus