M-20, 1975
W 1973 r. Polska i Jugosławia rozpoczęła wspólne prace nad przyszłymi samolotami dla potrzeb obu krajów i na sprzedaż na rynki trzecie. W dniu 11.04.1975 r. podpisane zostały Ogólne warunki współpracy naukowo- technicznej pomiędzy Polską Rzeczpospolitą Ludową a Socjalistyczną Federacyjną Republiką Jugosławii (znane pod skrótem PJWG- Polsko- Jugosłowiańska Współpraca Gospodarcza). Został powołany wspólny zespół konstrukcyjny, pracujący równocześnie w Belgradzie i w Warszawie. Pracownicy zespołu pochodzili z biur konstrukcyjnych zakładów UTVA Pancevo, Politechniki Belgradzkiej, WSK-Okęcie i Instytutu Lotnictwa. Ze strony polskiej zespołem kierował dr inż. Ryszard Orłowski z Instytutu Lotnictwa, z jugosłowiańskiej- prof. Stanojević z Politechniki Belgradzkiej. Efektem działania tego zespołu było opracowanie programu produkcji samolotów lekkich- o masie startowej do 5700 kg.
Wspólnie projektowane samoloty polsko- jugosłowiańskie otrzymały oznaczenia M-10, M-11, M-12, M-13, M-20, M-21, M-22 i M-23- nie mają one jednak nic wspólnego ze stosowanymi w tych samych latach i później oznaczeniami samolotów konstruowanych w WSK PZL-Mielec. Pod koniec 1975 r. zapadła w Polsce decyzja o przerwaniu współpracy.
Projekt oznaczony jako M-20 przedstawiał wielozadaniowy, czteromiejscowy samolot krótkiego startu i lądowania, zaprojektowany w układzie jednosilnikowego wolnonośnego grzbietopłata. Miał być przeznaczony do lotów służbowych, szkolenia w startach i lądowaniach STOL, do holowania szybowców, wywożenia skoczków spadochronowych, turystyki, patrolowania i dozoru oraz do szkolenia nawigacyjnego.
Występował znaczny stopień unifikacji struktury z samolotem M-21. Przewidywana cena w 1974 r. to 1 500 000 zł. Planowane rozpoczęcie produkcji seryjnej- koniec 1978 r. Samolot był przewidywany jako następca PZL-104 "Wilga". W jego koncepcji i sylwetce widać wyraźny wpływ samolotu UTVA-66.
Konstrukcja.
Czteromiejscowy wolnonośny grzbietopłat o konstrukcji metalowej.
Płat prostokątno- trapezowy z klapami o dużej rozpiętości.. Kabina zakryta, przewietrzana i ogrzewana. Przewidywano możliwość demontażu drzwi kabiny. Sterownice zdwojone
Podwozie stale z kołem tylnym i ogumieniem niskociśnieniowym, możliwość montażu nart i pływaków.
Wyposażenie- zestaw przyrządów VFR, na życzenie dodatkowe wyposażenie do lotów nocnych.
Silnik- Lycoming IGO-540 o mocy 239/258 kW (325/350 KM) z reduktorem, śmigło stałych obrotów o dużej średnicy (2,56 m).
Dane techniczne M-20, obliczeniowe (wg [1]):
Rozpiętość- 12,5 m, długość- 8,6 m, wysokość-2,7 m, powierzchnia nośna- 20,0 m2.
Masa własna- 900 kg, masa całkowita- 1500 kg.
Prędkość max- 250 km/h, prędkość przelotowa- 220 km/h, wznoszenie- 7,5 m/s, zasięg- 900 km, czas lotu- 4,5 h.
Źródło:
[1] Makowski T. "Polsko- jugosłowiańskie konstrukcie lotnicze". Skrzydlata Polska nr 6/2006.