Bronisławski samolot, 1910

Projekt samolotu pionierskiego. Polska.
Schemat systemu sterowania dwupłata w układzie ”kaczki” wg rysunków z patentu Bolesława Bronisławskiego (Belgia, nr 227. 129 z 1910 r). (Źródło: Lotnictwo Aviation International nr 1/1991).
Dr inż. Bolesław Bronisławski opracował i opatentował w latach 1910- 1911 nowy system sterowania poprzecznego samolotu, mający zastąpić sterowanie za pomocą skręcania końców skrzydeł czy lotkami.

Pierwszy patent na samolot zgłosił w Belgii 27.06.1910 r. i uzyskał nań patent Nr 227, 129. Przedstawiono w nim system sterowania lotem samolotu drogą przemieszczenia płata nośnego. Aby do­konać zmiany wysokości lotu, wynalazca proponował dokonanie obrotu płata wo­kół jego osi poziomej, zwiększając lub zmniejszając kąty natarcia. Celem zaś zmiany kierunku lotu i sterowania nim w płaszczyźnie poprzecznej- przechylanie płata nośnego wokół jego osi pionowej. Bronisławski wskazywał, że manewry płatem mogą być przy tym wzajemnie zsynchronizowane. Płat nośny opierał na jednej lub kilku równoległobocznych ra­mach, które osadzał względem kadłuba samolotu przegubowo, względem dwu osi poziomej i pionowej. Konstrukcję nośną płata łączył ze sterownicą w ten sposób, że przesuwając ją do przodu lub tyłu płat. obracał się kątowo wokół swej osi pozio­mej, a równocześnie przemieszczał linio­wo do przodu lub tyłu. Przechylając ste­rownicę pochylał płat poprzecznie do osi podłużnej samolotu.

System ten Bronisławski opracował z myślą o stosowaniu go w samolotach do­wolnego typu: jedno- lub wielopłatowych, zbudowanych w układzie normal­nym, tandemu lub kaczki (w każdym przypadku stateczniki poziomy i pionowy osadzał nieruchomo). W patencie Bronisławski prezentował swój pomysł na przykładzie samolotu dwupłatowego ty­pu kaczki, w którym górny płat był stały, zaś dolny, ruchomy, pełnił równocześnie funkcje usterzenia wysokości i kierunku. Podkreślał przy tym, że możliwa jest adaptacja tego rozwiązania w odniesieniu do jednego z płatów, kilku lub wszyst­kich w przypadku samolotu wielopłatowego. Idea zawarta w patencie była ra­cjonalna. Sterowanie płatem frapowało wówczas konstruktorów, powstawało wiele pomysłów w różny sposób je roz­wiązujących. Wiele z nich było wdraża­nych, a sterowanie płatem nośnym zyska­ło popularność w latach międzywojen­nych, kiedy to szeroko sięgali ku tej idei twórcy lekkich samolotów typu Mignet HM-14 "Pou-du-Ciel".

Bronisławski nie zrealizował swego po­mysłu. Porzucił go na rzecz rozwiązania prostszego, o mniejszym stopniu kompli­kacji, które zostało zastosowane w samolotach Bronisławski I i Bronisławski II.

Galeria

  • Sterolotki systemu Bolesława Bronisławskiego: 1 - szkic samolotu jedno- lub dwupłatowego z elewonami usytuowanymi w przedniej i tylnej części osi podłużnej. (Źródło: Januszewski S. ”Tajne wynalazki lotnicze Polaków: Rosja 1870-1917”).

Źródło:

[1] Januszewski S. "Stabilizatory Bronisławskiego". Lotnictwo Aviation International nr 1/1991.
[2] Januszewski S. "Pionierzy. Polscy pionierzy lotnictwa 1647- 1918. Tom 1". Fundacja Otwartego Muzeum Techniki. Wrocław 2017.
[3] Januszewski S. "Wynalazki lotnicze Polaków 1836- 1918". Fundacja Otwartego Muzeum Techniki. Wrocław 2013.

blog comments powered by Disqus