Szybowiec szkolny "Wrona" (wg [1]- oznaczany jako WS "Wrona"), został zaprojektowany przez inż. Antoniego Kocjana. Była to kon­strukcja konkurencyjna do CWJ.

Prototyp został zbudowany 1932 r. w Warsztatach Szybowcowych w Warszawie. pierwszy lot wykonał na wiosnę 1932 r. na lotnisku mokotowskim w Warszawie. "Wrona" okazała się bardzo udanym szybowcem szkolnym i wkrótce rozpoczęto jej produkcję seryjną. Szybko znalazła zastosowanie w prawie wszystkich szkołach szybowcowych w Polsce. Była ona także budowana amatorsko przez koła szybowcowe w wielu miejscowościach. W czerwcu 1933 r. Miejski Ośrodek Szybowcowy w Warszawie przerobił jedną "Wronę" dodając jej sklejkową kabinkę i podwozie, aby upodobnić ją własnościami do samolotu. Użyto ją w 1933 r. podczas kursu doświadczalnego na lotnisku mokotowskim, stosując start za samochodem.

W 1934 r. powstała ulepszona wersja "Wrona-bis", nieco powiększona. "Wrony-bis" produkowały Warsztaty Szybowcowe A. Kocjana oraz z licencji Harcerskie Warsztaty Szybowcowe w Warszawie (23 egz.), Warsztaty Kolejowe w Nowym Sączu (3 egz.) oraz Wojskowe Warsztaty Szybowcowe w Krakowie (od 1935 r. zbudowały ok. 230 egz. "Wron-bis") dla Wojskowego Obozu Szybowcowego w Ustjanowej. Około 50 "Wron" i "Wron-bis" zostało zbudowanych przez aerokluby i koła szybowcowe oraz na licencji za granicą. W Polsce wyprodukowano łącznie ok. 450 egz. (wg innych źródeł- ponad 400 egz.). Informacja, że Śląskie Warsztaty Szybowcowe w Bielsku zbudowały 40 egz. jest błędna.

"Wrona-bis" jako szybowiec szkolny miała dobre osiągi, P. Mynarski wykonał na niej w 1936 r. na szybowisku na Żarze lot trwający 4 h. Jednak jej konstrukcja była trochę za słaba i za delikatna w użytkowaniu. Szybowiec był czuły na działanie steru wysokości, a przy przeciągnięciu łatwo wchodził w korkociąg, co było częstym skutkiem błędów popełnianych przez uczniów. Aby usunąć te wady Instytut Techniki Szybownictwa i Motoszybownictwa we Lwowie przeprowadził badania tunelowe "Wrony-bis" w Laboratorium Aerodynamicznym Politechniki Lwowskiej. Badania wykazały, że szybowiec ma za dużą powierzchnię steru wysokości, a za małą statecznika poziomego. Wykonano trzy próby poprawienia szybowca:
- jeden egzemplarz przerobiono w Bezmiechowej, zmieniając powierzchnię steru i statecznika oraz umieszczając na usterzeniu mechanizm różnicowy wychyleń steru. Nadmierną czułość steru usunięto, lecz w celu zrównoważenia ciężaru mechanizmu (2 kg) umieszczonego na usterzeniu trzeba było dać z przodu szybowca ciężar 17 kg, co było niekorzystne,
- drugi projekt polegał na zastosowaniu poprawionego usterzenia i umieszczeniu mechanizmu różnicowego przed środkiem ciężkości szybowca. Projekt zrealizowano na szybowcu użytkowanym w Bezmiechowej i w Ustjanowej. Tę wersję ITS dopuścił do użytku 20.10.1938 r.,
- w trzecim projekcie dodano stałe sloty do "Wrony" poprawionej według drugiego projektu. Przeróbkę wykonano w Bezmiechowej. Szybowiec miał tylko nieznacznie lepszą skuteczność lotek, lecz doskonałość pogorszyła się poważnie. Uznano zastosowanie slotów za niepraktyczne.

Z licencji szybowce "Wrona" były budowane w Bułgarii, Estonii, Finlandii, Jugosławii i Palestynie. W Finlandii używano cztery "Wrony bis" do szkolenia podstawowego. Trzy z nich zostały zbudowane przez Politechnikę Ilmailukerho (Polyteknikkojen Ilmailukerho- PIK) w Helsinkach, czwarta "Wrona bis" została zbudowana w zakładzie Lahden Purjelentokerho w Lahti. Używane były w latach 1936- 1948. W 1938 r. zakłady Polytekknikojen Ilmajlukerho Ry opracowały szybowiec PIK-2 oparty o polską "Wrony bis". Niestety nie zbudowano żadnego prototypu. W 1939 r. jeden lub dwa szybowce "Wrona-bis" zostały zamówione jako okazowe dla Egiptu. Nie zostały dostarczone z powodu wybuchu wojny.

W 1937 r. harcerska grupa szybowcowa kierowana przez W. Szydłowskiego wyjechała z "Wroną" do USA, szkoląc tam grupę polonii amerykańskiej. Szybowiec ten pozostał w USA.

W 1938 r. "Wrony" wyszły z użytku. W 1939 r. było w użyciu w Polsce ponad 400 "Wron-bis". Większość z nich zostało zniszczonych we wrześniu 1939 r. Niewielką ich liczbę przejęli Niemcy z Wojskowego Obozu Szybowcowego w Ustjanowej. Dwanaście z nich niemieckie szybownictwo przekazało w darze szybownictwu Słowacji, gdzie były użytkowane pod nazwą "Vrana".

Wg [1] i [6]- z ogromnej liczby tych szybowców tylko 1 egz. zachował się po zakończeniu II wojny światowej. Wg [5]- w 1944 r. w Krośnie zachowały się 2 szybowce tego typu (oraz dwa typu WWS-2 ”Żaba”) ukryte przez Polaków we wrześniu 1939. Zdemontowane były przechowane w szopie na terenie nieczynnych szybów naftowych McAllan. Pierwsze loty wykonano na nich na szybowisku Białobrzegi na przełomie września i października 1944. Później zdemontowano je ponownie i wywieziono do Rzeszowa, gdzie w garażach poczty przeleżały do wiosny 1945 r. Wiosną 1945 szybowce powróciły do Krosna, gdzie pozostawiono jeden, a drugi przekazano do Instytutu Szybownictwa w Białej. Po remoncie i dopuszczeniu do lotu wykorzystano go do lotów porównawczych z szybowcami SG-38, Grunau 100 ”Wundergleiter”, IS-3 ABC i WWS-2 ”Żaba”. Szybowiec eksploatowano od grudnia 1947 r. do stycznia 1950 r., po czym po skasowaniu przekazano do zbiorów Muzeum Komunikacji w Pilawie, skąd przez Wrocław trafił w grudniu 1963 r. do zbiorów Muzeum Lotnictwa i Astronautyki w Krakowie.

Również dokumentacja techniczna szybowca "Wrona" została przechowana przez cały okres II wojny światowej. Nie została jednak wykorzystana.

W latach 2020- 2022 Jerzy Gruchalski zbudował dokładną replikę szybowca "Wrona" (patrz Gruchalski Kocjan "Wrona").

Konstrukcja:
Jednomiejscowy, kratowy górnopłat zastrzałowy o konstrukcji drewnianej.
Płat prostokątny, dwudzielny, dwudźwigarowy z wykrzyżowaniem między dźwigarami. Nosek do pierwszego dźwigara kryty sklejką, reszta płótnem. Płat podparty dwoma parami drewnianych zastrzałów. Przednie zastrzały "Wrony-bis" usztywnione wspornikami rurkowymi. Płat wyposażony w lotki.
Kadłub składający się ze skrzynki i kratownicy. Do skrzynki zamocowane siodełko, stalowa sterownica ręczna, drewniany orczyk, hak startowy i dwie płozy. Kratownica w płaszczyźnie poziomej usztywniona linkami mocowa­nymi do skrzydeł. Miejsce pilota nie osłonięte.
Statecznik poziomy dzielony, Stateczniki kryte sklejką (we "Wronie-bis" poprawionej- tylko nosek statecznika poziomego), stery płótnem.
Podwozie płozowe. Dwie jesionowe płozy amortyzowane krążkami gumowymi.

Dane techniczne "Wrona" (wg [6]):
Rozpiętość- 8,8 m, długość- 5,6 m, wysokość- 1,9 m, powierzchnia nośna- 13,2 m².
Masa własna- 68 kg, masa użyteczna- 75 kg, masa całkowita- 143 kg.
Prędkość minimalna- 45 km/h, doskonałość przy prędkości optymalnej 50 km/h- 11, opadanie minimalne przy prędkości ekonomicznej 48 km/h- 1,2 m/s.

Dane techniczne "Wrona-bis" (wg [6]):
Rozpiętość- 9,31 m, długość- 5,6 m, wysokość- 1,9 m, powierzchnia nośna- 13,9 m².
Masa własna- 75 kg, masa użyteczna- 75 kg, masa całkowita- 150 kg.
Prędkość minimalna- 45 km/h, doskonałość przy prędkości optymalnej 50 km/h- 11, opadanie minimalne przy prędkości ekonomicznej 48 km/h- 1,2 m/s.