Kocjan "Sroka", 1934

Szybowiec treningowy. Polska.
Szybowiec treningowy ”Sroka”. (Źródło: Glass A. ”Polskie konstrukcje lotnicze 1893-1939”. Wydawnictwa Komunikacji i Łączności. Warszawa 1977).

Inż. Antoni Kocjan zaprojektował w drugiej połowie 1933 r. szybowiec treningowy "Sroka". Miał to być szybowiec treningowy o trochę skromniejszych osiągach, mocniejszy i o niższej cenie od szybowca Kocjan "Komar" i zastąpić szybowce ITS-II. W celu uproszczenia prac nad szybowcem, dano mu kadłub i usterzenie będące modyfikacją tych elementów od "Komara". Takie rozwiązanie problemu było niewątpliwie korzystne z punktu widzenia kosztów produkcji. Natomiast płat był skonstruowany od nowa, o małej rozpiętości i stałej cięciwie, wyposażony w lotki szczelinowe oporowe Friese, po raz pierwszy zastosowane w polskim szybowcu. Skrzydła mocowane były do kadłuba czterema sworzniami typu D.H. Moth, zapewniającymi łatwy demontaż, bez użycia narzędzi.

Budowę prototypu zakończyły Warsztaty Szybowcowe A. Kocjana na wiosnę 1934 r. Szybowiec został oblatany 14.04.1934 r. (start za samochodem) i 18.04.1934 r. (start za samolotem). Próby w locie potwierdziły osiągi obliczeniowe oraz wykazały, że szybowiec jest prawidłowy i łatwy w pilotażu. Prototyp "Sroki" był w 1934 r. używany w Szkole Szybowcowej w Bezmiechowej. Dobre własności pilotażowe i duża wytrzymałość spowodowały, że weszła do produkcji seryjnej dla aeroklubów oraz szkół szybowcowych i stała się podstawowym szybowcem do szkolenia w lotach holowanych oraz do początkowego treningu.

Warsztaty Szybowcowe A. Kocjana wykonały ok. 35 egz. Informacja, że Śląskie Warsztaty Szybowcowe w Bielsku zbudowały dalsze 20 egz. jest błędna.

Na początku 1937 r. Instytut Techniczny Lotnictwa stwierdził konieczność zmiany lotek Friese na zwyczajne, wg rysunków opracowanych w Warsztatach Szybowcowych. Przeróbkę szybowców dokonywano przy okazji remontów w warsztatach aeroklubów i szkół szybowcowych. "Sroki" były produkowane do wybuchu wojny w 1939 r. Prawdopodobnie wszystkie uległy zniszczeniu we wrześniu 1939 r.

Konstrukcja:
Jednomiejscowy zastrzałowy górnopłat o konstrukcji drewnianej.
Płat prostokątny z zaokrąglonymi końcami, dwudzielny, dwudźwigarowy z wykrzyżowaniem między dźwigarami. Keson sklejkowy do pierwszego dźwigara. Część zadźwigarowa kryta płótnem. Płat podparty zastrzałami o kształcie V, wykonanymi z rury stalowej oprofilowanej sklejką. Lotki różnicowe typu Friese, kryte płótnem.
Kadłub o przekroju sześciokątnym, półskorupowy, kryty sklejką. Kabina otwarta z celuloidowym wiatrochronem lub bez niego.
Usterzenie poziome płytowe, dwudzielne, mocowane na rurze obracającej się na łożyskach kulkowych. Ster kierunku odciążony aerodynamicznie. Stery do dźwigarów kryte sklejką, część zadźwigarowa kryta płótnem.
Podwozie płozowe. Płoza przednia jesionowa, amortyzowana klockami gumowymi. Płoza tylna stalowa.

Wyposażenie- tablica przyrządów wyposażona w prędkościomierz, wysokościomierz i wariometr.

Dane techniczne "Sroka" (wg [1]):
Rozpiętość- 11,48 m, długość- 6,2 m, wysokość- 1,7 m, powierzchnia nośna- 15,3 m2.
Masa własna- 96 kg, masa użyteczna- 82 kg, masa całkowita- 178 kg.
Prędkość minimalna- 42 km/h, doskonałość przy prędkości optymalnej 64 km/h- 18, opadanie minimalne przy prędkości ekonomicznej 48 km/h- 0,87 m/s.

Galeria

  • Szybowiec ”Sroka”, rysunek w rzutach. (Źródło: Glass Andrzej ”Polskie konstrukcje lotnicze 1893-1939”).
  • Prototyp szybowca ”Sroka” na ternie Warsztatów Szybowcowych Antoniego Kocjana. (Źródło: ”Polskie konstrukcje lotnicze do 1939”. Tom 3).
  • Szybowiec ”Sroka” w Ustianowej. (Źródło: ”Polskie konstrukcje lotnicze do 1939”. Tom 3).
  • Szybowiec ”Sroka” w locie. (Źródło: ”Polskie konstrukcje lotnicze do 1939”. Tom 3).

Źródło:

[1] Glass A. ”Polskie konstrukcje lotnicze 1893-1939”. Wydawnictwo Komunikacji i Łączności. Warszawa 1977.
[2] Glass A. "Polskie konstrukcje lotnicze do 1939". Tom 3. Wydawnictwo STRATUS. Sandomierz 2008.
blog comments powered by Disqus