Klemm Kl-35, 1935

Samolot sportowy, szkolny. Niemcy.
Samolot sportowy i szkolny Klemm Kl-35 w barwach lotnictwa niemieckiego. (Źródło: via Konrad Zienkiewicz).

W drugiej połowie lat 1930-tych na świecie zaczęto sobie zdawać sprawę, że samoloty w układzie wolnonośnego dolnopłata wkrótce zdominują lotnictwo. Wskazane było zatem przyzwyczajanie pilotów do takiego układu już począwszy od etapu szkolenia podstawowego. W wielu krajach zaczęto budować dość podobne do siebie konstrukcje, pozwalające realizować to zadanie. Do najbardziej znanych należały: niemiecki Klemm Kl-35 i brytyjski De Havilland DH-94 ”Moth Minor”.

Najbardziej znana konstrukcja firmy Klemm-Leichtflugzeugbau Klemm GmbH zbudowana została w 1935 r. z myślą o prywatnych użytkownikach. Prototyp Klemm Kl-35a napędzany silnikiem rzędowym Hirth HM 60R o mocy max 59 kW (80 KM) został oblatany w 1935 r. Drugi prototyp Kl-35b stał się wzorcem seryjnych samolotów Kl-35B napędzanych silnikiem Hirth HM 504A-2 o mocy max 77 kW (105 KM). W 1938 roku wyprodukowano wersję wodnosamolotu Kl-35BW wyposażonego w drewniane lub metalowe pływaki, który pobił kilka światowych rekordów w swojej klasie. Kl 35 używany był również w Czechosłowacji, na Węgrzech, Rumunii i Szwecji, gdzie budowano go na licencji.

W 1938 r. rozpoczęto produkcję zmodernizowanej wersji Kl-35D przeznaczonej dla Luftwaffe. Wersja ta napędzana była silnikiem Hirth HM 60R o mocy maksymalnej 59 kW (80 KM). Kl-35D otrzymał wzmocnione podwozie pozbawione aerodynamicznych owiewek na kołach. Istniała również możliwość wymiany kół na pływaki lub narty. Budowane były również na licencji przez zakłady Fiseler oraz Zlin na terytorium Protektoratu Czech i Moraw. Samoloty te należały do podstawowego sprzętu treningowego niemieckiego lotnictwa wojskowego aż do zakończenia wojny.

Łącznie zbudowano 1341 samolotów tego typu.

Wersją rozwojową samolotu Klemm Kl-35D był samolot Klemm Kl-106 napędzany silnikiem Hirth HM 500 o mocy 73 kW (100 KM).

W Polsce.

Po zakończeniu wojny na terenach zachodniej Polski znalazły się duże ilości niemieckiego sprzętu wojennego, w tym sporo samolotów szkolnych różnych typów. Część z nich, po niezbędnych remontach, zasiliło stan rodzącego się w kraju lotnictwa cywilnego. W Polsce znalazło się kilka pozostawionych przez okupanta maszyn Klemm Kl-35D. Sprawność latania przywrócono dla 2 egz. (SP-AFL, SP-AFM). Zostały odbudowane, po jednym, w PZL Mielec i Okręgowych Warsztatach Lotniczych w Poznaniu. Używane były m.in. przez: Aeroklub Mielecki, Aeroklub Poznański (wg [3]- Oddział Lotnictwa Cywilnego w Poznaniu), Aeroklub Bydgoski, Aeroklub Warszawski.

Konstrukcja:
Dwumiejscowy dolnopłat wolnonośny o konstrukcji drewnianej.
Skrzydła posiadały charakterystyczne wygięcie w kształcie spłaszczonej litery W. Kabiny odkryte.
Podwozie klasyczne stałe.

Silnik- rzędowy:
- Kl-35a, Kl-35D- Hirth HM 60R o mocy max 59 kW (80 KM), wg innych źródeł o mocy 53 kW (72 KM),
- Kl-35B- Hirth HM 504A-2 o mocy max 77 kW (105 KM).

Dane techniczne Kl-35 (wg [1]):
Rozpiętość- 10,4 m, długość- 7,35 m, wysokość- 2,05 m, powierzchnia nośna- 15,2 m2.
Masa własna- 460 kg, masa całkowita- 705 kg.
Prędkość max- 190 km/h, prędkość przelotowa- 172 km/h, wznoszenie- 3,0 m/s, pułap- 4350 m, zasięg- 665 km.

Dane techniczne Kl-35D (wg [4]):
Rozpiętość- 10,4 m, długość- 7,5 m, wysokość- 2,05 m.
Masa własna- 460 kg, masa całkowita- 750 kg.
Prędkość max- 212 km/h, prędkość przelotowa- 190 km/h, prędkość lądowania- 78 km/h wznoszenie- 180,0 m/min., pułap- 4350 m, zasięg- 665 km.

Źródło:

[1] Kolczyński K., Glass A. ”Ujawniony PWS-40”. Lotnictwo nr 3/2007.
[2] Morgała A. ”Samoloty zdobyczne w lotnictwie polskim po 1945 roku”. Lotnictwo z szachownicą nr 23.
[3] Morgała A. ”Polskie samoloty wojskowe 1939-1945”. Wydawnictwo MON. Warszawa 1976.
[4] Murawski M. ”Samoloty Luftwaffe 1933-1945”. Tom 2. Wydawnictwo Lampart. Warszawa 1997.
blog comments powered by Disqus