Elbit "Hermes-900", 2009

Rozpoznawczy i bojowy bezzałogowy aparat latający. Izrael.
Rozpoznawczy i bojowy bezzałogowy aparat latający Elbit ”Hermes 900” w locie. (Źródło: ”Elbit Systems”).
W połowie lat 2000- nych firma Elbit Systems rozpoczęła prace projektowe nad rozpoznawczym bezzałogowym aparatem latającym klasy MALE (Medium Altitude Long Endurance) Elbit „Hermes-900”. Pierwsze informacje na temat nowego BSP ujawniono wiosną 2007 r. Jego konstrukcja bazowała na rozwiązaniach mniejszego bezzałogowca Elbit "Hermes-450". Samolot zachowywał cygarowaty kształt kadłuba, układ napędowy z pojedynczym silnikiem i śmigłem pchającym, usterzenie motylkowe oraz trzypunktowe podwozie z kółkiem przednim. Odróżniał się natomiast układem średniopłata i możliwością chowania podwozia.

„Hermes-900” przeznaczony jest do prowadzenia rozpoznania, zarówno optycznego, radiolokacyjnego, radioelektronicznego, łączności oraz wskazywania celów. Ponadto nowa maszyna miała mieć również możliwość wypełniania roli retranslatora.

Prototyp miał być oblatany jeszcze w 2007 r. Prace badawczo- rozwojowe uległy jednak znacznemu przedłużeniu. Ostatecznie samolot po raz pierwszy wzbił się w powietrze 9.12.2009 r. Po testach samej platformy, które ukończone miały zostać na początku 2010 r., rozpoczęto testy systemów rozpoznawczych, m.in.  głowic elektrooptycznych, systemów rozpoznania radioelektronicznego itd. Testy zostały zakończone w drugiej połowie 2010 r. Do stycznia 2011 r. pierwszy prototyp spędził w powietrzu 350 h. Przekazano wówczas informacje również o rychłym rozpoczęciu prób w locie przez drugi prototyp.

BSP „Hermes-900” charakteryzuje się znacznie rozwiniętą modułowością, co pozwoli na łatwą wymianę i dostosowanie wyposażenia do wypełniania misji o zróżnicowanym charakterze. Samolot osiąga pułap powyżej 9150 m i posiada długotrwałością lotu do 36 h. Został przystosowany do lotów w niesprzyjających warunkach atmosferycznych. Udźwig wynosi 350 kg. Wśród zastosowanych systemów rozpoznania i systemów elektronicznych (w zależności od wymagań odbiorcy) mogą znaleźć się:  głowica elektrooptyczna, laserowy wskaźnik celu, systemy rozpoznania elektronicznego SIGINT oraz COMINT i ELINT i radiolokator SAR. „Hermes-900” może wykorzystywać infrastrukturę i systemy naziemne oraz dowodzenia opracowanych dla BSP „Hermes-450”, w tym stacje kontroli naziemnej. Ułatwić ma to produkcję oraz eksploatację obu bezpilotowców.

Samolot może operować zarówno w trybie autonomicznym jak i kontrolowany przez operatora z ziemi. Do utrzymania łączności ze stanowiskiem kontroli naziemnej oraz transmisji danych BSP wykorzystuje radiowe oraz opcjonalne satelitarne łącze wymiany danych. To drugie pozwala na zwiększenie promienia działania i operacje poza linią horyzontu.  Aparat latający wyposażono także w systemy łączności pozwalające na kontakt z kontrolą ruchu powietrznego oraz systemy identyfikacji swój- obcy. Jedna stacja kontroli naziemnej może obsłużyć dwa BSP.

W czerwcu 2013 r. Elbit zaprezentował również możliwość instalacji systemu samoobrony SPS-65V5, który ma zwiększyć przeżywalność BSP na polu walki. Latem 2014 r. poinformowano o opracowaniu wersji patrolowej morskiej, która ma przenosić prócz głowicy elektrooptycznej radar obserwacji powierzchni morza oraz systemy rozpoznania elektrooptycznego i radioelektrycznego. Dodatkowo BSP miałby otrzymać radiostacje pozwalające operatorowi na kontakt z jednostkami nawodnymi oraz satelitarne systemy łączności, które miałyby pozwolić na wykonywanie patroli w promieniu 1850 km.

Użytkownicy:
- Brazylia- w marcu 2014 roku zawarto umowę na dostawę systemu” Hermes-900” przeznaczonego dla Força Aérea Brasileira. Zakup powiązany był z przygotowaniami do mistrzostw świata w piłce nożnej rozgrywanymi w 2014 r. w Brazylii. Samoloty stacjonowały w bazie w Santa Maria w stanie Rio Grande do Sul położonym w południowej części kraju, przy granicy z Urugwajem ,
- Chile- było pierwszym odbiorcą zagranicznym. „Hermes-900” został zwycięzcą, ogłoszonego w 2010 r., przetargu na dostawy BSP dla Chilijskich Sił Powietrznych (Fuerza Aérea de Chile). Bezpilotowce wyposażone zostały w głowice elektrooptyczne DCoMPASS oraz radary. Według nieoficjalnych informacji BSP wykorzystane miały zostać do patrolowania długiej linii brzegowej Chile. Przyczynić się to miało do obniżenia kosztów tego typu operacji prowadzonych przez załogowe samoloty patrolowe.  Do 2013 r. Chilijskie Siły Powietrzne odebrały 3  BSP „Hermes-900”, z których jeden dostosowano specjalnie do prowadzenia rozpoznania akwenów morskich, w związku z czym otrzymał on radar obserwacji powierzchni morza. Zainteresowanie nabyciem BSP tego samego typu wykazywała również chilijska flota,
- Indie- BSP „Hermes-900” w morskim wariancie patrolowym, we współpracy z firmą Windward, został również zaoferowany Indiom. Oprócz standardowego zestawu systemów rozpoznania złożonego z głowicy elektrooptycznej oraz radaru obserwacji powierzchni SELEX Gabbiano T200, miałby przenosić również systemy rozpoznania radioelektronicznego oraz automatycznej identyfikacji,
- Izrael- pierwszy zestaw z 3 aparatami latającymi, został zamówiony w maju 2010 r. W izraelskiej służbie omawiane BSP otrzymały nazwę własną „Kochav”(Gwiazda).  Pierwsze samoloty miały osiągnąć gotowość operacyjną w 2012 r. Plany zakupu kolejnych BSP tej klasy miały zostać zatwierdzone i umieszczone w pięcioletnim planie zakupów Sił Samoobrony Izraela. Kolejna partia została zamówiona w 2013 r. W 2014 r. były bardzo intensywnie wykorzystywane w czasie tzw. Operacji Protective Edge, czyli kolejnej fazy konfliktu izraelsko- palestyńskiego. Bezzałogowce operowały w rejonie Strefy Gazy.   Przenosiły wówczas  standardowy zestaw systemów rozpoznawczych złożony z głowicy elektrooptycznej oraz systemu systemów rozpoznania systemów łączności (COMINT- Elbit SkyFix)  zdolnych do jednoczesnego monitorowania wybranych transmisji i równocześnie przeszukiwania szerokiego pasma. Ponadto wyposażenie pozwalało na prowadzenie rozpoznania systemów GSM z monitorowaniem i rejestrowaniem przechwyconych rozmów, włącznie z ich zagłuszaniem,
- Kanada- jesienią 2007 r., jeszcze podczas prac projektowych, BSP „Hermes-900” zaoferowano armii kanadyjskiej. Poszukiwała ona wówczas platformy rozpoznawczej w ramach programu „Joint Airborne Intelligence, Surveillance and Reconnaissance Capability” (JAIC). Zakładało, że w przypadku zdobycia kontraktu na dostawy dla sił zbrojnych Kanady samoloty byłyby produkowane i serwisowane na miejscu. Transakcja, której rozstrzygnięcie przewidywano na 2009 r., nie doszła jednak ostatecznie do skutku, a armia kanadyjska wykorzystywała w Afganistanie wypożyczone BSP „Heron”,
- Kolumbia- w 2012 r. zamówiła BSP typów „Hermes-450” i „Hermes-900”. Pierwszy z zamówionych „Hermesów-900” miał zostać dostarczony w lutym 2013 roku. Wraz z bezpilotowcami  dostarczone miały zostać stacje kontroli naziemnej, łącza satelitarne oraz głowice elektrooptyczne Elbit DCoMPASS,
- Meksyk- w styczniu 2012 r. podpisano kontrakt  na dostawy BSP „Hermes-900” dla policji meksykańskiej,
- Szwajcaria- w czerwcu 2014 r. wybór BSP „Hermes-900”, jako następcy eksploatowanych systemów Ruag „Ranger”, ogłosiła szwajcarska agencja zamówień obronnych Armasuisse.  Pierwsze systemy miały być dostarczone w 2017 r. Nie planowano  dostosowania szwajcarskich BSP do przenoszenia uzbrojenia, miały wykonywać jedynie zadania rozpoznawcze.

W Polsce.

W grudniu 2012 r. ogłoszono Program operacyjny rozpoznania obrazo­wego i satelitarnego, w ramach którego planuje się zakup m.in. 4 zestawów (po 3 aparaty lata­jące w każdym) bezzałogowych statków powietrznych klasy MALE pod kryptonimem „Zefir”. Według założeń „Zefir” miałby być zdolny do operowania w promieniu 750- 1000 km oraz mieć możliwość uderzania na cele naziemne za pomocą kierowanych pocisków rakietowych i bomb szybujących. Jednym z kandydatów na BSP klasy „Zefir” jest bezzałogowiec Elbit "Hermes-900".

Konstrukcja.
Bezzałogowy statek powietrzny w układzie średniopłata o konstrukcji kompozytowej.
Skrzydła o dużym wydłużeniu.
Początkowo kadłub otrzymać miał niezbyt skomplikowany w formie kształt, zbliżony do wydłużonego cygara, ze zwężającą się częścią dziobową. Ostatecznie jednak w przedniej części kadłuba pojawiła się charakterystyczna wypukła owiewka tworząca charakterystyczny garb. Pod nią rozmieszczono satelitarny system łączności oraz systemy kierowania lotem.
Usterzenie motylkowe, mocowane do górnej powierzchni kadłuba.
Podwozie trójkołowe z kołem przednim, chowane w locie.
Start i lądowanie odbywa się z pasa startowego z wykorzystaniem własnego napędu.

Silnik-  turbodoładowany Rotax 914 o mocy 84,5 kW (115 KM), zamontowany w końcowej części kadłuba. Śmigło pchające.

Wyposażenie-system automatycznego startu i lądowania, radiowe oraz opcjonalne satelitarne łącze wymiany danych w czasie rzeczywistym, systemy łączności z kontrolą ruchu powietrznego, system identyfikacji swój- obcy, system samoobrony SPS-65V5.

Wyposażenie rozpoznawcze-   głowica elektrooptyczna DCoMPASS firmy Elop Ltd. (istnieje możliwość instalacji elektrooptycznych systemów wielospektralnych firmy Elbit Systems oraz elektrooptycznego systemu Skyeye), laserowy wskaźnik celu, systemy rozpoznania elektronicznego SIGINT oraz COMINT (typu Elbit SkyFix) i ELINT (AES 201V ESM/ELINT) i radiolokator SAR (np. radiolokator SAR/ISAR Gabbiano T200 firmy Salex ES lub radar  obserwacji powierzchni z anteną z aktywnym skanowaniem elektronicznym Thales Searchmaster), system zagłuszania systemów GSM typu Elbit SkyJam.

Dane techniczne „Hermes-900” (wg [2]):
Rozpiętość- 15,0 m, długość- 8,3 m.
Masa użyteczna- 350 kg, masa startowa max- 1180 kg.
Prędkość max- 222 km/h, prędkość przelotowa- 103,7 km/h, pułap operacyjny- ponad 9150 m, długotrwałość lotu max- do 36 h.

Galeria

  • Bezzałogowy aparat latający Elbit ”Hermes 900” prezentowany na targach MSPO 2015 w Kielcach. (Źródło: www.bezzalogowce.pl).

Źródło:

[1] Szopa M. „XXIII Międzynarodowy Salon Przemysłu Obronnego. Bezzałogowe systemy powietrzne”. Lotnictwo Aviation International nr 2/2015.
[2] Gajzler M. „BSP Elbit Systems Hermes 900”. Dziennik Zbrojny.

blog comments powered by Disqus