ITWL "Atrax", 2014
Konstruktorami śmigłowca są inż. pil. Wojciech Lorenc i pil. Krzysztof Figur. Jest to nowoczesna konstrukcja wykonana z kompozytów szklano- węglowych. Został zaprojektowany w układzie oktokoptera (X8). Jest to rozwiązanie polegające na tym, że statek powietrzny jest wyposażony w cztery ramiona, na których końcach znajdują się po dwa elektryczne silniki, napędzające przeciwbieżnie pracujące śmigła. Daje to konstrukcji większą stabilność i bezpieczeństwo. Awaria jednego, a nawet dwóch silników pozwala w kontrolowany sposób na lądowanie maszyny. Dzięki unikalnym rozwiązaniom napędu osiągnięto podstawowe założenie: minimalny czas lotu z głowicą o masie 3 kg przekracza 60 min, a przy zmianie konfiguracji można go zwiększyć nawet do 90 min. Maszyna charakteryzuje się wysoką odpornością na wiatr, na oddziaływanie soli z wody morskiej i lekki deszcz. Może operować z lądowiska o wymiarach 1,5 na 1,5 m. Po wyjęciu ze skrzyni przygotowuje się go do lotu w ciągu 2 min. Rozłożony BSP ma 190 cm średnicy, jednak po złożeniu można zmieścić w samochodzie kombi, van albo pick-up. Przygotowanie maszyny do lotu, podobnie jak jej obsługa, wymaga tylko jednej osoby.
Aparat jest kontrolowany ze stacji naziemnej. Jedna stacja może kontrolować na raz dwa aparaty. Operator może wyznaczyć trasę i zaplanować każdy z parametrów lotu. Na ekranie wyświetlany jest na żywo obraz z pokładowej kamery światła dzienno- nocnego lub termowizyjnej, podstawowe parametry lotu i mapa oparta na danych, w zależności od potrzeb użytkownika.
„Atrax” może być przeznaczony do wojskowych zadań rozpoznawczych lub cywilnych, np. patrolowanie terenów miejskich i leśnych, wspieranie akcji SAR, ocena skutków klęsk żywiołowych, kontrolowanie stanu linii wysokiego napięcia, infrastruktury kolejowej, rurociągów, ochrona osób i mienia, badanie skażeń.
Program budowy smigłowca ruszył w lutym 2014 r. Przeprowadzone badania potwierdziły przyjęte założenia projektowe. Tylko w ciągu pół roku przeprowadzono ok. 60 lotów. Na podstawie tych doświadczeń została dopracowana wersja przedseryjna oznaczona jako „Atrax V3”. BSP przeszedł m.in. badania nad akwenami morskimi podczas Baltic Military Expo 2014. Maszynę testowano nad powierzchnią Bałtyku, gdzie startował i lądował na pokładzie łodzi Tucana Urzędu Morskiego w Gdyni.
Przewidywano, że w przypadku zainteresowania klientów „Atrax” może zostać skierowany do produkcji już w IV kwartale 2014 r.
Śmigłowiec prezentowany był na targach Air Fair 2014 (30- 31.05.2014 r.) w wersji quadrokoptera- wyposażony był tylko w cztery dwułopatowe wirniki napędzane przez 8 silników (po dwa na każdym ramieniu). Innowacyjność bezzałogowca „Atrax” doceniło jury Międzynarodowego Salonu Przemysłu Obronnego w Kielcach w 2014 r., które nagrodziło twórców bezzałogowca nagrodą Defender. ITWL zaprezentował podczas Air Fir 2015 w Bydgoszczy quadrokopter „Atrax” w nowej, uzbrojonej wersji. Maszyna oprócz głowicy obserwacyjnej wyposażona była w zasobnik na 12 niewielkich granatów. Ładunki o masie do 210 gramów występowały w wariantach: dymny, hukowy, hukowo- błyskowy oraz barwiący farbą fluorescencyjną, umożliwiający służbom wychwycenie w tłumie np. członków nielegalnej demonstracji czy innego incydentu.
W skład zestawu obserwacyjnego wchodzą:
- bezzałogowiec „Atrax”,
- stacja naziemna,
- wyposażenie eksploatacyjne,
- skrzynia transportowa dla całego zestawu.
Konstrukcja.
Bezzałogowy statek powietrzny w układzie oktokoptera. Obsługa- 1 osoba.
Konstrukcja wykonana w większości z kompozytów węglowych. Wyjątek stanowią m.in. aluminiowe przeguby na ramionach, służące do rozkładania bezzałogowca do transportu.
Podwozie płozowe, stałe (w razie uszkodzenia można je wymienić). W wersji docelowej V3 będzie podnoszone automatycznie po wzniesieniu się BSP na wysokość powyżej 5 m.
Uzbrojenie- granaty w wariantach: dymny, hukowy, hukowo- błyskowy oraz barwiący farbą fluorescencyjną.
Wyposażenie- autopilot z możliwością planowania misji przed lotem oraz możliwości zmiany parametrów w czasie rzeczywistym. Autopilot posiada funkcję powrotu do domu w przypadku utraty łączności lub niesprawności któregoś z systemów. Możliwość montażu awaryjnego systemu spadochronowego lub pontonowego.
Wyposażenie rozpoznawcze- głowica stabilizowana w trzech osiach z czujnikami optycznymi światła dzienno- nocnego, termowizji oraz dalmierzem.
Cyfrowy układ transmisji danych i obrazu zapewniający łączność dwukierunkową z możliwością kodowania transmisji danych.
Napęd- 8 silników elektrycznych (po dwa na każdym ramieniu), napędzające cztery lub osiem wirników nośnych. Aparat ma możliwość długotrwałego unoszenia się w powietrzu z przewodem dostarczającym mu stale energię z ziemi (w ten sposób staje się on czymś w rodzaju wieży strażniczej).
Dane techniczne „Atrax” (wg [2]):
Rozpiętość między końcówkami śmigieł- 1,90 m, wysokość- 0,65 m.
Masa startowa (w zależności od masy ładunku)- 6-25 kg, udźwig max- 15 kg.
Pułap- 1000 m, promień działania- 5 km, loty prostoliniowe- do 35 km, długotrwałość lotu- 45- 80 min.
Dane techniczne „Atrax” (wg [6]):
Rozpiętość między końcówkami śmigieł- 1,90 m, wysokość- 0,65 m.
Masa startowa max- 15 kg, udźwig max- 10 kg.
Prędkość max- 60 km/h, pułap- 1000 m, promień działania- 5 km, długotrwałość lotu- 1 h.
Galeria
Źródło:
[1] Szopa M. „Atrax- oktokopter z Instytutu Technicznego Wojsk Lotniczych”. Lotnictwo nr 9/2014.[2] „Nowości ITWL: Bezzałogowy Atrax”. Portal-mundurowy.pl.
[3] „Komandosi Formozy przećwiczyli w Gdyni odbijanie statku z rąk terrorystów”. Radio Gdańsk.
[4] Szopa M. „ATRAX – quadrokopter z ITWL”. DEFENCE 24.
[5] Wilewski K. „Atrax – nie tylko do rozpoznania”. Polska Zbrojna.
[6] „Air Fair 2014: Nowy bezzałogowiec z ITWL”. Wiadomości - Altair Agencja Lotnicza.