ITWL "Koliber", ok. 2010

Obserwacyjny bezzałogowy statek powietrzny w układzie wielowirnikowym. Polska.
Obserwacyjny bezzałogowy statek powietrzny w układzie quadrocoptera ITWL ”Koliber”. (Źródło: ”Instytut Techniczny Wojsk Lotniczych”).
Prawdopodobnie w 2010 r. w Zakładzie Samolotów i Śmigłowców Instytutu Technicznego Wojsk Lotniczych został skonstruowany obserwacyjny bezzałogowy statek powietrzny w układzie quadrocoptera „Koliber”.

Śmigłowiec otrzymał charakterystyczny, jajowaty kadłub. Został opracowany w ramach realizacji projektu Opracowanie, wykonanie i badania systemu lekkiego bezzałogowego statku powietrznego pionowego startu i lądowania, który przewidywał budowę lekkiego statku powietrznego, o masie nieprzekraczającej 5 kg, posiadającego możliwości pionowego startu i lądowania. Dodatkowe wymagania to: możliwość lotu z jak najniższą prędkością minimalną oraz wykonanie zawisu w powietrzu. Miał być obsługiwany przez jedną osobę i miał mieć możliwość przekazywania obrazu w czasie rzeczywistym z odległości ok. 3 km. Po złożeniu miał mieścić się w niewielkiej walizce. Projekt finansowany przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju koordynował dr inż. Ryszard Sabak.

BSP „Koliber przeznaczony jest do wykonywania lotów w celu pozyskania danych z obserwacji powietrznej na terenie zurbanizowanym, m.in. dla bezpośredniego wsparcia działań służb mundurowych i służb reagowania kryzysowego lub sporządzania dokumentacji fotograficznej.

System bazuje na lekkiej platformie latającej pionowego startu i lądowania. Lot może być wykonywany z dowolnie małą prędkością, w dowolnym kierunku, śmigłowiec też jest zdolny do zawisu. Pozwala to na długotrwałą, dokładną obserwację wybranych obiektów naziemnych przy wykorzystaniu naturalnych osłon terenowych, jakimi są drzewa lub budynki. Wykorzystanie śmigłowca do takich zadań umożliwia również przerwanie rozpoznania z powietrza z wykorzystaniem skrytego lądowania i wznowienie go na żądanie lub zgodnie z wcześniej założonym planem. Powrót z lotu może nastąpić po kliku godzinach (np. nocą). Szczególnie przydatny śmigłowiec może być w obszarze miejskim o wysokiej zabudowie oraz terenie górzystym. Osiągnięcie stanu gotowości do lotu następuje w ciągu kilkudziesięciu sekund od otworzenia zatrzasku walizki.

Mobilna stacja naziemna pozwala na wcześniejsze zaprogramowanie parametrów trasy lotu oraz łączność i kontrolę nad śmigłowcem podczas realizacji zadania w warunkach dziennych i nocnych w trybie automatycznym. W śmigłowcu zastosowany został, zaprojektowany i wykonany w ITWL, autopilot pozwalający na wykonywanie lotów bez udziału człowieka, np. po wyznaczonej wcześniej trasie. Przy opracowywaniu śmigłowca duży nacisk położono na bezpieczeństwo wykonywania lotów. Wymagało to opracowania wielu algorytmów działania zautomatyzowanego systemu sterowania śmigłowcem w różnych możliwych do zaistnienia sytuacjach kryzysowych. „Koliber” został wyposażony w awaryjny, ratunkowy układ spadochronowy funkcjonujący autonomicznie po zaistnieniu warunków lotu niezgodnych z zaprogramowanymi zadaniami lub uruchamiany przez operatora ze stanowiska naziemnego.

W kwietniu 2011 r. BSP „Koliber” prezentowany był na Międzynarodowych Targach Techniki i Wyposażenia Służb Policyjnych oraz Formacji Bezpieczeństwa Państwa - Europoltech 2011. Natomiast w dniu 12.07.2011 r. uczestniczył w pokazie Bezzałogowych Statków Powietrznych na terenie 23. Bazy Lotnictwa Taktycznego w Mińsku Mazowieckim. W następnym roku był wystawiony na XX Międzynarodowym Salonie Przemysłu Obronnego w Kielcach (3- 6.09.2012 r.).

Podczas targów Europoltech 2015 (15-17.04.2015 r.) na stoisku firmy Comarch wystawiony był bezzałogowiec „Koliber” w nowej wersji. Otrzymał on sześć ramion i sześć wirników, w dodatku skierowanych ku dołowi a nie w górę. Deklarowane para­metry tej wersji to zdolność do przenoszenia 3- kilogramowego ładunku (stanowi go kamera obserwacyjna) i funkcjonowania przez 25 minut. Maszyna może być sterowana bezpośrednio albo wykonywać swoje zada­nia automatycznie.

Wersja ta jest efektem współpracy ITWL i firmy Comarch nad przystosowaniem mini BSL „Koliber” do systemu Comarch SOC (Security Operations Center). Comarch SOC umożliwia gromadzenie danych z dowolnej liczby czujników, kamer, urządzeń pomia­rowych itp., ich automatyczną analizę i syntetyczne wyświetlenie wyników w krótkim czasie. System uła­twia swoim operatorom reakcję, poprzez prezentowa­nie im gotowych rozwiązań, gromadzenie informacji i sporządzanie raportów. Bezzałogowy aparat rozpoznawczy jest uzupełnieniem stacjonarnych kamer i czujników.

W skład systemu „Koliber” wchodzą:
-
składany lekki śmigłowiec z napędem elektrycznym,
-  stacja naziemna- sterowanie, programowanie, kontrola lotu, rejestracja i przetwarzanie danych, odbiór obrazu,
- wyposażenie eksploatacyjne.

Konstrukcja.
Bezzałogowy statek powietrzny w układzie quadrocoptera. Wersja opracowana dla firmy Comarch- w układzie heksakoptera. Obsługa- 1 osoba.
Sterowanie manualne przez pilota lub w pełni autonomicznie (z wykorzystaniem modułu GPS) z możliwością zmiany parametrów lotu w czasie rzeczywistym.

Wyposażenie- autopilot, awaryjny spadochronowy układ lądowania.

Wyposażenie rozpoznawcze- moduł obserwacyjny (kamera sterowana w jednej osi), układ transmisji danych i obrazu.

Napęd- elektryczny, cztery poziomo ustawione wirniki. Wersja opracowana dla firmy Comarch- sześć wirników.

Dane techniczne ITWL „Koliber” (wg [1]):
Masa startowa max- 3,5 kg.
Zakres prędkości lotu- 0- 60 km/h, pułap- 200 m, zasięg- 3 km, czas lotu- 20 min.

Dane techniczne ITWL „Koliber” (wg [2]):
Długość- 0,87 m, szerokość- 0,87 m, wysokość- 0,32 m.
Masa startowa max- 3,1 kg.
Zakres prędkości lotu- 0- 60 km/h, promień operowania- 3 km, czas lotu- 25 min.

Galeria

  • ITWL ”Koliber” w widoku z góry. (Źródło: Instytut Techniczny Wojsk Lotniczych).
  • ITWL ”Koliber” w układzie heksakoptera. Wersja opracowana dla firmy Comarch. Targi Europoltech 2015. (Źródło: www.bezzalogowce.pl/).

Źródło:

[1] Olszewska K. „Koliber- nietypowy śmigłowiec obserwacyjny”. Nauka w Polsce - PAP.
[2] „Bezzałogowe statki powietrzne ITWL”. Instytut Techniczny Wojsk Lotniczych, 2014.
[3] „Pokazy bezzałogowców w Mińsku Mazowieckim”. Biuro Bezpieczeństwa Narodowego.
[4] „MSPO 2012”. Bezzałogowce | Znamy Cię tylko z widzenia.
[5] „Koliber- bezzałogowy statek powietrzny pionowego startu i lądowania”. infolotnicze – portal lotniczo-historyczny.
[5] Szopa M. „Europoltech 2015 czyli inwazja bezzałogowców”. Nowa Technika Wojskowa nr 7/2015.
blog comments powered by Disqus