WB Electronics "Manta" / "FlyEye TUAV", 2014
Jest to nowatorska konstrukcja zbudowana w układzie latającego skrzydła. Opracowano dwa warianty: pionowego startu i lądowania „Manta VTOL” (Vertical Take-off-Landing) i klasycznym, nazwanym „Manta LR” (Long Range). Wersja VTOL stanowi oryginalne rozwiązanie na skalę światową i jest wyposażona w dwa otunelowane wirniki w płatach aparatu. Zapewniają one pionowy ciąg statyczny, który umożliwia start i lądowanie w niemal dowolnym miejscu. Po podniesieniu się z ziemi aparat latający przechodzi proces przejścia do lotu postępowego i zaczynają działać ciche elektryczne silniki trakcyjne. Pomimo zastosowania tego, wymagającego miejsca i masy, rozwiązania, „Manta VTOL” może prowadzić działania przez czas do 6 h. Z kolei „Manta LR” może startować i lądować korzystając z drogi startowej i może funkcjonować przez 12 h.
„Manta” w obydwu wersjach posiada napęd hybrydowy- silniki zasilane są energią elektryczną, ale jest ona produkowana z paliwa na pokładzie aparatu latającego. To rozwiązanie unikalne, które w dużym stopniu przyczynia się do wydłużenia czasu lotu. Rozwiązanie to było traktowane jako przejściowe. Docelowo planowano wykorzystanie ogniw paliwowych i osiągnięcie długotrwałości lotu rzędu 20 h. Obliczeniowa optymalna prędkość przelotowa to ok. 120 km/h, a max- ok. 200 km/h.
W ramach prac przy systemie „Manta” opracowany został w firmach WB Electronic S.A. i Flytronic Sp. z o.o. (przy współpracy z Wojskową Akademią Techniczną), nowy zintegrowany system awioniczny, wymiany danych pomiędzy bezzałogowcami, wydajniejsze głowice elektrooptyczne oraz rodzimy radar z syntetyczną aperturą o masie 10 kg.
Pierwszy prototyp został ukończony w wersji klasycznej i wykonał pierwszy lot 1.04.2014 r. „Manta” kilka miesięcy później po swoim pierwszym locie prezentowana była w Kielcach podczas XXII MSPO (01- 04.09.2014 r.). W listopadzie 2014 r. prototyp został objęty nadzorem Urzędu Lotnictwa Cywilnego, otrzymał znaki rejestracyjne (SP-XFT) i- co było unikalne na polskim rynku- przeszedł certyfikację. Prototyp wykonał szereg lotów próbnych- klasycznych oraz prób pionowego startu i zawisu.
Podczas targów MSPO 2015 (1- 4.09.20015 r.) prezentowany był BSL „Manta” zarówno w wersji klasycznej „Manta LR”, jak też w wariancie pionowego startu „Manta VTOL”. Zaprezentowana w Kielcach najnowsza wersja bezzałogowca była przystosowana do przenoszenia uzbrojeni- małych bomb szybujących Sting, opracowywanych także przez Grupę WB. Jak poinformowali przedstawiciele producenta, udźwig „Manty VTOL” pozwala na podwieszenie pod kadłubem maksymalnie 8 bomb „Sting”.
WB Electronics proponuje ten system pod nazwą „FlyEye TUAV” (Tactical Unmanned Aerial Vehicle) w wojskowym programie dotyczącym zakupu do 15 zestawów taktycznych o kryptonimie „Orlik” mających w założeniach wspierać oddziały szczebla brygady. W Siłach Zbrojnych RP ma się pojawiać w latach 2018- 2022 i wejść w skład jednostek Wojsk Lądowych i Marynarki Wojennej.
Konstrukcja.
Bezzałogowy aparat latający w układzie latającego skrzydła o konstrukcji kompozytowej (w większości z włókien węglowych).
Wyposażenie rozpoznawcze:
- „FlyEye TUAV”- dzienno -nocna optoelektroniczna głowica obserwacyjna EO/IR (Electro- Optical / Infra- Red) wraz z dalmierzem i podświetlaczem laserowym; stacja rozpoznania radiotechnicznego, środków łączności i radiolokacyjnych COMINT/ELINT (Communications Intelligence / Electronic Intelligence); detektor skażeń chemicznych, biologicznych i radiologicznych; stacja radiolokacyjna z syntetyczną aperturą SAR (Synthetic Aperture Radar) oraz radiolokator morski MPR (Maritime Patrol Radar), inne sensory, m.in. radar laserowy Lidar (Light Detection And Ranking), automatyczny układ identyfikacji jednostek morskich (Automated Identification System), kamera optoelektroniczna NDVI (Normalized Difference Vegetation Index).
System awioniczny- składa się z autopilota wraz ze współpracującymi z nim modułami sensorów. Planowanie misji oraz jej kontrola w trakcie odbywa się z pulpitu operatora. Dodatkowo zainstalowana awionika, udostępnia komplet danych telemetrycznych, które są odbierane na ziemi i mogą być poddane dalszej analizie. Zintegrowane cyfrowe łącze transmisji danych, zapewnia ciągłą komunikację j pomiędzy komputerami na ziemi (stacja kierowania i kontroli, stacja analizy danych) a aparatem latającym w powietrzu. Infrastruktura naziemna, składa się z komputera sterującego wraz z antenami kierunkową i dookólną, magnetometru i czujników ciśnienia i odbiornika globalnego systemu nawigacji satelitarnej.
Napęd- mieszany składający się z dwóch śmigieł pchających, napędzanych silnikami elektrycznym korzystającymi z akumulatorów oraz agregatu prądotwórczego, dla którego źródłem energii jest silnik spalinowy.
Dane techniczne " FlyEye TUAV" (wg [2]):
Rozpiętość- 6,6 m, długość- 3,3 m.
Masa własna- 50- 70 kg, masa użyteczna max- 90 kg, masa startowa max- 65- 140 kg.
Prędkość minimalna- 60 km/h, predkość minimalna wersji VTOL- 0 km/h, zasięg łącza radiowego- ok. 170 km.
Galeria
Źródło:
[1] Cielma M. „Bezzałogowce od grupy WB”. Lotnictwo nr 9/2015.[2] Szopa M. "Bezzałogowce WB Electronics dla Sił Zbrojnych RP". Lotnictwo Aviation International nr 1/2015.
[3] (MG) "MSPO15: Polskie, małogabarytowe, lotnicze uzbrojenie precyzyjne". Dziennik Zbrojny.
[4] WB Electronics.