American Champion (Bellanca 8) "Decathlon" / "Super Decathlon" / "Xtreme Decathlon", 1971

Samolot sportowy, turystyczny, akrobacyjny.. USA.
Samolot sportowo- akrobacyjny American Champion 8KCAB "Decathlon" w locie. (Źródło: Bdreyer via "Wikimedia Commons").
Pod koniec lat 1960- tych w firmie Champion Aircraft Corporation (CAC) opracowany został projekt samolotu Champion 8KCAB "Decathlon". Stanowił on dalszy rozwój poprzedniej konstrukcji Champion 7 "Citabria". Konstruktorzy postawili sobie za cel poprawę charakterystyk akrobacyjnych sa­molotu, w stosunku do wcześniejszej "Citabria". W tym celu zmniejszono rozpiętość skrzydeł, w których za­stosowano półsymetryczny profil (w odróżnieniu od klasycznego, płasko- wypukłego profilu w "Citabrii"). Instalacje olejową i paliwową dosto­sowano do pracy w pozycji odwró­conej, w tej ostatniej wkrótce zastę­pując gaźnik wtryskiem paliwa. Wszystkie te modyfikacje zmieniły "Decathlon" w samolot akrobacyjny, zdolny do wykonywania bardziej złożonych figur (w tym zewnętrz­nych) i do dłuższego lotu w pozycji odwróconej.

Prototyp oblatano w 1971 r., równocześnie z przejęciem CAC przez Bellanca Aircraft Corporation. Pro­dukcja seryjna ruszyła w 1972 r. Napęd stanowiły silniki Lycoming IO-320 o mocy 110 kW (150 KM) z opcjonalnymi śmigłami o sta­łym lub zmiennym skoku. W połowie lat 1970- tych pojawiła się wersja "Super Decathlon" z silnikiem Lycoming АЕIO-360-H1A o mocy 130 kW (180 KM).

W 1980 r. Bellanca zakończyła produkcję samolotu, a w 1982 r. ogłosiła upadłość. W latach 1980- tych prawa do produkcji samolotów "Decathlon" i "Super Decathlon" kilkakrotnie zmieniały właściciela. W 1988 r. prawa te odkupiła specjalnie w tym celu utworzona firma o nazwie American Champion Aircraft Cor­poration (bez związku ze swoją imienniczką z lat 1950- tych i 1960- tych). Stała się ona jedynym producen­tem całej linii "Citabria", "Scout" i "Deca­thlon" oraz właścicielem praw do za­bytkowych już samolotów "Champion". Produkcja samolotów "Decathlon" i "Super Decathlon" została wznowiona w 1990 r. Samoloty oferowane są silnikiem Lycoming АЕIO-360-H1B o mocy 130 kW (180 KM). W 2014 r. modele cieszyły się dużym za­interesowaniem klientów, stanowiąc 90% produkcji wytwórni. Łączą w sobie cechy kilku kategorii lekkich samolotów, nadając się za­równo do szkolenia i turystyki lotniczej, jak i akrobacji powietrznej.

W 2012 r. firma American Champion zaprezentowała nową wersję American Champion 8KCAB "Xtreme Decathlon", w której zwiększono znacznie zdolności akrobacyjne. Samolot otrzymał skrzydło o symetrycznym profilu, z lotkami o grubości względnej większej niż płata, co istotnie poprawiło ich skuteczność. Powiększono też o 10 % usterzenie poziome. Zastosowano silnik Lycoming АЕIO-390-А1В6 o mocy 157 kW (210 KM) napędzający śmigło o średnicy 1,9 m. Wymusiło to wydłużenie goleni podwozia głównego. Samolot wszedł do produkcji seryjnej.

W Polsce.

W 2015 r. na Małopolskim Pikniku Lotniczym w Krakowie można było podziwiać pierwszy egzemplarz samolotu American Champion 8KCAB "Xtreme Decathlon" w Europie. Zarejestrowany w Austrii, stanowi własność niewielkiej grupki pilotów- entuzjastów akrobacji powietrznej. Jednym ze współwłaścicieli jest Polak Krzysztof Barszczewski.

Konstrukcja.

Silnik
- "Decathlon"- płaski Lycoming IO-320 o mocy 110 kW (150 KM),
- "Super Decathlon"- płaski Lycoming АЕIO-360-H1A o mocy 130 kW (180 KM),
- "Xtreme Decathlon"- płaski Lycoming АЕIO-390-А1В6 o mocy 157 kW (210 KM).

Dane techniczne 8KCAB "Super Decathlon" (wg [2]):
Rozpiętość- 9,75 m, długość- 6,97 m, wysokość- 2,35 m, powierzchnia nośna- 15,7 m2.
Masa własna- 592 kg, masa startowa max (do akrobacji)- 816 kg, masa startowa max (kategoria normalna)- 884 kg.
Prędkość dopuszczalna- 321 km/h, prędkość max- 249 km/h, prędkość przelotowa- 226 km/h, prędkość przeciągnięcia- 91 km/h, wznoszenie max- 5,7 m/s, pułap- 4877 m, czas lotu- 3,4 h..

Dane techniczne 8KCAB "Xtreme Decathlon"
(wg [2]):
Rozpiętość- 9,4 m, długość- 6,98 m, wysokość- 2,35 m, powierzchnia nośna- 15,23 m2.
Masa własna- 603 kg, masa startowa max (do akrobacji)- 816 kg, masa startowa max (kategoria normalna)- 884 kg.
Prędkość dopuszczalna- 321 km/h, prędkość max- 259 km/h, prędkość przelotowa - 240 km/h, prędkość przeciągnięcia- 93 km/h, wznoszenie max- 7,6 m/s, pułap- 6096 m, czas lotu- 2,6 h.

Galeria

  • Wersja American Champion 8KCAB "Xtreme Decathlon". (Źródło: www.amerchampionaircraft.com).

Źródło:

[1] Rusiecki M. "Nowy akrobacyjny górnopłat. Przegląd Lotniczy Aviation Revue nr 9/2015.
[2] American Champion Aircraft.
blog comments powered by Disqus