Dość popularny podczas II wojny światowej brytyjski samolot obserwacyjny i wielozadaniowy Westland "Lysander" miał kilka bardzo interesujących, aczkolwiek mało znanych, prototypowych wariantów rozwojowych. Jednym z najciekawszych i najbardziej oryginalnych był projekt oznaczony Westland P.12 "Lysander Delanne" (inna nazwa "Wendover").

Główny projektant samolotu "Lysander"-  William Edward Willoughby "Teddy" Petter (wg innych źródeł konstruktorem tej wersji był Arthur Davenport) postanowił gruntownie go przebudować. Wzorując się na niecodziennym francuskim rozwiązaniu, zastosowanym w samolocie myśliwskim Arsenal Delanne 10 C.2 konstrukcji Maurice Henri Delanne (jego nazwisko znalazło się w nazwie nowej wersji "Lysander’a"), zaprojektowal układ dwupłata tandem. Głównym powodem budowy tego nietypowego samolotu, była chęć wzmocnienia uzbrojenia obronnego. Podczas walk we Francji wiosną 1940 r. samoloty „Lysander” w starciu z nowoczesnymi niemieckimi samolotami myśliwskimi poniosły znaczne straty. Postanowiono więc zamontować na końcu skróconego kadłuba wieżyczkę strzelecką Frazer Nash (inne źródła podają, że była to Nash & Thompson) z 4 karabinami maszynowymi. Maszyna zamiast klasycznego statecznika poziomego otrzymała dodatkowy płat z tyłu kadłuba oraz zdwojone usterzenie pionowe, umieszczone na końcach tegoż płata. Jako jednostkę napędową użyto silnik typu Bristol „Perseus XII”.

Okazało się, że samolot w tym układzie posiada znaczną siłę ognia w tylnej półsferze i doskonałe pole ostrzału. Ponieważ w tym czasie inwazja niemiecka na Wyspy Brytyjskie była bardzo realna, postanowiono użyć go jako samolotu szturmowego. Teoretycznie miał latać wzdłuż wybrzeża i ostrzeliwać lądujących niemieckich żołnierzy ogniem karabinów maszynowych. Nie brano jednak przy tym pod uwagę możliwości poniesienia dużych strat od ognia obrony przeciwlotniczej nieprzyjaciela. Rozważano również zastosowanie go jako nocnego myśliwca. Jednak samolot zupełnie nie nadawał się do tej roli, ponieważ posiadał zbyt małą prędkość. Ostatecznie mógł służyć jako samolot treningowy, przeznaczony do szkolenia strzelców pokładowych.

Prace projektowe rozpoczęto pod koniec 1940 r. Zimą 1940 / 1941 r. prototyp samolotu "Lysander"  (K6127) został przebudowany i wyposażony w makietę wieżyczki w celu odbycia lotów próbnych. Został oblatany 27.07.1941 r. Pomimo niecodziennego wyglądu okazało się, że samolot wykazywał zdumiewająco dobre własności lotne, a jedyną denerwującą przypadłością P.12 w oczach pilota, który go oblatywał była niestabilność maszyny podczas kołowania, spowodowana zbyt małym rozstawem wzdłużnym kół podwozia.

Samolot nie wyszedł poza fazę prototypową, był jednak testowany aż do 1944 r., gdy uległ rozbiciu. Chociaż nie podjęto produkcji tego samolotu, po wojnie zyskał światową sławę jako pomnik niezwykłych fantazji projektowych. Jego fotografie można znaleźć w prawie wszystkich książkach i albumach poświęconych samolotom o nietypowych kształtach.

W Polsce.

Od 1940 r. inż. Stanisław Prauss zatrudniony był w wytwórni Westland. Uczestniczył w projek­towaniu samolotu Westland P.12 "Lysander Delanne".

Konstrukcja.
Dwumiejscowy samolot w układzie dwupłata tandem o konstrukcji metalowej.
Kabiny zakryte.
Podwozie klasyczne stałe.

Uzbrojenie (przewidywane)-  4 karabiny maszynowe  Browning kal. 7,7 mm umieszczone w wieżyczce strzeleckiej na końcu kadłuba.

Silnik- gwiazdowy Bristol ”Perseus XII” o mocy 665 kW (905 KM), wg innych źródeł silnik posiadał moc mocy 655 kW (890 KM).

Dane techniczne P.12 "Lysander Delanne" (wg [2]):
Rozpiętość- 15,24 m, długość- 8,41 m , wysokość- 4,42 m, powierzchnia nośna- 14,15 m².
Masa własna- 1860 kg, masa całkowita- 2640 kg.
Prędkość max- 360 km/h, prędkość przelotowa- 328 km/h, pułap- 6400 m, zasięg- 800 km.