Wiciński "Sfinks", 1979

Lotnia. Polska.
Lotnia ”Sfinks”, Ta­deusz Wiciński przygotowuje się do startu. (Źródło: Skrzydlata Polska nr 12/1982).

W drugiej połowie lat 1970-tych pojawiły   się  lotnie  bezdźwigarowe, które wywoływały prawdziwy    entuzjazm wśród lotniarzy.  Stanowiły bowiem wyraźny postęp w dziedzinie konstrukcji lotniowych. Układ bezdźwigarowy pozwalał na różnicowe wybrzuszanie   się   płatów   pokrycia. Cechy tej nie miały tradycyjne lotnie ze sztywnymi dźwigarami. Lotnie bezdźwigarowe posiadały szereg zalet:
- dobre właściwości lotne.
- duża przydatność   w  lotach   na   czas,   na przelot, czy przewyższenie,
- duża   prostota   konstrukcji,
- mniejsza    materiałochłonność    w porównaniu   z lotniami  w   układzie pływających dźwigarów.
Słabszym  punktem lotni bezdźwigarowych było trudne lądowanie, stanowiąc problem, np.  przy precyzyjnym lądowaniu na punkt (brak fazy spadochronowania). Uznawano je za  konstrukcje  wymagające dużego doświadczenia od pilota.

W 1979 r. Ta­deusz Wiciński zaprojektował lotnię bezdźwigarową "Sfinks". Budowa lotni została ukończona w maju 1979 r. Ponieważ budowano ją z my­ślą o praktycznym użyciu w wa­runkach polskich (transport na większe odległości), stąd szczególny nacisk położono na zmniejszenie masy konstrukcji i długości po zło­żeniu.

Pilot T. Wiciński oblatał "Sfinksa" w czerwcu 1979 r. w Eger na Węgrzech, przed międzynarodowymi zawodami lotniowymi. Okazało się, że jest to konstrukcja pod każdym względem udana. Pilot wykonał wówczas dwa loty. W drugim, któ­ry trwał l h l min uzyskał prze­wyższenie 150 m. Wszechstronny test przeszła lot­nia w Bieszczadach, kiedy to w drugiej połowie 1979 r. wy­konano na niej kilkadziesiąt lotów, głównie ze szczytu Połoniny Wetlińskiej (l 228 m n.p.m.). Były to, m.in. loty zboczowe, przy silnym wietrze wiejącym głównie z kie­runków południowych oraz loty przy  wykorzystaniu termiki. 9.08.1979 r. pilot ten ustanowił rekord Połoniny Wetlińskiej, wyko­nując lot trwający l h 35 min oraz przewyższenie 250 m. T. Wiciński uczestniczył w międzynarodo­wych zawodach w Bańskiej Bys­trzycy (9-11.05.1980 r.) i uzys­kał wówczas 3 miejsce w pierwszej kolejce lotów. Po zawodach pilot ustanowił rekord życiowy lotem w czasie 3 h 35 min, uzyskując przewyższenie 300 m.

Lotnia bezdźwigarowa "Sfinks" posiadała dobre właściwości lotne. Sprawnie reagowała na wszelkie zmia­ny warunków lotu. W turbulencji zachowywała statecz­ność zarówno przy starcie, w za­krętach jak i przy lądowaniu. Również w lotach na termice uwidoczniały się duże zalety układu bezdźwigarowego, pozwalającego na różnicowe odkształcenie płatów pokrycia. Wadą układu bezdźwigarowego była skłonność do rozregulowania. Dotyczyło to głównie linek utrzymu­jących kąt rozwarcia lotni. Konstruktor podkreślał, że dobre właściwości posiada i zachowuje lotnia bezdźwigarowa tylko pod warun­kiem, że jest starannie wykonana i często sprawdzana w trakcie użytkowania.

Konstrukcja.
Szkielet zbudowany z rur duralowych ø 40 x 1,5 mm oraz ø 26 x 1,5 mną (sterownica) Pa 7N. Całość spięto linkami stalowy­mi o średnicach: 2,5 mm i 4 mm. Większą średnicę zastosowano na linki dolne, boczne, łączące sterowni­cę z krawędziami natarcia oraz linki utrzymujące kąt rozwarcia lotni, łączące wystający do przodu szczyt kila z krawędziami natarcia. Kąt wierzchołkowy- 120°.

Pokrycie folią zbrojoną produkcji cze­chosłowackiej. Wkładki profilowa­ne wykonane z rurek duraluminiowych ø 10 x 1 mm.

Uprząż przystosowana do lotów w pozycji leżącej.

Dane techniczne "Sfinks" (wg [1]):
Rozpiętość- 10,0 m, powierzchnia nośna- 16,0 m2, wydłużenie- 6,25, długość po złożeniu- 1,9  m.
Masa lotni- 17 kg, masa pilota- 60- 80 kg.
Zakres  prędkości- 20- 75 km/h, opadanie  minimalne- 0,95  m/s doskonałość- ok. 10.

Galeria

  • Lotnia ”Sfinks” w locie. (Źródło: Skrzydlata Polska nr 12/1982).
  • Rysunek lotni ”Sfinks”. (Źródło: Skrzydlata Polska nr 12/1982).

Źródło:

[1] Chrzanowski T, Wiciński T. "Bezdźwigarowy Sfinks". Skrzydlata Polska nr 12/1982.
blog comments powered by Disqus