Boulton Paul "Balliol", 1947
("Sea Balliol")

Samolot szkolno- treningowy. Wielka Brytania.
Samolot szkolno-treningowy Boulton Paul ”Balliol” T.2 w służbie Royal Air Force. (Źródło: RuthAS via ”Wikimedia Commons”).

W 1945 r. brytyjskie Air Ministry wydały specyfikację T.7/45 na opracowanie uniwersalnego, trzymiejscowego samolotu szkolno- treningowego napędzanego opracowywanym w tym okresie, silnikiem turbośmigłowym Armstrong Siddeley „Mamba”. Prace nad realizacją projektów podjęły wytwórnie Boulton Paul Aircraft i Avro (A.V. Roe and Company), która opracowała samolot Avro „Athena”.

Firma Boulton Paul rozpoczęła prace projektowe na początku 1946 r. Już po roku prototyp samolotu oznaczonego P. 108, był gotów do prób. Prace nad silnikiem turbośmigłowym „Mamba”  nie były na tyle zaawansowane, aby można było zamontować go w samolocie. Dlatego pierwszy prototyp napędzany był silnikiem tłokowym Bristol „Mercury”, a swój pierwszy lot odbył 30.05.1947 r.

Drugi prototyp, napędzany już silni­kiem „Mamba” został oblatany 17.05.1948 r. Był to pierwszy na świecie samolot napędzany pojedynczym silnikiem turbośmigłowym. Samolot otrzymał oznaczenie „Balliol” T. Mk 1. Pomimo pomyślnych rezul­tatów prób, samolot ten nie wszedł do produkcji seryjnej. Łącznie zbudowano tylko 3 prototypy tej wersji.

Natomiast produkowano i użytkowano w RAF dwumiejscową wersję „Balliol” T. Mk 2, wyposażoną w silnik tłokowy Rolls-Royce „Merlin”, którego duże ilości pozostały po wojnie. W swój pierwszy lot maszyna z tym silnikiem wzbiła się 10.07.1948 r. Specyfikacja opisująca warunki techniczne samolotu z silnikiem „Merlin” nosiła oznaczenie T.14/47. Wyprodukowano 196 egz. T. Mk 2. Morska wersja samolotu ze składanymi skrzydłami, przystosowana do hangarowania na pokładzie lotniskowców otrzymała nazwę „Sea Balliol” T.Mk 21. Wyprodukowano 30 egz. tej wersji.

W 1950 r. samoloty „Balliol” trafiły do Central Flying School szkolącej personel RAF, używany był w jednostce szkolnej w bazie RAF Cottesmore, zastępując wykorzystywane wcześniej samoloty North American  "Harvard". Kariera samolotu nie była zbyt długa, w 1956 r. wraz z nas wprowadzeniem odrzutowych samolotów zastąpiono je treningową wersją De Havilland "Vampire” T.11.

Dwanaście samolotów „Balliol” dostarczono siłom powietrznym Sri Lanki.

W Polsce.

Na samolocie Boulton Paul "Balliol" T.2 latał Mirosław Wojciechowski, pilot Polskich Sił Powietrznych z okresu II wojny światowej. Po zakończeniu wojny pozostał w służbie Royal Air Force. Zginął w dniu 22.10.1956 r. Pilotując samolot "Balliol" T.2 (WG184) z 288 Sqn RAF, zderzył się w powietrzu z samolotem De Havilland Canada DHC-1 "Chipmunk".

Konstrukcja.
Trzy- lub dwumiejscowy wolnonośny dolnopłat o konstrukcji metalowej.
Skrzydła proste, trójdzielne o obrysie trapezowym, ze wzniosem w częściach skrajnych, składane w celu ułatwienia obsługi. Skrzydło wyposażono w lotki, klapy typu krokodylowego i hamulce aerodynamiczne o oryginalnym układzie, w postaci perforowanych wycinków walca, wysuwanych z noska skrzydła pod prąd.
Kadłub o konstrukcji półskorupowej. Kabina zakryta.
Usterzenie klasyczne, wolnonośne. z usterzeniem pionowym przesuniętym nieco do przodu.
Podwozie w układzie klasycznych, chowane w locie.

Uzbrojenie- 1 stały karabin maszynowy Browning kal. 7,7 mm zamontowany w lewym płacie. Mógł również zabierać lekkie bomby ćwiczebne lub niekierowane pociski rakietowe RP-3 (SAP-60).

Silnik-
- P. 108- tłokowy Bristol „Mercury” o mocy 611 kW (829 KM),
- „Balliol” T. Mk 1- turbośmigłowy Armstrong Siddeley „Mamba” o mocy 845 kW (1150 KM),
- „Balliol” T. Mk 2- tłokowy Rolls-Royce „Merlin” o mocy 929 kW (1260 KM).

Dane techniczne „Balliol” T. Mk 1 (wg [2]):
Rozpiętość- 11,85 m, długość- 11,0 m, wysokość- 3,2 m.
Masa własna- 2570 kg, masa całkowita- 3520 kg.
Prędkość max- 490 km/h, prędkość przelotowa- 435 km/h, wznoszenie- 13,1 m/s, pułap- 11 000 m, czas lotu- 2,5 h.

Dane techniczne „Balliol” T. Mk 2 (wg [3]):
Rozpiętość- 11,99 m, długość- 10,71 m, wysokość- 3,81 m, powierzchnia nośna- 24,2 m2.
Masa własna- 3059 kg, masa całkowita- 3823 kg.
Prędkość max- 464 km/h, wznoszenie- 9,1 m/s, pułap- 9909 m, zasięg- 1063 km.

Galeria

  • Boulton Paul ”Balliol” T.1, rysunek w trzech rzutach. (Źródło: Skrzydlata Polska nr 4/1990).

Źródło:

[1] "Miroslaw Ignacy Wojciechowski 1917 - 1956"via "Niepolskie Statki Powietrzne Polskich Lotników".
[2] „Samolot szkolno- treningowy Boulton Paul Balliol”. Skrzydlata Polska nr 4/1990.
[3] Thetford, Owen „Aircraft of the Royal Air Force 1918- 1957”.Wydawnictwo Putnam. First Edition. London 1957.

 

blog comments powered by Disqus