Ekolot JK-03 "Junior" / JK-05 "Junior", 1999
(JK-1 "Junior", "Trophy 4000")
Lekki samolot do szkolenia i turystyki JK-03 ”Junior” (wg [6]- prototypowy egzemplarz samolotu nosił oznaczenie JK-1 ”Junior”), zaprojektowany został przez mgr. inż. Jerzego Krawczyka z firmy JK-Design, Computing and Building of Ultralight Aircraft, konstruktora szybowca PZL KR-03 ”Puchatek” i samolotu ultralekkiego JK-01 ”Elf”.
Projektowanie samolotu rozpoczęto w 1994 r., a w 1996 r. trwały prace nad dokumentacją konstrukcyjną i makietami foremników. Wg pierwotnych założeń miał otrzymać silnik Hirth, który został zastąpiony silnikiem Suzuki 1000 cm3 o mocy 40,5 kW. Oprócz pewnego wzrostu ciężaru, dało to same pozytywne następstwa, jak: większa niezawodność, wyższa kultura pracy, znacznie mniejsze zużycie paliwa, oraz wyższa moc. Planowane było podjęcie seryjnej produkcji samolotu w zestawach do samodzielnego montażu, przy udziale przyszłych pierwszych nabywców w sfinansowaniu rozruchu produkcji. Samolot, jeszcze nie oblatany, był prezentowany we Francji na targach w Blois we wrześniu 1999 r. "Junior" wystawiany był przez firmę Air Domi pod nazwą "Trophy 4000" spotkał się z dużym zainteresowaniem potencjalnych nabywców. Prototyp wykonał pierwszy lot 9.11.1999 r. Oprócz prototypu zbudowano 4 samoloty seryjne, które zostały sprzedane do Francji.
Samolot JK-03 służył do zebrania doświadczeń na temat własności aerodynamicznych i funkcjonalnych oraz prawidłowości założeń konstrukcyjnych. Zdobyte doświadczenia potwierdzały założenia konstrukcyjne, lecz dla zaspokojenia wymagań odbiorców we Francji, wprowadzono pewne modyfikacje jak:
- samonastawne przednie koło uzupełniono sterowaniem sprzężonym ze sterem kierunku,
- podwyższono podwozie przednie i główne oraz zwiększono rozstaw kół głównych,
- jako zespół napędowy został zastosowany silnik Rotax 582 o mocy 48 kW, z reduktorem 1:3,47 ze śmigłem trzyłopatowym DUC o średnicy 1,73 m.
- dodatkowo zmieniono sposób otwierania kabiny: przednia szyba jest dzielona pośrodku i otwiera się na środkowych zawiasach.
- w związku ze zwiększeniem ciężaru startowego do 450 kg i współczynnika przeciążeń do +5, -3, lokalnie przeprowadzono korekty konstrukcji skrzydeł i kadłuba.
Ze względu na liczne zmiany samolot odbiegł od prototypu na tyle, że otrzymał nowe oznaczenie JK-05 " Junior". Oblotu JK-05 dokonał pilot doświadczalny Zygmunt Wania, 30.08.2001 r. na lotnisku w Krośnie. Opinia pilota o samolocie była bardzo pozytywna, a niektóre własności wręcz rewelacyjne, co potwierdzało wcześniejsze doświadczenia z lotów prototypu i samolotów użytkowanych we Francji. 22.09.2001 r. samolot JK-05 nr seryjny 01 pozytywnie zakończył próby w locie, w następstwie czego uzyskał tzw. pozwolenie na wykonywanie lotów w kategorii Specjalny. W ocenie pilota samolot jest bardzo łatwy i przyjemny w pilotażu i pod tym względem niezwykle bezpieczny.
Wersja JK-05 ”Junior” produkowana była seryjnie w firmie Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Handlowo-Usługowe ”Ekolot” Małgorzata Słowik (PPHU ”Ekolot”). Prototyp znalazł prywatnego nabywcę w Polsce i latał ze znakami SP-YAI. Pierwszy samolot seryjny (nr seryjny 02) został sprzedany do Niemiec.
W dniu 1.01.2006 r. w polskim rejestrze statków powietrznych znajdowało się 9 samolotów JK-05 ”Junior”, w tym min.: dyspozycyjne- 3 egz., prywatne- 6 egz.
Dalszym rozwojem konstrukcji jest samolot Ekolot KR-030 "Topaz".
Konstrukcja JK-03:
Dwumiejscowy górnopłat zastrzałowy o konstrukcji kompozytowej.
Płat dwuczęściowy, z kompozytu szklano-epoksydowego, jednodźwigarowy, pokrycia skorupowe.
Kadłub to skorupowa kapsuła z kompozytu szklano-epoksydowego, przechodząca w belkę o przekroju kołowym. Kabina z miejscami obok siebie, zakryta.
Usterzenie klasyczne, kompozytowe.
Podwozie trójkołowe z kołem przednim, stałe.
Wyposażenie- podstawowy zestaw do lotów VFR, radiostacja UHF.
Silnik- w projekcie Hirth o mocy 35 kW (48 KM), ostatecznie zastosowano silnik Suzuki 1000 cm3 o mocy 40,5 kW (55 KM).
Konstrukcja JK-05:
Dwumiejscowy górnopłat zastrzałowy o konstrukcji kompozytowej (struktura skorupowa z kompozytów na bazie żywic winyloestrowych wzmocnionych włóknami szklanymi i węglowymi).
Skrzydła prostokątne z charakterystycznym przewężeniem przy kadłubie dla poprawienia widoczności. Konstrukcja skrzydła skorupowa, przekładkowa, z węglowym dźwigarem nośnym podpartym zastrzałem. Profil skrzydła NN1817 modyfikowany. Na całej rozpiętości niedzielona klapolotka szczelinowa o konstrukcji skorupowej. Klapolotka wykonana z laminatu węglowego ze względu na konieczną wysoką sztywność skrętną, przy jak najmniejszej masie (wymagania antyflatterowe).
Kadłub w postaci samonośnej skorupy lokalnie usztywniany materiałem Parabeam, mieści w części przedniej, dwuosobową kabinę z miejscami obok siebie. Skorupa technologicznie dzieli się na dwie symetryczne połówki z usztywnieniami, oraz zintegrowaną płytę podłogowo- bagażnikową, wklejaną podczas łączenia połówek. Zespół łączący skrzydła, to płaska kratownica z rur stalowych. Dwa połączone zbiorniki paliwa o łącznej pojemności 60 l znajdują się w kadłubie za kabiną. Kabina zakryta, o szerokości 1,2 m, mieści dwa miejsca obok siebie. Drążek sterowy pojedynczy na środku kabiny.
Usterzenie klasyczne skorupowe. Statecznik pionowy integralny z kadłubem. Usterzenie poziome klasyczne o obrysie prostokątnym, konstrukcji skorupowej z kompozytów, demontowalne. Ster kierunku skorupowy.
Podwozie trójkołowe z kołem przednim, stałe. Wszystkie koła (350 x 100 mm) osłonięte owiewkami. Koło przednie sterowane- sprzężone ze sterem kierunku, amortyzowane krążkami gumowymi. Koła główne hamowane na sprężystych resorach z kompozytu szklanego.
Wyposażenie- podstawowy zestaw przyrządów pilotażowo- nawigacyjnych i wskaźników zespołu napędowego.
Samolot jest wyposażony w umieszczony w kadłubie za skrzydłami, strzelający do góry spadochronowy system ratunkowy GRS.
Silnik- typu bokser Rotax 912 UL o mocy 59 kW (80 KM).
Dane techniczne JK-03 (wg [1]):
Rozpiętość- 10,00 m, długość- 5,7 m, wysokość- 2,25 m, powierzchnia nośna- 9,8 m2.
Masa własna- 160 kg, masa startowa max- 380 kg.
Prędkość max- 200 km/h, prędkość przelotowa- 180 km/h, prędkość minimalna- 60 km/h, wznoszenie- 6,0 m/s, zasięg- 500 km.
Dane techniczne JK-05, prototyp (wg [5]):
Rozpiętość- 10,0 m, długość- 5,95 m, wysokość- 2,3 m, powierzchnia nośna- 9,72 m2.
Masa własna- 270 kg, masa startowa max- 450 kg + 13 kg system GRS.
Prędkość max- 160 km/h, prędkość przelotowa- 145 km/h, prędkość minimalna z klapami - 6°- 65 km/h, prędkość minimalna z klapami + 15°- 58 km/h, prędkość minimalna z klapami + 40°- 50 km/h wznoszenie- 4,0 m/s.
Dane techniczne JK-05L (wg [4]):
Rozpiętość- 10,76 m, długość- 5,7 m, wysokość- 2,25 m, powierzchnia nośna- 10,2 m2.
Masa własna- 290 kg, masa startowa max- 450 kg.
Prędkość max- 200 km/h, prędkość przelotowa- 180 km/h, prędkość minimalna z klapami do przelotu- 80 km/h, prędkość minimalna z klapami do startu- 60 km/h, prędkość minimalna z klapami do lądowania- 55 km/h wznoszenie- 6,0 m/s, zasięg- 1000 km.
Galeria
Źródło:
[1] Makowski T. ”Współczesne konstrukcje lotnicze Polski”. Agencja Lotnicza Altair. Warszawa 1996.[2] Liwiński J. ”Rejestr polskich statków powietrznych 2006.”. Przegląd Lotniczy Aviation Revue nr 2/2006.
[3] Orzeł J. "Na początku było hobby". Polski Przemysł - nowatorski magazyn przemysłowy.
[4] EKOLOT samoloty ultralekkie JK-05 Junior i ....
[5] Krawczyk J. "Junior zakończył próby". Przegląd Lotniczy Aviation Revue nr 11/2001.
[6] Krawczyk J. "Francuska premiera Juniora". Przegląd Lotniczy Aviation Revue nr 11/1999.