Jeannin "Stahltaube", 1913
Niemiecki samolot pionierski Jeannin "Stahltaube" (stalowy gołąb) posiadał układ skrzydeł wzorowany na samolocie Etrich "Taube". Zbudowany został w 1913 r. Emil Jeannin, konstruktor tego samolotu pochodzący z Alzacji, założył w 1912 r. własną fabrykę samolotów w Berlinie-Johannisthal. Mieściła się ona w 15 i 19 hangarze na lotnisku Johannisthal. Jeannin rozpoczął produkować od razu samoloty "Taube", które przyniosły mu wiele sławy.
W 1913 r. we własnych zakładach rozpoczął produkować samoloty "Taube" ze stalową konstrukcją kadłuba i mocniejszym silnikiem Argus. Samoloty te dostarczał do organizowanego lotnictwa wojskowego. Wersja z 1914 r. została wyprodukowana do celów wojskowych i była napędzana silnikiem Mercedes D-I o mocy 74 kW lub Argus As-II o mocy 89 kW.
Razem Jeannin wyprodukował w swej fabryce 37 samolotów "Stahltaube", w tym 26 szt. w 1913 r. i 11 szt. w 1914 r. Wg [3]- zbudowano ok. 40 samolotów wojskowych Jeannin "Stahltaube" typ 1914.
Równolegle z produkcją samolotów, Emil Jeannin prowadził własną szkołę pilotów.
Samoloty te były dobrze znane ze swoich przedwojennych sukcesów, ale stosunkowo niewiele było używanych podczas wojny, ponieważ układ "Taube", choć wyjątkowo stabilny w locie, posiadał duży opór czołowy. Już przed wybuchem wojny konstrukcja była przestarzała.
Te dwumiejscowe, nieuzbrojone jednopłatowce były używane w czasie I wojny światowej jako rozpoznawcze, a ostatni został odnotowany na froncie 30.06.1915 r.
W Polsce.
Damazy Jan Kortylewicz (Polak urodzony w Gnieźnie) w 1914 r. przez sześć miesięcy mieszkał w Berlinie, odbywając tam szkolenie lotnicze. 18.06.1914 r. uzyskał w Niemczech, na lotnisku Johannisthal, na samolocie jednopłatowym Jeannin "Stahltaube", dyplom pilota nr 794.
Po 1945 r. jeden samolot Jeannin "Stahltaube" nr A180/14, należący do kolekcji Göringa, został odnaleziony na złomowisku koło Czarnkowa i złożony w pomieszczeniach Okręgowej Składnicy Lotniczej w Gądkach pod Poznaniem. Następnie był przechowywany w magazynach w Pilawie i Wrocławiu, skąd w 1963 r. trafił do Muzeum Lotnictwa i Astronautyki w Krakowie. Samolot zachował się w stanie prawie kompletnym z częściowo zdartym pokryciem kadłuba, bez usterzenia wysokości oraz bez kół.
Od 1983 r. Muzeum Komunikacji i Techniki w Berlinie podejmowało próby przejęcia kolekcji Göringa. Ostatecznie w 1986 r. muzeum berlińskie podpisało z ówczesną dyrekcją muzeum krakowskiego umowę o współpracy. Przewidywała ona, że samoloty przewożone będą parami do Berlina. Tam polscy specjaliści mieli je rekonstruować i odnawiać. Umowa przewidywała, że do Krakowa wracać będzie tylko jeden samolot z każdej odrestaurowanej pary. Drugi pozostać miał jako stały depozyt w muzeum berlińskim. Jesienią 1987 r. pojechały do Berlina pierwsze dwa samoloty- niemiecki Albatros L-30 z 1919 r. oraz Jeannin "Stahltaube". Albatros, wyremontowany z błędami w sztuce konserwatorskiej, wrócił do Krakowa. W Berlinie pozostał samolot "Stahltaube". Skandal, który wybuchł w Polsce po ujawnieniu treści umowy i utracie jednego z najcenniejszych eksponatów, spowodował zerwanie niekorzystnego kontraktu.
Konstrukcja:
Dwumiejscowy jednopłat o konstrukcji mieszanej.
Skrzydła o konstrukcji drewnianej.
Kadłuba kratownicowy spawany z rur stalowych. kabiny odkryte.
Podwozie klasyczne stałe.
Silnik- rzędowy 6- cylindrowy, chłodzony cieczą Mercedes D-I o mocy 74 kW (100 KM) lub rzędowy 6- cylindrowy, chłodzony cieczą Argus As-II o mocy 89 kW (120 KM).
Dane techniczne "Stahltaube" (wg [1]):
Rozpiętość- 13,65 (wg [3]- 13,87) m, długość- 9,9 (wg [3]- 9,69) m, wysokość- 2,88 m, powierzchnia nośna- 21,6 m2.
Masa własna- 705 kg, masa użyteczna- 330 kg, masa całkowita- 1035 kg.
Prędkość max- 100 (wg [3]- 125) km/h. Pozostałe dane są nie znane.
Galeria
Źródło:
[1] Krzyżan M. ”Samoloty w muzeach polskich”. Wydawnictwo Komunikacji i Łączności. Warszawa 1983.[2] Kalicki W. "Czy oddamy Bibliotekę Pruską?". Gazeta Wyborcza, 12.10.2001.
[3] Herris Jack "German Aircraft of Minor Manufacturers in WWI Vol. 1". Seria "Great War Aviation Centennial Series" nr 49. Wydawnictwo Aeronaut Books. 2020.
[4] Januszewski S. "Pionierzy. Polacy w siłach powietrznych Wielkiej Wojny 1914-1918". Fundacja Otwartego Muzeum Techniki. Wrocław 2019.