PZL "Jaszczurka", 1972
Mi-2-1- 1 "Jaszczurka"
W 1972 r. zespół konstruktorów: inż. A. Gołoś, inż. R. Herman i inż. St. Trębacz z Zakładu Doświadczalnego przy WSK Świdnik opracował projekt wstępny jednosilnikowego lekkiego śmigłowca wielozadaniowego, który otrzymał nazwę "Jaszczurka" (inne oznaczenie- Mi-2-1-1). Przewidywano, że nowa konstrukcja znajdzie wszechstronne zastosowanie zarówno w lotnictwie cywilnym jak i wojskowym: do szkolenia personelu latającego i pomocniczego, transportu pasażerów i ciężarów, zwiadu, korekcji ognia artylerii, prac agrolotniczych, fotogrametrycznych, badań geologicznych, poszukiwania i ratownictwa, regulacji ruchu drogowego, transportu chorych itp.
Początkowo przewidywano, że do napędu śmigłowca zostanie zastosowany silnik GTD-450. Zastrzeżenia odbiorców odnośnie tej jednostki napędowej oraz stosunkowo niskie osiągi wynikające z małej mocy silnika stały się podstawą do prowadzenia analizy zastosowania innego silnika. Zdecydowano się na zastosowanie silnika TWD-850, który miał być stosowany do napędu opracowywanego wówczas śmigłowca dwusilnikowego W-3. Zastosowanie silnika takiego samego zarówno w śmigłowcu jednosilnikowym jak i dwusilnikowym stwarzało ułatwienie eksploatacyjne, ze względu na możliwość wykorzystania personelu obsługi naziemnej bez dodatkowego szkolenia oraz korzystania z tych samych baz remontowych.
Projekt śmigłowca "Jaszczurka" miał być opracowany i wdrożony do produkcji w oparciu o krajową bazę specjalistów skupioną w Ośrodkach Badawczo-Rozwojowych, Zakładach Doświadczalnych, Instytucie Lotnictwa, Wyższych Uczelniach Technicznych i przy ścisłej współpracy z Głównym Konstruktorem Moskiewskiego Zakładu Śmigłowcowego.
Przewidywano opracowanie następujących wersji śmigłowca:
- transportowo- pasażerska- śmigłowiec przeznaczony do przewozu 3-4 pasażerów (oprócz pilota). Duże drzwi z obu stron śmigłowca miały zapewnić wygodne wejście i wyjście z kabiny. Kabina ogrzewana i wentylowana,
- transportowo- towarowa- śmigłowiec przeznaczony do przewozu ładunków o łącznym ciężarze do 600 kg. Ładunek można przewozić w kabinie lub podwieszony na zewnątrz. Załadunek i wyładunek bardzo wygodny dzięki dużym drzwiom (klapom) otwieranym w górę,
- sanitarna- śmigłowiec przeznaczony jest dla przewozu 2 chorych na noszach i jednej osoby personelu medycznego. Duże drzwi (klapy) otwierane w górę zapewniały szybkie załadowanie i wyładowanie noszy z chorymi,
- szkolna- konstrukcjo układu sterowania pozwalała na szybki montaż i demontaż drugiego kompletu sterownic (dla instruktora),
- specjalne dla lotnictwa cywilnego- śmigłowiec w tych wersjach mógł być wykorzystany do prac kartograficznych, patrolowania lasów i granic, wykonywania zdjęć lotniczych, do prac agrolotniczych itp.
Nie prowadzono dalszych prac nad tą niezwykle ciekawą konstrukcją.
Konstrukcja.
Śmigłowiec w klasycznym układzie jednowirnikowym ze śmigłem ogonowym o konstrukcji metalowej. Załoga- 1 osoba, pasażerów- 4- 5 lub do 600 kg ładunku w kabinie albo na zewnętrznym podwieszeniu. W wersji sanitarnej śmigłowiec miał zabierać 2 chorych na noszach i 1 osobę personelu medycznego.
Wirnik nośny czterołopatowy. Śmigło ogonowe dwułopatowe.
Podwozie trójkołowe stałe lub płozowe.
Wyposażenie- ogrzewanie i wentylacja kabiny.
Wyposażenie awioniczne- miało umożliwiać wykonywanie lotów o dowolnej porze roku, zarówno w dzień jak i w nocy, w trudnych warunkach meteorologicznych. Śmigłowiec wyposażony jest w instalację ogrzewania i wentylację, co załodze i pasażerom stwarza komfortowe warunki lotu,
Silnik- turbinowy TWD-850 o mocy 460 kW (625 KM).
Dane techniczne "Jaszczurka" (wg [1]):
Średnica wirnika nośnego- 10,8 m, długość śmigłowca bez wirnika nośnego i śmigła ogonowego- 9,4 m, długość śmigłowca z obracającymi się śmigłami- 12,94 m, wysokość śmigłowca bez śmigła ogonowego- 2,88 m, wysokość śmigłowca z obracającym się śmigłem ogonowym- 2,88 m.
Masa własna- 1150 kg, masa startowa max- 2000 kg.
Prędkość max- ok. 270 km/h, pułap dynamiczny- ponad 8000 m, pułap statyczny bez wpływu ziemi- 4400 m, pułap statyczny z wpływem ziemi- 5600 m, zasięg- ponad 400 km, zasięg max- ponad 700 km.
Galeria
Źródło:
[1] Makowski T. "Projekt Jaszczurka". Skrzydlata Polska nr 5/2007.
[2] Informacje uzyskane od Tomasza Makowskiego.
[3] "Projekty śmigłowców WSK-Świdnik". Polska Technika Lotnicza. Materiały Historyczne nr 16 (9/2005). Klub Miłośników Historii Polskiej Techniki Lotniczej • Muzeum Techniki W Warszawie, Stowarzyszenie Młodych Inżynierów Lotniczych • SMIL.