Ośrodek Badawczo-Rozwojowy "Skarżysko"

Ośrodek Badawczo-Rozwojowy ”Skarżysko”. (Źródło: ”Kurkiewicz Family”).

Powstanie Ośrodka Badawczo-Rozwojowego "Skarżysko" łączy się ściśle z działalnością Zakładów Metalowych "MESKO" w Skarżysku-Kamiennej. Historia prac badawczo-rozwojowych w tym Zakładzie sięga lat przedwojennych.

To w byłej Państwowej Fabryce Amunicji w latach 1930-tych prowadzono już prace rozwojowe w różnych dziedzinach techniki. Między innymi badania w dziedzinie chemii dla potrzeb wojska prowadził ówczesny Prezydent Polski Profesor Ignacy Mościcki na terenie obecnych ruin Zakładu Mechaniki Precyzyjnej. Kontynuowano również prace badawczo-rozwojowe z dziedziny obróbki plastycznej i nowych technologii wytwarzania łusek do amunicji małokalibrowej i zapalników pod kierunkiem znanego naukowca tej branży Profesora Tadeusza Pełczyńskiego.

Podczas okupacji Niemcy prowadzili prace badawczo-rozwojowe dotyczące amunicji strzeleckiej i broni pancernej w ówczesnym Zakładzie będącym filią koncernu zbrojeniowego HASAG w Lipsku.

Po wyzwoleniu prowadzono działalność badawczo-rozwojową w Biurze studiów Zakładów Metalowych pod kierunkiem znanych specjalistów Frąckowiaka i Michałowskiego. Prace prowadzone z udziałem kadry naukowej Politechniki Warszawskiej i specjalistów wojskowych dotyczyły amunicji strzeleckiej i artyleryjskiej oraz broni pancernej, min i granatów ręcznych.

W latach 1950-tych nastąpił szybki rozwój produkcji amunicji małokalibrowej, moździerzowej i artyleryjskiej w Zakładach Metalowych, co zaowocowało powstaniem Biura Doświadczalno-Konstrukcyjnego (BDK) o znacznym potencjale kadrowym i prototypowni, kierowanych przez znanych specjalistów Tadeusza Robaka i Mieczysława Golusa. Powstało tam wiele nowych konstrukcji z dziedziny wyrobów rynkowych oraz amunicji moździerzowej oświetlającej, min przeciwpancernych i przeciwpiechotnych, opracowanych przez kadrę techniczną Zakładów Metalowych, które zostały wdrożone do produkcji.

W obszarze wyrobów rynkowych szczególnie rozwinęły się ręczne i elektryczne maszyny liczące, które długo byty produkowane dla potrzeb rynku i eksportowane do wielu krajów. Częste zmiany organizacyjne charakterystyczne dla tego okresu i brak ciągłości działalności w sferze rozwoju techniki, stwarzającej perspektywy produkcji nowych wyrobów, doprowadziły do rozwiązania Biura i tworzenia nowych struktur organizacyjnych. Biuro Doświadczalno-Konstrukcyjne, pomimo krótkiego okresu działania, dobrze wpisało się w rozwój działalności badawczo-rozwojowej i stworzyło podstawy dalszego jej rozwoju.

Zatrudniona, wykształcona kadra nabrała doświadczenia i została dobrze przygotowana do przyszłej działalności naukowo-badawczej i rozwojowej, tak w dziedzinie wyrobów niekatalogowych, jak i wyrobów dla potrzeb rynku. Wycinkowe prace badawczo-rozwojowe z dziedziny amunicji rakietowej i konwencjonalnej prowadzone były w powstałym w latach 1960-tych Biurze Rozwojowym ZM "Predom-MESKO", będącym zalążkiem przyszłej kadry OBR.

W wyniku wdrażania techniki rakietowej oraz nowych rodzajów amunicji konwencjonalnej w kraju oraz potrzeb rozwoju i modernizacji produkowanej amunicji, zarządzeniem Ministra Przemysłu Maszynowego z 1971 r. powołano Ośrodek Badawczo-Rozwojowy "Skarżysko" wraz z Zakładem Doświadczalnym z lokalizacją na terenie Zakładów Metalowych "Predom-MESKO". Zarządzenie MPM i Statut Ośrodka ujmowały ramowo podstawowe obszary i dziedziny wyrobów techniki rakietowej i amunicji konwencjonalnej, które mają być objęte działalnością naukowo-badawczą i rozwojową oraz działalnością postlicencyjną związaną z wdrażaniem do produkcji w kraju zakupionych licencji na wyroby techniki wojskowej. OBR "Skarżysko" był firmą, która specjalizowała się w konstrukcji, badaniach i wdrożeniu do produkcji wyrobów przeznaczonych dla potrzeb wojska.

Ośrodek Badawczo-Rozwojowy "Skarżysko" uległ likwidacji w sierpniu 2004 r.

Projekty i prace związane z lotnictwem i techniką rakietową:
- pocisk rakietowy do przenoszenia celów pozornych kal. 122 mm (wyrzutnia celów pozornych Jastrząb),
- lotnicza bomba ćwiczebna LBCw-50H,
- imitator celu powietrznego ICP-81,
- Magura-1 urządzenie treningowe ppk Malutka,
- Magura-2 urządzenie treningowe ppk Konkurs,
- Magura-3 urządzenie treningowe ppk Fagot,
- opracowanie koncepcji konstrukcji przeciwpancernego pocisku kierowanego sterowanego w wiązce laserowej,
- opracowanie dwukomorowej wyrzutni przenośnego przeciwpancernego pocisku kierowanego sterowanego w wiązce laserowej,
- opracowanie koncepcji modernizacji przeciwpancernego pocisku kierowanego Fagot,
- opracowanie głowicy bojowej Dargin do pocisków lotniczych we współpracy z WITU Zielonka,
- przystosowanie przenośnego przeciwlotniczego zestawu rakietowego Strzała 2 do eksploatacji na śmigłowcach,
- opracowanie stanowiska do testowania smugaczy przeciwpancernego pocisku rakietowego MP wraz z aparaturą kontrolno-pomiarową,
- prace projektowe nad opracowaniem bomb lotniczych odłamkowo-burzących,
- opracowanie różnych rodzajów zapalników i zapłonników dla potrzeb artylerii polowej, do bomb lotniczych oraz do granatów ręcznych,
- opracowanie konstrukcji lotniczego zestawu rakietowego GAD (Strzała-2) z pociskiem samonaprowadzającym się do zwalczania nisko latających celów,
- opracowanie konstrukcji zapłonnika do niekierowanego pocisku rakietowego,
- badania układu napędowego do przeciwpancernych pocisków rakietowych MP,
- opracowanie konstrukcji pocisku artyleryjskiego z dodatkowym napędem rakietowym,
- opracowanie konstrukcji bomby lotniczej odłamkowo burzącej o wagomiarze 100kg,
- opracowanie konstrukcji uniwersalnego zapalnika do bomb lotniczych odłamkowo-burzących o wagomiarze 100-500kg,
- opracowanie pulpitu PUG-50 przeznaczonego do sprawdzania prawidłowości montażu elektrycznego zasobnika, wyrzutni do przeciwlotniczego pocisku rakietowego Strzała 1M,
- opracowanie i wykonanie urządzenia do zdalnego ustalania położenia płaszczyzny ruchu imitatora celu przy badaniach pocisków Strzała 1M,
- opracowanie konstrukcji zmodernizowanej wersji przenośnego przeciwlotniczego zestawu rakietowego,
- opracowanie konstrukcji naziemnego imitatora desantu skoczków spadochronowych.

Inne projekty i prace wykonywane przez OBR "Skarżysko":
- pocisk do przenoszenia celów pozornych kal. 81 mm,
- udział w opracowaniu metody otrzymania tworzywa sztucznego Węgloplast i udział w uruchomieniu produkcji,
- opracowanie konstrukcji komór do badań stacjonarnych wkładek grafitowych wyrobu S1,
- udział w opracowywaniu metody otrzymywania tworzywa Tkanoplast,
- modernizacja opakowań drewnianych dostosowanych do paletyzacji i konteneryzacji,
- prace doświadczalne nad poprawą efektywności działania pocisków artyleryjskich,
- prace nad opracowaniem i badaniami granatów ręcznych uniwersalnych,
- badania fragmentyzacji różnych rodzajów pocisków artyleryjskich, moździerzowych, pocisków artylerii rakietowej i granatów ręcznych,
- modernizacja naboi moździerzowych oraz granatów ręcznych i zapalników,
- modernizacja amunicji małokalibrowej w zakresie optymalizacji kalibru oraz kulowej amunicji myśliwskiej,
- opracowanie konstrukcji wielu typów kulowej amunicji myśliwskiej oraz 9 mm naboju ćwiczebno-bojowego,
- opracowanie, przeprowadzanie badań i wdrożenie różnych rodzajów amunicji o kalibrach 6-23 mm dla potrzeb wojska i przemysłu,
- opracowanie konstrukcji naboju moździerzowego kal. 120 mm z pociskiem odłamkowo-burzącym o zwiększonej efektywności działania,
- opracowanie konstrukcji pocisku odłamkowo-burzącego o zwiększonej efektywności działania do naboju moździerzowego z dodatkowym napędem rakietowym,
- opracowanie konstrukcji naboju z pociskiem odłamkowo-burzącym i łuską mosiężną i stalową kal. 122mm do haubicy 2S1,
- opracowanie konstrukcji zestawu do naprawy pękniętych wlewnic hutniczych,
- opracowanie konstrukcji zestawu do przystrzeliwania wkładów izolacyjnych do wlewnic przy odlewaniu stali,
- opracowanie konstrukcji uniwersalnego granatu ręcznego,
- opracowanie projektu konstrukcji naboju z pociskiem odłamkowym kal. 73 mm do bojowego wozu piechoty,
- opracowanie konstrukcji naboju małokalibrowego 5,45 mm,
- opracowanie konstrukcji 3 typów naboi rewolwerowych specjalnych kal. 0,38" antyterrorystycznych,
- opracowanie konstrukcji 4 typów kulowej amunicji myśliwskiej kal. 7,62x63, 7x64, 7x65R i 7x57R,
- opracowanie konstrukcji 3 typów naboi rewolwerowych z różnymi pociskami,
- opracowanie konstrukcji 9,5 mm naboju rozdzielnego ładowania oraz 6,3mm naboju bocznego zapłonu do
osadzaków naprawy wlewnic hutniczych,
- opracowanie konstrukcji naboju 7,72 wz. 43 ze zmodernizowanym pociskiem smugowym,
- opracowanie konstrukcji naboju ćwiczebno-bojowego kal. 23 mm do małogabarytowych armat samoczynnych,
- opracowanie konstrukcji czterech rodzajów naboi kal. 5,45 mm- ćwiczebno-bojowego, wzmocnionego ładunku, wysokiego ciśnienie i treningowego,
- opracowanie konstrukcji uniwersalnego zapłonnika artyleryjskiego, zastępującego dotychczas stosowane zapłonniki KW-4, KW-13 i KW-5,
- opracowanie konstrukcji uniwersalnego zapalnika do granatów ręcznych obronnych, zaczepnych i uniwersalnych,
- opracowanie konstrukcji zapalnika głowicowego do naboi z pociskiem odłamkowym do bojowego wozu piechoty,
- opracowanie zmodernizowanej konstrukcji zapalnika RGM-2,
- opracowanie i wykonanie przy współpracy z Politechniką Świętokrzyską pulpitów JM-9E113 i PJ-9E113.

Konstrukcje:
Jastrząb (Jastrząb- 2), lata 1980-te, wyrzutnia celów pozornych.
OBR Skarżysko przeciwpancerny pocisk kierowany sterowany w wiązce laserowej, lata 1990 / 2000-ne (?), projekt przeciwpancernego pocisku kierowanego.
OBR Skarżysko pocisk artyleryjski z dodatkowym napędem rakietowym, lata 1990 / 2000-ne (?), pocisk artyleryjski z dodatkowym napędem rakietowym.

Galeria

  • Lotnicza bomba ćwiczebna LBCw-50H. (Źródło: via Jan Felicjan Kurkiewicz).
  • Magura-1 urządzenie treningowe ppk ”Malutka”. (Źródło: via Jan Felicjan Kurkiewicz).
  • Magura-2 urządzenie treningowe ppk ”Konkurs”. (Źródło: via Jan Felicjan Kurkiewicz).
  • Magura-3 urządzenie treningowe ppk ”Fagot”. (Źródło: via Jan Felicjan Kurkiewicz).

Źródło:

[1] Kurkiewicz Family
blog comments powered by Disqus