Wraz z zakupem licencji samolotu Piper PA-34 "Seneca II", którego produkcję podjęto pod nazwą PZL M20 "Mewa", nawiąza­na została pod koniec lat 1970-tych współpraca techniczna między firmą Piper Aircraft a WSK PZL Mielec. Jednym z jej tematów stał się nowy samolot komuni­kacji lokalnej, opracowany na bazie samolotu Piper PA-35 "Pocono".

W ramach współpracy Ośrodek Badawczo-Rozwojowy WSK PZL Mielec otrzymał prototyp (bez silników) oraz ry­sunki samolotu PA-35 "Pocono". Przy ich wykorzystaniu, wspólnie z biurem konstrukcyjnym firmy Piper, opracowana została sylwetka i ustalone podstawowe parametry nowego samolotu. Początkowo przewidywano samolot znacznie większy od "Pocono": 33/35-miejscowy dwusilnikowy turbośmigłowy dolnopłat o max masie startowej 8825 kg. Do napędu przewidywano silniki Pratt & Whitney PT6A-65 o mocy 860 kW. Uz­godniony został wstępnie podział dalszych prac oraz lista wyrobów, jakie miały być do­starczone do PZL Mielec. Analizy rynku wyka­zywały zapotrzebowanie na ok. 2000 takich samolotów w ciągu 20 lat i możliwość sprzedaży przynajmniej 400-500 sa­molotów.

Ostatecznie jednak w OBR WSK PZL Mie­lec rozpoczęto prace nad projektem znacznie mniejszego samolotu, oznaczonego PZL M19. Projekt powstał w zespole konstrukcyjnym, którym kiero­wali mgr inż. Stanisław Jachyra i mgr inż. Tadeusz Widełka (wg [3]- pracami kierowali Tadeusz Widełka i mgr inż. Krzysztof Piwek). Samolot miał spełniać wymagania przepisów FAR-23, przewidywano jego eks­ploatację z lotnisk o pasach betonowych i tra­wiastych o długości drogi startowej 1200 m oraz w warunkach oblodzenia i w nocy. Jego konstrukcja miała być całkowicie metalowa, budowana według zasady fail safe. Jako pod­stawowy materiał konstrukcyjny przewidywa­no dural oraz stale węglowe i stopowe.

Przewidywano produkcję samolotu w wersjach:
- PZL M19PT- pasażersko-towarowej,
- PZL M19P- pasażerskiej,
- PZL M19D- dys­pozycyjnej,
- PZL M19F- fotogrametrycznej,
- PZL M19Z- patrolowo-zwiadowczej,
- PZL M19G- do poszukiwań geologicznych M19G,
- PZL M19S- szkolna, do szkolenia pilotów komuni­kacyjnych.

Przewidywano możliwość budowy każdej z wersji w różnych wariantach, jak na przykład:
- HD- wariant o zwiększonej objęto­ści kabiny ładunkowej i powiększonym udźwigu,
- SP- wariant o poprawionych osią­gach (powiększona prędkość i zasięg),
- C- wariant z kabiną ciśnieniową.
Z wersji i wariantów miały być tworzone w produkcji modele, odpowiadające wymaganiom odbiorców.

Wg [3]- początkowa wersja, nie odbiegająca od amerykańskiego wzorca, miała zabierać 19 pasażerów. Jednakże projekt poważnie przepracowano i samolot PZL M19 w drugiej wersji miał otrzymać przedłużony kadłub, przekonstruowane skrzydła i usterzenie. Przeznaczony miał być do przewozu 32 pasażerów. Wymienione są dwie wersje projektu: 19-miejscowy PZL M19.1 i PZL M19.2 (34-miejscowy). Całość przedsięwzięcia miała być przedmiotem współpracy polskiego przemysłu lotniczego z firmami Piper i Pratt-Whitney. Umowy podpisano w 1980 lub 1981 r.

Istnieje również rysunek samolotu PZL M19 (zamieszczony poniżej) z krótszym kadłubem, który posiada po 4 okna w kabinie pasażerskiej (w wersji 19-miejscowej znajdowało się po 6 okien z każdej strony kadłuba). Brak bliższych informacji o tej wersji.

Wg informacji przekazanych przez Jarosława Rumszewicza- krótka, 12-miejscowa wersja M19 (cztery okienka na burcie) to samolot Pa-35 "Pocono" bez zmian w strukturze nośnej, ale z silnikami turbinowymi (amerykański oryginał miał silniki tłokowe). Dłuższa wersja M19 (sześć okienek na burcie) to podstawowa wersja mielecka tego samolotu, która już dość znacznie odbiegała od amerykańskiego wzorca. Wersja 32-miejscowa, to wersja rozwojowa samolotu 19-miejscowego.

Ze względu na podjęcie licencyjnej produkcji samolotu PZL An-28 oraz zintensyfikowanie prac nad samolotem treningowym PZL I-22 "Iryda" w 1981 r. prace nad tym projektem zostały wstrzymane ze względu na brak "mocy przerobowych". Wpływ na taką decyzję miała również zmiana sytu­acji ekonomicznej firmy Piper oraz wprowadzenie stanu wojennego w Polsce, który przekreślił na pewien czas współpracę z Zachodem.

Konstrukcja.
Wolnonośny dolnopłat o konstrukcji metalowej. Załoga- 2 osoby, pasażerów- 16, w wersji M19.2- 32 pasażerów.
Płat o obrysie prostokątno-trapezowym, wznios 6°, skręcenie części zewnętrz­nych 2°. Konstrukcja trójdzielna półskorupowa, dwudźwigarowa w części środkowej (między gondolami silnikowymi) i jednodźwigarowa z tylnym dźwigarkiem pomocniczym w częściach zewnętrznych. Dźwigary konstrukcji skrzynkowej. Na części środkowej i części o
stałej cięciwie umieszczono klapy szczelino­we, na zbieżnych końcówkach- lotki typu Frise.
Kadłub o przekroju owalnym, złożony z dwóch łuków okręgów. Konstrukcja całkowicie meta­lowa, półskorupowa, składająca się z 4 sekcji: noskowej, kabiny załogi, kabiny ładunkowej i tylnej. Część noskowa jest z przodu osłonięta kompozytową owiewką, pod którą znajdują się podzespoły awioniki. Tylna część kadłuba stożkowe zbieżna, silnie podcięta od dołu. Kabiny zakryte.
Usterzenie klasyczne, usterzenie pozio­me płytowe. Trapezowe usterzenie jest konstrukcją jednoczęściową, jednodźwigarowa, jego część spływowa po­kryto blachą żłobkowaną. Usterzenie pionowe skośne. Statecznik pionowy dwudźwigarowy na stałe mocowany w kadłubie. Pokrycia sta­tecznika i steru żłobkowane.
Podwozie trójzespołowe z przednim podparciem, chowane w locie.

Wyposażenie- awionika nie była w projekcie do końca zdefiniowana. Przewidywano zdwojony zestaw wyposażenia pilotażowego i radionawigacyjne­go odpowiadającego wymaganiom przepisów IFR i VFR, możliwość montażu pilota automaty­cznego i radaru meteorologicznego.
Instalacje: paliwowa, elektryczna, hydrauliczna, przeciwoblodzeniowa.

Napęd- 2 silniki turbośmigłowe UACL PT6A-27 o mocy 500 kW (680 KM) każdy.

Dane techniczne PZL M19 (wg [4]):
Rozpiętość- 15,55 m, długość- 11,98 m, wysokość- 5,3 m, powierzchnia nośna- 29,26 m².
Masy wersji:
- PZL M19P: masa samolotu pustego- 2342 kg, masa własna- 2476 kg, masa operacyjna- 2639 kg, max masa użyteczna- 2111 kg, max masa startowa- 4750 kg,
- PZL M19D: masa samolotu pustego- 2442 kg, masa własna- 2553 kg, masa operacyjna- 2716 kg, max masa użyteczna- 2034 kg, max masa startowa- 4750 kg,
- PZL M19PT: masa samolotu pustego- 2297 kg, masa własna- 2316 kg, masa operacyjna- 2479 kg, max masa użyteczna- 2271 kg, max masa startowa- 4750 kg.
Prędkość max- 405 km/h, prędkość przelotowa- 366 km/h, prędkość minimalna bez klap- 158 km/h, prędkość minimalna z klapami- 125 km/h, wznoszenie max- 10,7 m/s, pułap max- 8380 m, zasięg z max ilością pasażerów (M19P)- 700 km, zasięg z maks. ilością pasażerów (M19D)- 1045 km, zasięg max- 1325 km.

Dane techniczne PZL M19.2 (wg [3]):
Rozpiętość- 18,8 m, długość- 17,4 m, wysokość- 5,3 m.